ماهواره های هواشناسی (چین و ژاپن و هند)

در مقاله “ماهواره های هواشناسی آمریکا و اروپا “ در مورد ماهواره های معروف هواشناسی آمریکا و اروپا(تایروس و نوا ، گوئس و متئوست)توضیح دادیم همچنین در مقاله “ماهواره های هواشناسی (شوروی و روسیه) “ در مورد ماهواره های هواشناسی شوروی سابق و روسیه توضیح دادیم. در این مقاله درمورد ماهواره های هواشناسی معروف آسیا(چین،ژاپن و هند) توضیح میدهیم و البته قبل از آن مختصری درمورد گرانش و همچنین مقاله های فصل دهم «ماهواره (۱)» توضیح میدهیم.
کسانی که می خواهند اصل مقاله را مطالعه کنندمی توانند از بخش سوم شروع کنند همچنین دربخش آخر «۱۲- خلاصه مطلب» می توانند خلاصه ای از آنچه در این مقاله گفته شد را مطالعه کنند. 

۱- مختصری از گرانش

قبل از توضیح در موردحرکات مداری بهتر است درمورد گرانش و قانون جاذبه عمومی توضیحات مختصری بدهیم برای توضیحات کاملتر به لینک مقاله هائی که گذاشتیم (با رنگ آبی) مراجعه کنید.بخصوص مقاله “ قانون جاذبه عمومی نیوتن“ را حتما مطالعه کنید.

۱) فصل اول گرانش

بی شک گرانش یکی از مهمترین نیروهای طبیعت است بدون نیروی گرانش هیچ ستاره و سیاره…بوجود نمی آمد و جهان شکل نمی گرفت.ازابتدای خلقت جهان نیروی گرانش درحال ساختن و ساماندهی جهان ما بوده ، درک چگونگی شکل گیری کهکشان ها و ستارگان و سیارات و …همه اجرام سماوی و درک حرکت آنها بدون شناخت نیروی گرانش امکان پذیر نیست.
در بخش اول گرانش ازتاریخچه گرانش شروع کرده و بعد توضیح می دهیم که نیوتن چگونه نیروی گرانش را کشف کرد و بعد هم به مسائل درگر در رابطه با گرانش می پردازیم برای مطالعه کامل مقاله های فصل اول گرانش به “ جمع بندی مقاله های فصل هفتم – گرانش(۱) “ مراجعه کنید.

۲) فصل دوم گرانش

در فصل دوم که ادامه فصل اول است از مقاله « گرانش سطحی » شروع کرده و مقاله های دیگر را در رابطه با گرانش و به خصوص گرانش سطحی نوشتیم . برای مطالعه در مورد مقاله های این فصل به “جمع بندی مقاله های فصل هشتم – گرانش(۲) “ مراجعه کنید .

۳) فصل سوم گرانش

در فصل سوم نظریه های نوین که در مورد گرانش مطرح شده شرح می دهیم از «انبساط جهان» شروع کرده و بعد به ماده و انرژی تاریک و… بعد نسبیت عام انشتین می پردازیم و گرانش را از این دیدگاه مورد بررسی قرار می دهیم . برای مطالعه مقاله های فصل سوم گرانش به “جمع بندی مقاله های فصل مهم – گرانش(۳)  ”مراجعه کنید . 

۴) مهمترین مقاله های فصل ماهواره

برای مطالعه مقاله های مربوط به ماهواره توصیه میشود حتما سه مقاله مربوط به فصل گرانش راحتما مطالعه کنید این سه مقاله عبارتند از :
۱-۴) مقاله “قانون جاذبه عمومی نیوتن“ : در این مقاله در مورد قانون جاذبه عمومی و مطالب مرتبط با آن توضیح کامل داده شده است .
۲-۴) مکانیک مداری و قوانین کپلر (۱) : مکانیک مداری یا اخترپویاشناسی( astrodynamics) شاخه‌ای از علم مکانیک است که به حرکت اجرام آسمانی (کهکشان ها تا ستارگان و سیارات و قمرها و…) و مدارهائی که بر اثر گرانش متقابل یکدیگر تشکیل می دهند می پردازد . بنابراین توصیه می کنیم قبل از شروع بحث ماهواره دو مقاله در مورد مکانیک مداری را حتما مطالعه کنید . در مقاله “مکانیک مداری و قوانین کپلر (۱) “در مورد مکانیک مداری و قوانین کپلر توضیح داده و قوانین کپلر را ثابت کردیم .
۲-۴) مکانیک مداری و قوانین کپلر (۲) : در مقاله “مکانیک مداری و قوانین کپلر (۲) “در مورد کاربرد قوانین کپلر(بخصوص قانون سوم کپلر)و انواع مدارهای کپلری توضیح می دهیم .

۲- مختصری از ماهواره

ماهواره ها انقلابی بزرگ در عرصه های مختلف دانش و تکنولوژی ایجاد کرده اندو مسیرتحولات و پیشرفت تمدن ما را سرعت بخشیدند. از این رو ما در مقاله های نجومی دو فصل را به ماهواره اختصاص داده و سعی کردیم همه مطالب مرتبط با ماهواره را دراین دو فصل بگنجانیم.مقاله حاضردهمین مقاله از« فصل اول ماهواره » است.

۱) ماهواره

امروزه همه ما به اهمیت ماهواره و نقش آن در تکنولوژی و تمدن کنونی ما و خدماتی که این ابزارها به طور مستقیم و غیر مستقیم به ما ارائه می دهند واقف هستیم .
در مقاله “ماهواره“  در مورد ماهواره : ماهواره چیست؟ ، تفاوت ماهواره با قمر طبیعی ، چرا ماهواره سقوط نمی کند؟ ، فرق ماهواره با قمر طبیعی ، فرق ماهواره با مدار گرد و…تاریخ ماهواره ، کشورهای دارای فناوری ماهواره و … به تفصیل توضیح خواهیم داد .

۲) تقسیم بندی ماهواره ها

ماهواره ها وسائلی هستند که توسط بشر به فضا فرستده می شوند و در مدار زمین قرار گرفته تا به انجام خدمت بپردازند.روش های مختلفی برای تقسیم بندی ماهواره ها وجود دارد در یکی از این روش ها ماهواره ها را بر حسب ارتفاع طبقه بندی می کنند در روش دیگر ماهواره ها بر اساس اندازه طبقه بندی می کنند و در روش دیگر ماهواره ها را بر اساس کاربرد طبقه بندی می کنند و…در مقاله “ انواع ماهواره “ ابتدا به این تقسیم بندی ها خواهیم پرداخت و به طور خیلی مختصر در مورد آنها توضیح می دهم و در انتها هم همه این توضیحات را به صورت جداولی کامل ارائه می کنیم . همچنین در مورد تاسواره ها ( ماهواره های کوچک ) هم توضیحات مفصلی خواهیم داد .

۳) مدارهای ماهواره ای

در مقاله “ مدارهای ماهواره ای “ ابتدا در مورد روش قرار دادن ماهواره ها در مدار وقوانین حاکم بر آن توضیح کامل داده و بعد به پیشرانش و سوخت ماهواره ها خواهیم پرداخت و توضیح خواهیم داد که چرا ماهواره حتی بعد از قرار گیری در مدار به سوخت و نیروی پیشران نیاز دارد.دربخش بعدبه مدارهای ماهواره ها و قوانین حاکم بر آن خواهیم پرداخت و در بخش های بعد این مدارها (مدار لئو ، مدار مئو ، مدار ژئو و…) را به طور کامل توضیح خواهیم داد از آنجائی که در مقاله های مختلف در ارتباط با ماهواره ها به طور مرتب به این اصطلاحات نیاز خواهیم داشت این مقاله از مهمترین مقاله های فصل ماهواره ها می باشد و توصیه می کنیم حتما این مقاله را مطالعه کنید .

