یک شبانه روز نجومی مدت زمان یک دور گردش کامل زمین به دور خودش می باشد و یا به عبارت دیگر دو بار عبور پی در پی یک ستاره ثابت از نصف النهار محل که مدت آن دقیقا : ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه و ۴ ثانیه می باشد و ۳ دقیقه و ۵۶ ثانیه با شبانه روز خورشیدی اختلاف دارد .
این به این علت است که زمین در مدتی که طول می کشد یک دور کامل دور خودش بچرخد در مدارش به دور خورشید جابجا می شود این مسئله برای رصد ستارگان دور دست هیچ مشکلی ایجاد نمی کند همینطور برای ناظری که از دور دست زمین را رصد می کند( روی سیارات منظومه شمسی یا دور دست تر) دوره چرخش کامل زمین همان ۲۳ساعت و ۵۶ دقیقه است ولی چون شبانه روز ما بر اساس طلوع و غروب و حرکات خورشید می باشد جابجا شدن زمین در مدارش باعث می شود شبانه روز خورشیدی حدود ۴ دقیقه بلندتر شده و به ۲۴ ساعت برسد . ( شکل شماره ۱)
شکل شماره ۱ -علت تفاوت شبانه روز نجومی و خورشیدی
شکل های شماره ۲ و ۳ منظره آسمان را از نظر ناظر نشان می دهد . اگر فرض کنیم ستاره پر نوری باشد که در روز هم دیده شود و در ظهر اولین روز خورشیدی ( شکل شماره ۲ ) و ستاره دقیقا با همدیگر به نصف النهار محل برسند ( دقیقا در جنوب ناظر قرار گیرند ) در فردای آن روز بعد از گذست ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه ستاره به جای اولش برمی گردد و درست در جنوب ناظر قرار می گیرد و شبانه روز نجومی به پایان می رسد ( شکل شماره ۳ ) ولی خورشید ۴ دقیقه دیگر زمان می خواهد تا در جنوب ناظر قرار گیرد که همان ۲۴ ساعت می شود . اگر روی خورشید هم ناظری گردش زمین را می دید یک دور گردش زمین را همان ۲۴ ساعت برآورد می کرد . ولی اگر روی مریخ ناظری میخواست شبانه روززمین را حساب کند همان ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه حساب می کرد .
شکل شماره ۲ -نیمروز اول : ستاره دور دست و خورشید درست در یک زمان از نصف النهار محل می گذرند .
شکل شماره ۳ -نیمروز دوم : ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه گذشته ستاره دور دست به نصف النهار محل رسیده ولی خورشید هنوز نرسیده حدود ۴ دقیقه زمان می خواهد تا خورشید هم برسد
در واقع زمین در مدت یک شبانه روز حدودا به اندازه یک درجه درمدارش دور خورشید حرکت می کند(۹۸۶.=۳۶۵.۲۴۲۲/۳۶۰) و همین یک درجه باید اضافه بچرخد تا آن یک درجه را جبران کند . ( به تساوی زاویه ها در شکل ۲ دقت کنید )
از طرفی می توان اینطور استدلال کرد که حتی اگر زمین همانند سیارات دیگر دچار “ قفل گرانشی “ می شد یعنی در هر دور گردش به دور خورشید یک دور دور خودش می چرخید به صورتی که یک روی آن همواره به طرف خورشید می بود در زمین ما شبانه روز خورشیدی نداشتیم در حالی که نسبت به ستارگان ثابت یک شبانه روز داشتیم یعنی زمین با هر سرعتی دور خورشید حرکت کند و مدت یک سال هر چند روز که می خواهد باشد همواره تعداد شبانه روز های خورشیدی یک روز از تعداد شبانه روزهای نجومی کمتر است . بنابر این در یک سال ۳۶۵ شبانه روز خورشیدی ( مقدار دقیق آن ۳۶۵.۲۴۲۲ می باشد ) داریم در حالی که ۳۶۶ شبانه روز نجومی ( ۳۶۶.۲۴۱۵) داریم. حال اختلاف یک شبانه روز را بر طول مدت یک سال تقسیم می کنیم و به دقیقه و ثانیه تبدیل می کنیم :
شبانه روز ۱/۳۶۵٫۲۴۲۲=.۰۰۰۲۷۳۸ چون هر شبانه روز ۸۶۴۰۰ ثانیه می باشد ( ۸۶۴۰۰=۶۰×۶۰ ×۲۴)
۸۶۴۹۹*.۰۰۲۷۳۸=۲۳۷ که ۲۳۷ ثانیه همان ۳ دقیقه و ۵۷ ثانیه اختلاف شبانه روز نجومی و خورشیدی می باشد .
درواقع بخاطر همین اختلاف است که منظره آسمان شب درروزهای مختلف سال و فصل های مختلف اینقدر با هم فرق دارد.
برای بهتر متوجه شدن موضوع به شکل های شماره ۴ تا ۶ نگاه کنید .
شکل های شماره ۴ تا ۷ – تفاوت شبانه روز نجومی و خورشیدی
در واقع شبانه روز خورشیدی هم به دلائلی که در قسمت معادله زمان توضیح میدهم در تمام ایام سال ثابت نیست ولی متوسط آن همان ۲۴ ساعت است .
برای مطالعه سایر مقاله های نجومی روی شکل زیر کلیک کنید
برای مطالعه مقاله های روانشناسی اینجا را کلیک کنید .
عکس های طبیعت, طبیعت خوانسار , شکوفه های بهاری , گلستان کوه ,دانلود آلبوم های کامل بهترین و زیباترین عکس ها ,آلبوم هائی با صدها عکس کیفیت بالا , در هیچ کجای اینترنت این عکسها را پیدا نمیکنید , عکس هابدون استفاده از تکنیک های فتوشاپ تهیه شده , کاملا طبیعی
برای آموزش کامل و حرفه ای گوگل مپ روی شکل زیر کلیک کنید
۱) هر گونه اظهار نظر را در فرم اظهار نظر کاربران وارد کنید .
۲) نظرات بعد از تایید مدیریت نشان داده می شود .
۳) با انتقادات و پیشنهادات سازنده خود ما را هرچه بیشتر همراهی کنید . مدیریت از انتقادات و پیشنهادات سازنده شما استقبال میکند .