۴) اجزاء ماهواره

ماهواره ای که به مدار زمین فرستاده می شود تا انجام وظیفه کند از قسمت های مختلفی تشکیل شده است . در مقاله “ اجزاء ماهواره“ به صورت ساده و مختصر به بررسی و توضیح قسمت هائی ازماهواره پرداختیم که دربیشتر  ماهواره ها به کارمی رود این قسمت ها را “اجزاء پشتیبان ماهواره“می نامند. البته بررسی بررسی کامل تمام این قسمت ها بسیار پیچیده بوده و از حوصله این مقاله خارج می باشد. مقاله مهمترین قسمت های یک ماهواره را بررسی می کنیم . از قسمت های مهمی که هر ماهواره دارد می توان به این موارد اشاره کرد : سازه یا بدنه ماهواره ، سیستم کنترل وضعیت ، سیستم تهیه انرژی و… اشاره کرد.

۵) تصویربرداری ماهواره ای

ماهواره ها تاثیرات عمیقی بر زندگی و تکنولوژی مادارند ازجمله کاربردهای ماهواره گرفتن عکس(تصویر) از سطح زمین می باشد. ماهواره های تصویربردارچشم انسان درفضا می باشند.تصویر برداری ماهواره ای کاربرد بسیار عظیمی درزندگی و تمدن ما دارد(هواشناسی،محیط زیست،نقشه برداری…امور نظامی و دفاعی)در  مقاله “تصویربرداری ماهواره ای “درمورد تصویربرداری ماهواره ای به طورکامل توضیح می دهیم . مواردی که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت عبارت است از : فرق تصویر برداری ماهواره ای با عکسبرداری هوائی ، اهمیت وکاربرد تصویربرداری ماهواره ای ، ماهواره ها چگونه تصویر برداری می کنند؟ ، وضوح درتصاویر ماهواره ای ، روش های ارائه تصاویر ماهواره ای به کاربران و… به طور مفصل توضیح خواهیم داد .

۶) ماهواره های تصویربردار

امروزه انواع مختلفی از ماهواره ها وجود دارند که مخصوص تصویربرداری از سطح زمین می باشند تنها ۷۶۵ ماهواره وجود دارد که به طورحرفه ای فقط مشغول تصویربرداری از سطح زمین می باشند. درمقاله“ماهواره های تصویربردار “ تعدادی از این ماهواره ها را معرفی می کنیم . از مهمترین ماهواره هائی که در این مقاله در مورد آن توضیح خواهیم داد عبارتند از : ماهواره های لندست ، ماهواره های ورلدویو ، ماهواره های اسپات ، ماهواره های کشور هند و چین خواهیم پرداخت .

۷) هواشناسی با ماهواره

ماهواره ها کاربردهای متنوعی دارند یکی از مهمترین کاربردهای ماهواره ها در هواشناسی می باشد. ماهواره ها دانش هواشناسی و پیش بینی هوا را دگرگون کردندماهواره ها با تصویربرداری از ابرها و جریانات هوا می توانند نقشی بزرگ در پیش بینی هوا و اقلیم داشته باشند در مقاله “هواشناسی با ماهواره “ ابتدا درمورد علم هواشناسی ، تاریخچه هواشناسی … توضیح کوتاه و مختصری داده و پاره ای از اصطلاحات هواشناسی را شرح داده و بعد در مورد لزوم هواشناسی با ماهواره وچگونگی کارکرد ماهواره های هواشناسی به طور کامل  توضیح می دهیم .

۸) ماهواره های هواشناسی(آمریکا و اروپا)

کشورهای بسیاری دارای فناوری ماهواره می باشند و بسیاری از این ماهواره ها به کار خدمات هواشناسی (شناسائی پدیده های هواشناسی و…پیش بینی وضع هوا) مشغول می باشند در مقاله “ماهواره های هواشناسی آمریکا و اروپا “ درمورد ماهواره های معروف هواشناسی آمریکا و اروپا (تایروس و نوا ، گوئس و متئوست) توضیح می دهیم.همچنین جداول کامل مشخصات فنی(تاریخ پرتاب ،تاریخ بازنشستگی ، ارتفاع اوج و حضیض،دوره تناوب و …)این ماهواره ها را هم ارائه خواهیم داد .

۹) ماهواره های هواشناسی(شوروی و روسیه)

اتحاد جماهیر شوروی نخستین کشوری بود که اقدام به ارسال ماهواره به فضا کرد(اسپوتنیک یک-Sputnik 1) و در تمام سال های بعدازآن تا موقع فروپاشی کامل شوروی همیشه پیشگام صنعت ماهواره بود وبعد ازفروپاشی شوروی این صنعت به روسیه انتقال پیدا کردو امروزه هم روسیه یکی ازقدرتمندترین کشورها در زمینه ماهواره و صنعت ماهواره میباشد در مقاله “ماهواره های هواشناسی(شوروی و روسیه) “ در مورد ماهواره های معروف هواشناسی شوروی سابق و روسیه کنونی توضیح می دهیم . از مهمترین ماهواره های شوروی و روسیه که در این مقاله در مورد آن توضیح می دهیم عبارت است از: ماهواره های هواشناسی متئور ، ماهواره های هواشناسی کاسموس و ماهواره های هواشناسی الکترو ال Elektro-L

۳- هواشناسی با ماهواره

اهمیت هواشناسی و پیش بینی وضع کوتاه مدت ودراز مدت هوا (روزانه،هفتگی و یاسالیانه) از همان زمان پیدایش کشاورزی یعنی حدود ده هزارسال پیش برای بشراهمیت داشته و دارد.با پیشرفت صنعت و تکنولوژی و انقلاب در عرصه های مختلف صنعت ، کشاورزی ، دریانوردی ، هوانوردی و… اهمیت علم هواشناسی و پیش بینی هوا روز به روز بیشتر احساس شد .
در مقاله “هواشناسی با ماهواره  “ درمورد علم هواشناسی و کاربرد آن و هواشناسی ماهواره ای توضیح دادیم آنچه در این بخش توضیح می دهیم خلاصه ای از مطالبی است که در این مقاله آمده است .

۱)تاریخچه علم هواشناسی

در واقع از همان ابتدای پیدایش کشاورزی (وحتی قبل از آن) پیش بینی وضعیت هوا و دانستن دلیل پدیده های جوی و بلاهای طبیعی در رابطه با آب و هوا برای بشر بسیار مهم بوده در دوران باستان که علم و دانش مانند امروز وجود نداشت پیش بینی وضعیت هوا ابتدا در انحصار جادوگران و کاهنان و…بود بعد مردم از روی جهت وزش بادها و نوع ابرها اقدام به پیش گوئی های ابتدائی می کردند که بیشتر مبتنی بر تجربه بود و اساس علمی نداشت . اولین کتاب مدرن وعلمی که بسیاری از پدیده های جوی را توضیح داده کتابی بود که ارسطو در سال ۳۵۰ قبل از میلاد نوشت از این رو ارسطو را پدرعلم هواشناسی قدیم می دانند. در دوران طلائی اسلام دانشمندانی همچون ابن حوقل ، شریف ادریسی هم مطالعات مفیدی در این زمینه انجام داده و کتاب های مفیدی نوشتند .
ولی پیش بینی وضع هوا نیاز به ابزارهای هواشناسی (بادنما ، بادسنج ، فشار سنج ، دماسنج و…) دارد. همچنین ابتدا باید مفهوم دما،فشار و…هم شناخته می شد . به تدریج ابزارهای مختلفی در این رابطه ساخته شد . در دوران رنسانس اروپا علم هواشناسی مانند سایر علوم شروع به پیشرفت کرد و همزمان ضمن آگاهی بشر از سیستم جو و طبقات آن به تدریج ابزارهای مختلف هواشناسی اختراع شد و پیش بینی ها علمی تر و از دقت بالاتری برخوردار شد بعد هواشناسان به تدریج پی بردند که برای پیش بینی وضعیت هوا علاوه بر پارامترهای محلی باید از اوضاع جوی و حرکت توده های هوا و ابرها در نقاط دیگر هم مطلع بود و لازمه این کار ایجاد ایستگاه های هواشناسی و ارتباط ایستگاه های هواشناسی با یکدیگر بود به لطف تلگراف و بعدها تلفن و کلا انقلاب درارتباطات این امر هم مهیا شد و هواشناسی مانند سایر دانش ها روز به روزبیشتر پیشرفت کرد. 

۲) هواشناسی مدرن

امروزه علم هواشناسی پیشرفت چشم گیری کرده است ایستگاه های هواشناسی در همه نقاط جهان دایر شده (در دریاها واقیانوس ها این کار را کشتی های هواشناسی انجام می دهند)و به کمک وسائل ارتباطی از جمله اینترنت همه با هم در ارتباط هستند . ابزارهای پیشرفته همچون : نقشه های هواشناسی ، بالن های هواشناسی ، رادار ، ابرکامپیوترهای هواشناسی و …ماهواره هر روز اطلاعات دقیقتری بدست آورده و به صورت یک شبکه منسجم و جهانی به کار پیش بینی هوا و شناخت اوضاع جوی مشغول هستند.  

۳) هواشناسی و پیش بینی هوا

علم هواشناسی در زمینه های مختلف از جمله شناخت جو و طبقات جو و کارکرد آنها ، محیط زیست ، اقلیم شناسی (شناخت بلند مدت آب و هوای منطقه ای)بررسی و مطالعه می کند ولی یکی از مهمترین کاربردهای آن که همه با آن آشنائی دارند پیش بینی وضع هوا می باشد . از آنجائی وضعیت آب و هوای یک منطقه نه تنها به پارامترهای محلی ( دما ، رطوبت ، فشار ، ….) بستگی دارد بلکه به وضعیت نقاط مختلف جهان نیر مرتبط می باشد از این رو شناخت عوامل جوی در هر منطقه و در کل جهان اهمیت زیادی در دقیق بودن پیش بینی ها دارد در اینجا به طور خیلی خلاصه به این پارامترها و عوامل می پردازیم .

۳-۱) سه پارامتر مهم در هواشناسی : در هواشناسی سه پارامتر مهم داریم « دما » ، « هوا » ، و «آب » تمام شرایط آب و هوائی فارغ از این که چقدر نادر و غیر معمول هستند فقط از تعامل این سه عامل بوجود می آیند.تمام روش های پیش بینی هواشناسی هم بر شناخت جهانی ، منطقه ای و محلی این سه عامل بستگی دارد.
۳-۲) مقیاس های هواشناسی : برای مطالعه جو زمین می توان سه نوع مقیاس در نظرگرفت و پیش بینی وضع هوا را بر اساس این مقیاس ها بررسی کرد این سه مقیاس عبارتند از : مقیاس محلی ، مقیاس بزرگ ، مقیاس سینوپتیک و مقیاس جهانی

۳-۳) هواکره ، آب کره ، یخ کره : سه اصطلاح در هواشناسی و اقلیم شناسی و جغرافیا داریم . منظور از هوا کره کل جوزمین ، آب کره همه آب ها و یخ کره همه یخ های زمین می باشد از آنجائی که شناخت این عوامل نقش موثری در هواشناسی دارد همیشه در اولویت قرار دارد .
۳-۴) فشار در هواشناسی : فشار هوای یک منطقه نقش بسیار موثری در تغییرات آب و هوا دارد از آنجائی که توده های هوا همیشه ازنقاط پرفشار(نقاطی با فشار زیاد)به سمت نقاط کم فشارحرکت می کنند. اندازه گیری فشارهوا دریک منطقه نقش مهمی در تغییر اوضاع جوی آن منطقه بازی می کند .
۳-۵) ابرها : ابرها مهمترین پدیده ها در هواشناسی و پیش بینی هوا می باشند به گونه ای که هر نوع ابر پیام آور یک وضعیت جوی خاص می باشد از این رو بدون شناخت و بررسی ابرها پیش بینی وضعیت هوا غیر ممکن است. بنابراین شناخت ابرها و طبقه بندی آنها نقش مهمی در پیش بینی ها دارد .
۳-۶) سرعت و جهت باد : یکی از عوامل پیش بینی وضع هوا شناخت ، جهت و سرعت بادها می باشد این بادها فقط بادهای جاری درسطح زمین نیستند بلکه بادهای موجود درطبقات بالای جو هم مهم هستند.

۴)لزوم هواشناسی با ماهواره

همچنان که گفته شد برای یک پیش بینی دقیق آب و هوای یک منطقه نه تنها باید پارامترهای جوی (نوع ابرها ،سرعت باد ، فشار هوا ، رطوبت و…)را اندازه گیری کرد بلکه بایداز وضعیت جوی وحرکت توده های هوا و ابرها درنقاط دور و نزدیک هم مطلع بود (توده های هوا مرز سیاسی نمی شناسند و از نقاط بسیار دور دست به همه جا حرکت می کنند) و این کارتوسط ابزارهای هواشناسی موجود در ایستگاه ها و ارتباط آنها با یکدیگر امکان پذیر می باشد ولی نکته ای که مهم می باشد این است که بیشتر کره زمین غیر مسکون بوده ( اقیانوس ها ، صحراها و… مناطق قطبی) و امکان احداث ایستگاه های هواشناسی در همه جا وجود ندارد و دیگر این که لازم است ازبالا توده های هوا و ابرها درهمه جای زمین رصدشود و این رصدها بسرعت و به طور مداوم صورت بگیرد بنابراین تنها گزینه ای که باقی می ماند ماهواره می باشد بعد از ساخت ماهواره های هواشناسی دقت پیش بینی ها (زمانی و مکانی)چندین برابر شده است . 

۵) ماهواره های هواشناسی چگونه کار می کنند؟

ماهواره های هواشناسی در گروه ماهواره های سنجش از دور حساب می شوند که با تصویر برداری از سطح زمین توده های هوا و ابرها و جهت حرکت آنها را پیدا کرده و وضعیت هوا را پیش بینی می کنند . این ماهواره ها در دو مدار قطبی(خورشید آهنگ )و مدار زمین آهنگ قرار دارند و باید شب و روز پدیده ای جوی را رصدکرده و به ایستگاه های خود بفرستند.این تصویربرداری ها نه تنها در طیف مرئی بلکه در طیف مادون قرمز و بخار آب( این فقط اصطلاح است ومنظور طیف۶تا ۷ میکرومتری می باشد) هم تصویر برداری می کنند. تصویربرداری با هر طیف فوائد خود را دارد مثلا درشب نمی توان با طیف مرئی تصویربرداری کرد پس تصویربرداری با طیف مادون قرمز به کمک می شتابد.همچنین برای تشخیص رطوبت ابرها و محتوای آب آنها از تصاویر بخار آب استفاده می کنند. به کمک این تصاویر می توان عوامل جوی را شناسائی و پیش بینی های نسبتا دقیقی ارائه داد .

۶) شناسائی سایر عوارض طبیعی و مصنوعی

ماهواره های هواشناسی فقط برای شناسائی توده های هوا و ابرها و جهت و سرعت بادها طراحی نشده اند با تصاویری که تهیه می کنند عوارض طبیعی(دریاها و اقیانوس ها،کوه ها و تپه ها، یخ و برف،جنگل و چمنزار و… صحراها ) همچنین عوارض مصنوعی(شهرها و روستاها ،کشتی ها وهواپیماها و…)را هم شناسائی می کنند.

۷) وظائف دیگر ماهواره های هواشناسی

یکی از مهمترین وظائف ماهواره های هواشناسی اندازه گیری پدیده های در ارتباط با پیش بینی وضعیت هوا می باشد ولی وظیفه این ماهواره ها به این محدود نمی شود ماهواره های هواشناسی کاربردهای دیگر هم دارند که می توان به این نمونه ها اشاره کرد : «شناخت و پیش بینی بلایای طبیعی در ارتباط با آب و هوا » ، « اندازه گیری و دیدبانی گازهای گلخانه ای » ، « پایش یخ های قطبی » ، « پایش و نظارت بر محیط زیست » ، « رصدپوشش گیاهی جنگل ها و مراتع » ، « پایش بیابان ها » ، «شناسائی آتش سوزی جنگل ها » و…

۴- ماهواره های هواشناسی آمریکا ، اروپا ، شوروی و روسیه

یکی از مهمترین کاربردهای ماهواره کاربرد ماهواره در زمینه هواشناسی و پیش بینی وضعیت هوا می باشد در مقاله “ماهواره های هواشناسی آمریکا و اروپا “ در مورد ماهواره های معروف هواشناسی آمریکا و اروپا (تایروس و نوا ، گوئس و متئوست) توضیح دادیم . همچنین در مقاله “ماهواره های هواشناسی– شوروی و روسیه) “ در مورد ماهواره های هواشناسی شوروی(سابق) و روسیه فعلی توضیح دادیم آنچه در این بخش توضیح می دهیم در واقع خلاصه ای از این دو مقاله می باشد .

۱) پروژه تایروس و نوا

ماهواره های تایروس(TIROS)متعلق به ایالات متحده آمریکا بود.این ماهواره ها اولین ماهواره های هواشناسی درجهان بودند(تاریخ ماهواره های هواشناسی با این ماهواره ها شروع شد).این پروژه با ماهواره های تایروس (TIROS)شروع شده و به ماهواره های نوا(NOAA) رسید.TIROS1 اولین ماهواره هواشناسی بود که در اول آوریل۱۹۶۰به فضا فرستاده شد.
پروژه تایروس شامل پنج نسل ازماهواره ها میباشد که به مرورهرنسل جایگزین نسل دیگر شده و در هرنسل امکانات آن پیشرفته تر وبه روزتر شد.(همچنین مدیریت و نام عمومی آن هم عوض شد) آخرین ماهواره ازاین پروژه (NOAA-20) می باشد که در۱۸نوامبر ۲۰۱۷درمدارقرار داده شد.نکته ای دیگر که در مورد این ماهواره ها مهم می باشد این است که همه آنها جزء ماهواره های مدار قطبی وخورشید آهنگ می باشند .

۲)ماهواره های گوئس(GOES)

سامانه ماهواره عملیاتی زیست‌محیطی زمین‌ایستا (Geostationary Operational Environmental Satellite) که به اختصار گوئس(GOES) نامیده می شود مجموعه ای از ماهواره های هواشناسی می باشند که توسط ناسا NASA و «اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا »(NOAA) اداره می شود.این ماهواره ها هم مانند ماهواره های تایروس ونوا ازپیشرفته ترین ماهواره های هواشناسی جهان می باشند.این ماهواره ها هم درمجموع شامل چهارنسل می باشد پروژه گوئس  با پرتاب و در مدار قرارگرفتن ماهواره GOES-4 شروع و با پرتاب و در مدارقرار گرفتن ماهوارهGOES-17 دراول مارس۲۰۱۸به پایان رسید. نکته ای که در مورد این ماهواره ها مهم است این است که بر خلاف ماهواره های تایروس و نوا این ماهواره ها در مدار زمین آهنگ قرار گرفتند .

۳)ماهواره های متئوست

ماهواره های«متئوست(Meteosat)»نام گروهی ازماهواره های هواشناسی می باشد که طی پروژه ای به نام Meteosat توسط آژانس فضایی اروپا (Esa)درسال ۱۹۷۲ آغاز شد و تا همین امروز ادامه دارد ماهواره های متئوست اولین و مهمترین ماهواره های هواشناسی Esa هستند که زیر نظر « سازمان اروپایی بهره‌برداری از ماهواره‌های هواشناسی (EUMETSAT) » اداره می شود. سازمان EUMETSAT درتاریخ ۱۹ژوئن۱۹۸۶با همکاری ۳۰کشور عضو اتحادیه اروپا برای مدیریت ونظارت برماهواره های اتحادیه اروپا بوجودآمدبنابر این ۳۰کشور اتحادیه اروپا ، مشترکا از اطلاعات ماهواره های متئوست استفاده می کنند . اولین ماهواره از این پروژه با پرتاب و در مدار قرار گرفتن ماهواره Meteosat-1 درتاریخ ۲۳نوامبر۱۹۷۷به مدار زمین شروع شدو با پرتاب و در مدار قرار گرفتن ماهوارهMeteosat-15 درتاریخ ۱۵ژوئیه ۲۰۱۵خاتمه یافت . تاکنون دو نسل از این ماهواره ها ساخته و در مدارزمین قرار گرفتند ماهواره های نسل اول تمامشان از کارافتاده ولی چهار ماهواره نسل دوم هنوز در حال کار می باشند و بعد از ماهواره Meteosat-15 نسل سوم این ماهواره ها دردسامبر۲۰۲۱شروع شده و جایگزین ماهواره های نسل دوم می شود به گونه ای که همواره حداقل سه ماهواره درمدار(مدار زمین آهنگ)قرار داشته باشند و بتوانند اطلاعات مربوط به هواشناسی را در اسرع وقت(حدود ۱۵دقیقه)به زمین برسانند.

۴) ماهواره های متئور شوروی (Meteor)

ماهواره های متئور(Meteor)به معنی شهاب،اولین ماهواره های شوروی بودندکه بعدازفروپاشی شوروی توسط روسیه ادامه پیدا کرد و درحال حاظر یکی از مهمترین ماهواره های هواشناسی روسیه می باشند. مهمترین وظیفه این ماهواره ها : پیش بینی وضع هوا ، کنترل دمای جو و سطح دریاها و اقیانوس ها ، رطوبت ، تابش ، رصدیخ اقیانوس و دریاهای منجمد،پوشش برف و،رصد ابرها و…اندازه گیری بادهای خورشیدی می باشند.
این ماهواره ها که همه از نوع خورشید آهنگ و استوانه ای بوده و هستند که درسه نسل ساخته شدند:
اولین نسل با نام عمومی Meteor1 شامل ۲۷ ماهواره ، دومین نسل با نام عمومی Meteor2 شامل۲۱ ماهواره و سومین نسل با نام عمومی Meteor3 شامل۶ماهواره بود .

۵) ادامه ماهواره های خورشید آهنگ متئور بعد از فروپاشی شوروی

ماهوارهMeteor-3M  اولین ماهواره روسیه بعد از فروپاشی شوروی بود که درتاریخ ۱۰دسامبر۲۰۰۱ از پایگاه بایکونور پرتاب شده و درمدار خورشید آهنگ قرارداده شد.بعد از آن ماهواره MeteorM-1 درتاریخ ۱۷سپتامبر ۲۰۰۹ پرتاب شده و درمدار خورشید آهنگ قرارداده شد. ولی پرتاب ماهواره MeteorM-2 موفقیت آمیز نبود .

۶) ماهواره های هواشناسی کاسموس(Kosmos)

ماهواره های کاسموس ماهواره هائی هستند که توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق ساخته و به فضا پرتاب شدند . و بعد از فروپاشی شوروی توسط روسیه ادامه پیدا کردند این پروژه یکی از بزرگترین و پر تعداد ترین ماهواره ها می باشد که به منظورهای مختلف(تصویر برداری ، هواشناسی و…نظامی) به فضا فرستاده شدند تعداد این ماهواره ها تا امروز(فروردین ۱۴۰۰- آوریل ۲۰۲۱)که به فضا فرستاده شدند نزدیک ۲۵۰۰ ماهواره کاسموس(Kosmos) می باشد واژه کاسموس در زبان روسی به معنی« کیهان » و یا گیتی میباشد.مهمترین ماهواره های کاسموس که درخدمت هواشناسی قرار گرفتند ماهواره های Kosmos122 و Kosmos144 و Kosmos156 می باشد .

۷) اولین ماهواره زمین آهنگ روسیه(پروژه الکترو Elektro )

اولین ماهواره زمین آهنگ روسیه درتاریخ۳۱اکتبر۱۹۹۴به مدار زمین ثابت(مدار حدودا ۳۶۰۰۰کیلومتری )پرتاب شده و با موفقیت درموقعیت مداری۵/۷۶شرقی(برفراز اقیانوس هند)قرار گرفت. این ماهواره علاوه بروظائف دررابطه با هواشناسی(تصویر برداری از سطح ابرها ، پایش طوفان ها و… ) ماهواره مخابراتی هم بود.و درواقع همه کاره بود و ازاین رو درامور هواشناسی کارائی لازم رانداشت .

۸) اولین ماهواره زمین آهنگ روسیه (پروژه الکترو ال Elektro-L )

به دلیل این که پروژه الکترو Elektro در زمانی انجام شدکه شوروی تازه فروپاشیده شده بود و مشکلات اقتصادی و اقتصادی ناشی از فروپاشی شوروی مانع از این شد که یک ماهواره حرفه ای هواشناسی برای روسیه طراحی گردد ولی بعد از غلبه بر مشکلات فوق روس ها به جای ادامه پروژه الکترو Elektro پروژه جدیدی شروع کردند که به نام« Elektro-L » (پروژه الکترو پیشرفته )نامیده شد و اقدام به ساخت ماهواره های صرفا هواشناسی کردند. اولین ماهواره از این گروه به نام Elektro-L1 درتاریخ ۲۰ژانویه۲۰۱۱ به فضا پرتاب و درمدار زمین آهنگ (مدار ژئو) قرار گرفت و به دنبال آن تا سال۲۰۱۹دوماهواره دیگر هم اضافه شدو قرار شد دو ماهواره دیگر نیز درسال های۲۰۲۱و ۲۰۲۲ اضافه شده تاتعداد ماهواره های این پروژه به ۵ ماهواره برسد.

۵- سازمان های مرتبط با ماهواره های هواشناسی چین

کشور چین یکی از کشورهای پیشرو در امرفضا و فضانوردی می باشد و هم اینک جایگاه چین در فضانوردی بعد ازآمریکا و روسیه و درمقام سوم قرار دارد.قبل از توضیح در مورد ماهواره های هواشناسی کشورچین بهتر دیدیم یک بخش را به سازمان فضائی چین و سازمان های مرتبط با هواشناسی اختصاص دهیم .ودر بخش بعددر مورد ماهواره های هواشناسی چین توضیح کامل بدهیم .

۱) سازمان ملی فضایی چین CNSA

سازمان ملی فضایی کشور چین (National Space Administration) به اختصار« CNSA »  نامیده می شود. هم اکنون یکی از بزرگترین سازمان های فضائی جهان می باشد. مرکز فرماندهی این سازمان درشهرپکن بوده و چندین پایگاه پرتاب موشک های فضائی در داخل چین و نقاط دیگر دارد که مهمترین پایگاه فضائی آن به نام اختصاری “ Jiuquan “(شکل شماره ۲) درصحرای گوبی درمغولستان داخلی می باشد.(درمقاله “ سازمان های فضائی “ در این باره بیشتر توضیح می دهیم )
برنامه فضایی چین از سال۱۹۶۱میلادی با پرتاب موشک به فضا آغاز شد و با ساخت ماهواره با کمک شوروی گسترش یافت.درسال ۱۹۷۰چین با ساخت و پرتاب ماهواره دونک فانگ هونگ یک توانست نام خود را به عنوان پنجمین کشوری که به توانائی ساخت و پرتاب ماهواره دست پیدا کرده ثبت کند.
با وجود این که چین دیرتر از سازمان های فضائی آمریکا و شوروی و … وارد صحنه رقابت های فضائی شد در حال حاظر ازنظر قدرت فضائی در رتبه دوم (بالاتر از روسیه و اتحادیه اروپا) بوده و درحال پیشرفت می باشد و پیش بینی می شود که سازمان فضائی چین طی ده های آتی حتی از ناسا هم جلوتر می زند .

 

شکل شماره ۱- نشان سازمان فضائی چین

شکل شماره ۲- پایگاه فضائی Jiuquan

۲) آژانس هواشناسی چین CAM

اداره هواشناسی مرکزی چین درسال۱۹۴۱تشکیل شد.در دسامبر سال ۱۹۴۹(دربحبوحه پیروزی انقلاب چین) آژانس هواشناسی چین «اداره هواشناسی مرکزی چین » با نام اختصاری « CAM » تاسیس شد و اداره هواشناسی مرکزی چین هم یکی از زیرمجموعه های این آژانس شد.هم اینک کلیه امور مربوط به هواشناسی در چین زیر نظر مستقیم CAM انجام می شود .

شکل شماره ۳- نشان اداره هواشناسی چین

۳) هواشناسی ماهواره ای چین NSMC

یکی از زیر مجموعه های CAM سازمان هواشناسی ماهواره ای چین میباشد که مسئولیت مستقیم ساخت و نظارت و پرتاب کلیه ماهواره های هواشناسی چین را بر عهده دارد که به اختصار NSMC نامیده شده که مخفف (China Satellite Meteorological Center ) می باشد.این مرکز از سال۱۹۷۱فعالیت خود را آغاز کرد .

۶- ماهواره های فنگ یون چین ( ویژگی های عمومی )

کشور چین یکی از کشورهای پیشرو در امر فضا و فضانوردی می باشد و هم اینک جایگاه چین در فضانوردی بعد از آمریکا و روسیه و درمقام سوم قرار دارد.پروژه های ماهواره های هواشناسی چین به نام «فنگ یون» یا فنگ یان Fengyun که به اختصار« FY » نیزخوانده می شود.( Fengyun در زبان چینی« بادها و ابرها » می باشد)    یکی ازبزرگترین و حساب شده ترین پروژه های هواشناسی درجهان می باشد. در این بخش در مورد پروژه های ماهواره های هواشناسی چین(FY)توضیح می دهیم .

شکل شماره ۴ – یکی از ماهواره های فنگ یون درکارگاه

۱) اساس پروژه های ماهواره های هواشناسی چین

سازمان هواشناسی چین ازسال۱۹۶۹شروع به خرید و دریافت و استفاده از ماهواره های هواشناسی خارجی کرد که هزینه ها و مشکلاتی برای چین بوجود آورد از این رو چینی ها عزم خود را برای ساخت ماهواره های بومی هواشناسی(همچنین سایر ماهواره ها)جزم کردند تا توانستند پروژه «فنگ یون» را پایه گذاری کنند.
پروژه های ماهواره های هواشناسی چین به نام «فنگ یون»که به اختصار« FY »نیزخوانده می شود.پایه و اساس ماهواره های هواشناسی چین میباشد.اولین سری از این پروژه هابا ساخت و پرتاب ماهواره FY-1A در تاریخ۶ سپتامبر ۱۹۸۸شروع شده و تا امروز ادامه دارد.هم اکنون( آوریل ۲۰۲۱-اردیبهشت ۱۴۰۰) چین ۱۱ ماهواره هواشناسی فعال در دو گروه خورشید آهنگ و زمین آهنگ دارد.(تعداد پرتاب ها ۱۹پرتاب بوده که همه موفقیت آمیز بودند) این ماهواره ها درچهار نسل آماده و ساخته شده اند. روش کار به این صورت می باشد که با از رده خارج شدن یک ماهواره یک ماهواره دیگر ساخته و جایگزین آن می کنند.هم اکنون ماهواره هایFY ازپیشرفته ترین و مهمترین ماهواره های هواشناسی جهان می باشند .  

۲) نسل ها و پروژه های FY و نامگذاری ماهواره ها

اساس یک هواشناسی ماهواره ای خوب و کامل داشتن همزمان دو نوع ماهواره «خورشید آهنگ و زمین آهنگ » می باشد.بنابر این ماهواره هایFYچینی در دو گروه جداگانه و هر گروه در دو نسل ساخته شده اند و روش نامگذاری هم به این صورت می باشد که اولین گروه که ماهواره های خورشید آهنگ می باشد با نام عمومی FY-1 نامیده شدند و ماهواره های این گروه با حروف الفبای لاتین نامگذاری شدند : اولین ماهواره از این گروه FY-1A دومین ماهواره FY-1B و…حال نوبت به گروه دوم که ماهواره های زمین آهنگ می باشد و با نام عمومی FY-2 نامگذاری شدند بنابر این : اولین ماهواره FY-2A دومین ماهواره FY-2Bو…سومین گروه با نام عمومیFY-3 نامگذاری شده که ماهواره های خورشید آهنگ میباشد و نام ماهواره ها هم FY-3A و FY-3B و… به همین ترتیب چهارمین گروه ماهواره هایFY-4 که ماهواره های زمین آهنگ می باشندبه صورت FY-4A و FY-4B و…نامگذاری می شوند زمان بندی پرتاب ماهواره ها هم به این صورت انجام شده که در هرگروه(«خورشید آهنگ » و«زمین آهنگ» ) باید هر نسل تمام شده و نوبت به نسل بعدی برسد و هم زمان ماهواره های گروه دیگر (بدون ارتباط زمانی)پرتاب شود.دربخش بعد همچنین درجدول های شماره یک و ۲  و نمودار شماره یک به طور کامل ویژگی های عمومی این ماهواره ها را شرح می دهیم.

نمودار شماره ۱ – مشخصات کلی ماهواره های FY

  جدول شماره ۱ – مشخصات کلی ماهواره های خورشید آهنگ FY ( نسل های اول و سوم ماهواره های فنگ یون)

جدول شماره ۲ – مشخصات کلی ماهواره های زمین آهنگ FY (نسل دوم ماهواره های فنگ یون)

نکته : چون ازگروه FY- 4 تنها یک ماهواره ساخته شده در جدول شماره دو مشخصات آن درج نشده است.

۳) وظائف ماهواره های فنگ یون

مهمترین وظیفه ماهواره های فنگ یون هواشناشی حرفه ای بوده و هست (تصویربرداری از ابرها ، سرعت و جهت بادها ، اندازه گیری دما،رطوبت و…رصدپدیده های جوی)و در این راستا ازپیشرفته ترین امکامات و دوربین ها هم استفاده می کند. همچنین تصویربرداری از عوارض زمینی مانند:دریای جنوبی چین،رودخانه چینگهای ، مزارع کشاورزی،فلات تبت ، کویر و…دریاچه های نمک و همچنین پوشش برف که این تصاویر کمک شایانی درشناسائی پدیده های مرتبط با گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی  می کند.همچنین آشکار ساز بادهای خورشیدی ، آشکار ساز اشعه ایکس(برای اندازه گیری میزان اشعه ایکس) رصد یونسفر ، رصد لایه ازن ، مشاهده شفق قطبی و…بسیاری پدیده های دیگر که همه به صورت کاملا حرفه ای انجام می شود.

۴) مدیریت و کنترل ماهواره های فنگ یون

هزینه ساخت ماهواره های فنگ یون توسط دولت چین( وزارت هوا و فضای چین) و از بودجه سازمان فضائی چین تامین میشود ، ساخت و تهیه ماهواره ها هم همگی بر عهده پیمانکاران مختلف بوده و ماهواره ها هم توسط سازمان فضائی چین به مدار زمین فرستاده شدند .
مدیریت و نظارت بر ماهواره ها در اختیار « هواشناسی ماهواره ای چین » NSMC قرار گرفته(که زیر مجموعه سازمان هواشناسی چین است) و درنهایت داده های ماهواره ها دراختیار « آژانس هواشناسی چین » CAM قرارگرفته و همچنین ازطریق CAM در اختیار سازمان ها و نهادهای هواشناسی در سراسر جهان و همچنین کاربران عادی قرار می گیرد .

۵) بخش زمینی و ایستگاه های ماهواره های فنگ یون

همه ماهواره هائی که درمدار زمین مشغول انجام وظیفه هستند. دارای یک بخش زمینی نیز می باشند این بخش از ۴ قسمت تشکیل شده است :
۱- ۵) ایستگاه های گیرنده : ماهواره های فنگ یون درابتدا سه ایستگاه زمینی و بعد ۵ ایستگاه زمینی داشته که مشخصات آن در جدول شماره ۲ قیدشده است.
۵-۲) عملیات ماهواره ای و مرکز کنترل : که موقعیت ماهواره ها و مانورهای مداری ماهواره ها را کنترل می کنند .
۵-۳) مرکز پردازش داده ها : در این مرکز داده هائی که توسط ایستگاه های زمینی بدست آمده مورد پردازش قرار می گیرد و برای استفاده در اختیار سازمان هواشناسی چین قرار می گیرد .
۵-۴) فرماندهی و اکتساب داده ها : کلیه عملیات از دریافت تا پردازش و انتقال داده ها زیر نظر فرماندهی کل قرار می گیرد و در واقع فرماندهی کل به همه امور نظارت می کند .

۶) ایستگاه های زمینی

در ابتدا سه ایستگاه زمینی در کشور چین قرار داشته و همه اطلاعات ماهواره ها به این سه ایستگاه ارسال می شد:ایستگاه پکن،ایستگاه گوانگ چو (مرکزایالت گوانگ دونگ با ۴/۵میلون جمعیت)،اورومچی(منطقه خود گردان سین کیانگ چین واقع درشمال غرب چین)و بعد دو  ایستگاه دیگر هم اضافه شد که یکی ازاین ایستگاه ها درسوالبارد نروژ(مجمع الجزایری در شمال نروژ درمحدوده اقیانوس منجمد شمالی) واقع شده است . ( جدول شماره ۳)

جدول شماره ۳ – مشخصات ایستگاه های زمینی ماهواره های FY

۷) استفاده از داده های ماهواره های FY

داده های ماهواره های FY هم در اختیار کاربران داخلی و هم در اختیار کاربران خارجی قرار می گیرد . این داده ها از طریق این روش ها در اختیار کاربران قرار می گیرد .
۷-۱) پخش مستقیم : کاربران با استفاده از تجهیزات مناسب می توانند مستقیما داده های ماهواره ای را دریافت کنند .
۷-۲)سیستم انتشار مخصوص مشترکین : که با استفاده از تکنولوژی به نام DVB می تواند بسرعت داده ها را دریافت کنند .
۷-۳)سایت اینترنتی دریافت ماهواره ها : برای دانلود تصاویر ماهواره ای کاربران می توانند به سایت “        “ مراجعه کنند .
۷-۴) فرستادن به سرورهای مخصوص : بعضی ازداده ها و اطلاعات به بعضی از کاربران(سازمان های طرف قرارداد هواشناسی) فرستاده شده و توسط این کاربران قابل استفاده می باشد .
۷-۵)خدمات دستی : اگرحجم اطلاعات بالا باشداین اطلاعات به صورت دستی به کاربران ارسال می شود.

۸) همکاری سازمان هایNSMC باEUMETSAT

اطلاعات ماهواره ای FY بقدری مهم و کامل بود که سازمان اروپایی بهره‌برداری از ماهواره‌های هواشناسی (EUMETSAT)تصمیم به همکاری باهواشناسی ماهواره ای چین(NSMC)گرفت بنابراین درماه مه۲۰۱۱درشهر ژنو مذاکرات متعددی بینEUMETSAT وNSMC انجام شد و قرارشدبین این دو سازمان یک همکاری دو طرفه انجام شود و اطلاعات هواشناسی ماهواره ها را با یکدیگر ردو بدل کنند و راهنمائی هائی هم درخصوص عملکرد ماهواره ها بین دو طرف انجام شد. درسال ۲۰۱۶هم دیدارهای متعدد بینEUMETSAT وnsmc و همچنین سازمان فضائی و هواشناسی انگلیس برگزار شده و قراردادهائی بسته شد و از آن موقع تاکنون این همکاری ادامه داشته و دارد .
نکته مهم : برای پیش بینی وضع هوا باید در نظر داشته باشیم که توده های هوا مرز سیاسی نمی شناسند و از نقطه ای از زمین به نقاط دیگر حرکت می کنند بنابر این برای یک پیش بینی دقیق باید همکاری تنگاتنگی بین سازمان های هواشناسی معتبر جهانی انجام شود این همکاری هم در جریان همین مسئله قرار دارد .

۹) خطرات پرتاب ماهواره و سفینه های فضائی

 پرتاب ماهواره ها سفینه های فضائی(چین و یا هر کشور دیگر)خطراتی هم برای مردم منطقه می تواند داشته باشد اگر بعد از رها شدن راکت های بالابرنده سفینه ها و ماهواره ها ، این راکت ها به صورت غیر مسئولانه و کنترل نشده به زمین برگردند می توانند خطراتی را هم برای مردم در پی داشته باشد تاکنون چندین قطعه از ماهواره های چینی در مناطق مسکونی سقوط کرده که می توانست به جان و مال و کاشانه شهروندان صدمه جدی بزنددر این مورد در مقاله “ ماهواره ، امنیت و قانون “دراین باره بیشتر توضیح می دهیم. (شکل ۵) 

شکل شماره ۵ – تصویری از سقوط یکی از راکت های موشک های بالابرنده ماهواره های FY2 در مناطق مسکونی

۷- ویژگی های اختصاصی ماهواره های فنگ یون

در بخش قبلی در مورد ویژگی های عمومی ماهواره های فنگ یون توضیح دادیم همانطور که گفته شد این ماهواره ها در دو گروه « خورشید آهنگ » و « زمین آهنگ » به مدار زمین فرستاده شدند .در این بخش در مورد ویژگی های اختصاصی هر کدام از این ماهواره ها به طورخلاصه توضیح می دهیم .

۱) ماهواره های زمین آهنگ و خورشید آهنگ 

همچنان که گفته شدهرهواشناسی ماهواره ای نیاز به دوگروه ماهواره «زمین آهنگ »و «خورشید آهنگ» دارد ماهواره های FY هم چنین ویژگی هائی دارند به این صورت که ماهواره های FY1 و FY3 زمین آهنگ و ماهواره های FY2 و FY4 خورشید آهنگ می باشند.هرنسل (FY3 نسبت به FY1 – FY4 نسبت به FY2 )پیشرفت های چشمگری داشته و ازبروزترین امکانات در جهت اجرای وظائف خود استفاده می کرده و می کنند .  

۲) ماهواره های گروه خورشید آهنگ FY-1

ماهواره های FY1 اولین ماهواره های هواشناسی چین می باشند این ماهواره ها جزء ماهواره های خورشید آهنگ محسوب می شوند ماهواره های خورشید در مداری قطبی(بین دو قطب شمال و جنوب) در ارتفاع پائین  به گونه ای حرکت می کنند در هر ساعت مشخص(۲بعدازظهر) ازروی یک نقطه خاص می گذرند.
این ماهواره ها اولین ماهواره های هواشناسی چین بودکه با پرتاب ماهوارهۤ FY-1Aدر تاریخ ۷سپتامبر ۱۹۸۸در مدارقطبی خورشید آهنگ شروع شدو با فرستادن ماهوارهFY-1D درتاریخ ۱۵می۲۰۰۲پایان یافت. تعداد این ماهواره ها ۴عدد بود . که هم اکنون هیچکدام فعال نیستند .

 

 

۳) انهدام ماهواره FY-1C

سومین ماهواره از گروه ماهواره هایFY-1 ماهواره FY-1Cبود. این ماهواره در ۱۰می ۱۹۹۹پرتاب شد.هرماهواره طول عمر محدودی دارد از این روکشورهای پیشرفته به طور مرتب ماهواره های متعدد را روانه فضا می کنند تا جایگزین ماهواره های قبلی شود.در حالی که در اوائل سال ۲۰۰۷ ماهواره FY-1C به پایات عمر عملیاتی خودش رسیده بود دولت چین به منظور نشان دادن توانائی نظامی اش از روی زمین با شلیک موشک ضد ماهواره « دانگ فن ۳»(DF-3) به صورت عمد این ماهواره را منهدم کرد. اگرچه این ماهواره متعلق به خودش بود ولی انفجار ماهواره باعث ایجاد منبع عظیمی از زباله های فضائی شد که خطرات بیشمای برای ماهواره های دیگر بوجود می آورد(درمورد زباله های فضائی در مقاله “ زباله های فضائی “ مفصل توضیح می دهیم . )

۴) ماهواره های زمین آهنگFY-2

اولین ماهواره از این گروه در تاریخ۱۰ژوئن ۱۹۹۷مدار زمین آهنگ(مدار ژئو) در حالی شروع شدکه ماهواره های نسل اول FY-1 هنوز درحال پرتاب بودند(همانطور که گفته شدماهواره های زمین آهنگ با برنامه ریزی زمانی جدا ازماهواره های خورشید آهنگ پرتاب می شده و می شوند) این ماهواره ها اولین ماهواره های زمین آهنگ چین می باشند. آخرین ماهواره از این گروه در ۵ ژوئن ۲۰۱۸به مدار ژئو پرتاب شد و هم اینک مشغول کار می باشد. تعداد پرتاب ها ۸ عدد بوده که ۴ عدد ازآنها هنوز فعال هستند.

۵)ماهواره های خورشیدآهنگFY-3

شش سال پس ازآخرین پرتاب ماهواره های خورشید آهنگ FY-2 نوبت نسل دوم ماهواره های خورشید آهنگ FY با پرتاب اولین ماهواره خورشیدآهنگ FY-3A در تاریخ ۲۷ می ۲۰۰۸شروع شده و آخرین ماهواره هم به نام FY-3D درتاریخ ۱۴نوامبر۲۰۱۷ پرتاب شد تعداد پرتاب ها ۶ عدد بوده که همه فعال هستند.این پروژه هم اکنون نیزادامه دارد.

۶)ماهواره های زمین آهنگFY-4

دومین نسل ازماهواره های هواشناسی موسوم به FY-4 با فرستادن اولین ماهواره به نامFY-4A درتاریخ ۱۰ دسامبر ۲۰۱۷ شروع و هم اکنون نیز ادامه دارد.پرتاب های بعدی برای سال های بعد و در دهه ۲۰۲۰ و۲۰۳۰ میلادی برنامه ریزی شده تا پیشرفته ترین امکانات رادراین ماهواره ها قراردهند.

۸- سازمان های مرتبط با ماهواره های هواشناسی ژاپن

کشور ژاپن سومین قدرت اقتصادی جهان(پس از آمریکا و چین) بوده و در همه عرصه های صنعت و تکنولوژی گوی سبقت را از همگان ربوده است در عرصه هوا و فضا نیز یکی از قدرت های بزرگ در عرصه جهانی می باشد. دراین بخش ابتدا توضیح مختصری درمورد سازمان های مرتبط با هواشناسی ماهواره ای ژاپن داده و در بخش های بعد ماهواره های ژاپن را به طور کامل بررسی خواهیم کرد .

۱) آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن(جاکسا) JAXA

آژانس پژوهش‌های هوافضای ژاپن(Japan Aerospace Exploration Agency)به اختصار JAXA (جاکسا) سازمان فضائی کشور ژاپن می باشد جاکسا در تاریخ یکم اکتبر ۲۰۰۳ میلادی از طریق ادغام سه سازمان مستقل تشکیل شد و مسئول پژوهش، توسعهٔ فناوری و پرتاب ماهواره به مدار است.دفترجاکسا در چوفو توکیو و مهمترین پایگاه فضائی آن در مرکز فضایی تانیگاشیما(Tanegashima)درجزیرهٔ تانیگاشیما می باشد .
با وجودی که سازمان فضائی ژاپن درسال۲۰۰۳ تاسیس شد ولی سابقه فعالیت ژاپن به بیش از سی سال قبل یعنی۱۹۷۰برمیگردد در این سال ژاپن با پرتاب و در مدار قراردادن ماهواره اسومی(با ماهواره برخانواده اپسیلون ) رسما به عنوان چهارمین کشوری که به توانائی تولید و در مدار قرار دادن ماهواره دست پیدا کرد شناخته شد.

شکل شماره ۶ – نشان سازمان فضائی ژاپن

شکل شماره۷ – مرکز فضائی تانگاشیما

۲) سازمان هواشناسی ژاپن JMA

اولین ایستگاه هواشناسی در ژاپن درتاریخ ۲۶اوت۱۸۷۲ایجاد شد و بعد به مرکز هواشناسی ژاپن تبدیل شد . آژانس هواشناسی ژاپن(Japan Meteorological Agency)که به اختصارJMA نامیده می شود مرکزی است که نه تنها خدمات هواشناسی(جمع آوری اطلاعات مربوط به آب و هوا و پدیده های جوی و درنهایت پیش بینی وضع هوا) ارائه می کندبلکه اطلاعات مربوط به زلزله و هشدار سونامی و فوران های آتشفشانی را نیز بر عهده دارد (کار سازمان زمین شناسی را هم می کند) همچنین برحمل و نقل هوائی و کشتیرانی نیز نظارت می کند. نظر به اهمیت جهانی و منطقه ای JMA در سال ۱۹۶۸سازمان جهانی هواشناسی این سازمان را به عنوان یک مرکز مهم منطقه ای هواشناسی درجنوب شرق آسیا تعیین کرد.

شکل شماره ۸ – نشان سازمان هواشناسی ژاپن

شکل شماره ۹ – مقر سازمان هواشناسی ژاپن

۳) ضرورت ماهواره های هواشناسی

امروزه اکثر سازمان های هواشناسی برای نظارت بر آب و هوا وپیش بینی وضع هوا از ماهواره استفاده می کنند.(درباره ضرورت استفاده از ماهواره های هواشناسی به مقاله “هواشناسی با ماهواره “مراجعه کنید) کشورهائی که ماهواره هواشناسی بومی دارند ازماهواره خودشان استفاده می کنند و کشورهائی که ماهواره ندارند از امکانات ماهواره های هواشناسی کشورهای دیگر استفاده می کنند.نظربه این که دردوران معاصر ژاپن همواره از نظر اقتصادی و صنعتی یک کشور قدرتمند بوده و هست از این رو بعد از شروع عصرفضا و ماهواره ژاپن نیز به دنبال بومی کردن صنعت ماهواره و ساخت ماهواره های هواشناسی افتاد که درادامه توضیح می دهیم.

 ۹–ماهواره های هیماواری ژاپن Himawari

ماهواره های هیماواری (Himawari) نام گروهی از ماهواره های هواشناسی ژاپن می باشد که از ۱۴ژوئیه ۱۹۷۷با پرتاب ماهوارهHimawari-1 به مدار زمین ثابت شروع و تا امروز هم ادامه دارد.ماهواره های هیماواری در ردیف پیشرفته ترین ماهواره های هواشناسی جهان قرار دارند.« هیماواری به معنی گل آفتابگردان » می باشد. در این بخش درمورد ماهواره های هیماواری توضیح می دهیم

۱) پروژه ماهواره های هواشناسی هیماواری

پروژه ماهواره های هواشناسی ژاپن با فرستادن ماهواره۱ Himawari به مدارژئو (زمین ثابت)در ۱۴ژوئیه ۱۹۷۷ شروع شد . و به این ترتیب ژاپن نیز دارای ماهواره هواشناسی بومی شد. نام این ماهواره ها را « هیماواری (Himawari)» (به معنی گل آفتابگردان )گذاشتند .
پرتاب ماهواره ۱ Himawari نقطه شروعی بود برای ماهواره های بعدی هیماواری،پروژه ای که در۱۴ژوئیه ۱۹۷۷ شروع شد تا امروز نیز ادامه دارد و در مجموع سازمان فضائی ژاپن (جاکسا ) توانست هشت ماهواره دیگر را به مدار زمین ثابت بفرستد (ماهواره های ۱ Himawari ، ۲ Himawari و…تا ۹ Himawari ) که مشخصات و تاریخ پرتاب این ماهواره ها در جدول شماره ۳ آمده است.

۲) ویژگی های مشترک ماهواره های هیماواری Himawari

ماهواره های Himawari ماهواره های زمین ثابت ژاپن می باشند که بجز ۱ Himawari که از پایگاه  کیپ کاناورال آمریکا باماهواره بر آمریکائی« Delta-2914» پرتاب شده است بقیه ماهواره ها ازپایگاه فضائی تانگاشیما Tanegashima(جزیره ای درجنوب ژاپن)باماهواره برهای ژاپنی پرتاب شده اند.کلیه عملیات:مونتاژ،پرتاب و ردیابی ماهواره ها و…همگی دراین مرکز انجام شده و می شود.ساخت و مونتاژ ماهواره ها تماما توسط شرکت های خصوصی ژاپن(بخصوص شرکت معروف میتسوبیشی اللکتریک Mitsubishi Electric)به عنوان پیمانکار با نظارت JAXA ساخته می شوندو مدیریت ماهواره ها و استفاده از داده های ماهواره ها هم با JMA می باشد .

۳) وظائف ماهواره های هیماواری Himawari

مهمترین وظائف ماهواره های این ماهواره ها نظارت برآب وهوا و رصد پدیده های جوی ودرنهایت پیش بینی وضعیت هوا می باشد. ولی چون سازمان هواشناسی ژاپن وظیفه نظارت بر زلزله و هشدار سونامی و فوران های آتشفشانی را نیز بر عهده دارد ماهواره های هیماواری نیز این وظائف را انجام می دهند . همچنین مانند بسیاری ازماهواره های هواشناسی کار اندازه گیری بادها و فعالیت های خورشیدی و…را نیز انجام می دهند.

۴) نسل های مختلف ماهواره های هیماواری Himawari

از شروع پروژه هیماواری در سال۱۹۷۷سه نسل از این ماهواره ها ساخته شدند که در هرنسل تغییرات اساسی در ماهواره ها ایجاد شده و امکانات ماهواره ها بروز شده است طبقه بندی این ماهواره ها را بر اساس نسل می توان به این گونه طبقه بندی کرد .
۴-۱) ماهواره های نسل اول : نسل اول ماهواره ها شاملHimawari 1  تا Himawari 5 می باشد که به نام دیگر GMS(GMS 1 تا GMS 5) هم خوانده می شود اولین ماهواره از نسل اول (Himawari 1) بوده که در۱۴ژوئیه ۱۹۷۷پرتاب شده و در مدار قرار گرفت و آخرین ماهواره(Himawari 5)در۱۸مارس ۱۹۹۵درمدار قرار گرفت.
۴-۲) ماهواره های نسل دوم : نسل دوم ماهواره ها شاملHimawari 6  و Himawari 7 می باشد که به نام دیگر GMS(MTSAT 1R و MTSAT 2) هم خوانده می شود اولین ماهواره ازنسل دوم(Himawari 6) در ۱۵نوامبر ۱۹۹۹و آخرین ماهواره (Himawari 7) در ۱۸ فوریه ۲۰۰۶در مدار قرار گرفت.
۴-۳) ماهواره های نسل سوم : نسل سوم ماهواره ها شاملHimawari 8  و Himawari 9 می باشد که نام دیگرندارند اولین ماهواره ازنسل سوم (Himawari 8)در۷ اکتبر ۲۰۱۴و آخرین ماهواره (Himawari 9) در ۲نوامبر ۲۰۱۶ در مدار قرارگرفت. نظربه اهمیت این دو ماهواره در یک بخش جداگانه در مورد آن توضیح می دهیم .

۵)تصاویر و اطلاعات ماهواره های هیماواریHimawariدراختیار چه کسانی قرار می گیرد؟

اطلاعات و داده های ماهواره های هیماواری به طور رایگان به سازمان های هواشناسی کشورهای هندوچین شامل(ویتنام، تایلند، میانمار، لائوس، سنگاپور، کامبوج و مالزی)همچنین سایر کشورهای جنوب شرق آسیا ( کره ، فیلیپین و تایوان و… تا مغولستان ) همچنین کشورهای اقیانوسیه (استرالیا و نیوزلند) فرستاده می شود و همه سازمان ها هواشناسی از این اطلاعات استفاده می کنند .

۱۰– ماهواره های هیماواری Himawari 8 و Himawari 9

از بین کلیه ماهواره های هیماواری فقط ماهواره های نسل سوم Himawari 8 و Himawari 9 فعال هستند . این ماهواره ها هم برای ژاپن و هم منطقه اقیانوس آرام از اهمیت بسیاری برخوردار هستند از این رو در این بخش فقط در مورد دو ماهواره هواشناسی Himawari 8 و Himawari 9 و اهمیت و خصوصیات آنها توضیح می دهیم و در آخر هم جدول مشخصات کلیه ماهواره های هیماواری را می آوریم .

شکل شماره ۱۰ – ماهواره هواشناسی Himawari 9

۱) اهمیت ماهواره های Himawari 8 و Himawari 9

از بین کلیه ماهواره های هیماواری فقط ماهواره های نسل سوم Himawari 8 و Himawari 9 فعال هستند که با مجهزترین امکانات هواشناسی (به همراه ماهواره های چینیFY)بیشترین خدمات هواشناسی را برای منطقه جنوب شرق آسیاو اقیانوسیه فراهم می کنند.و این مناطق راتحت پوشش هواشناسی قرار میدهند سازمان بین المللی هواشناسی(WMO)ازماهواره های هیماواری را به عنوان دقیق ترین ماهواره های هواشناسی که جو زمین را رصدمی کندنام برده است. اهمیت این ماهواره ها به حدی است که مدیرعامل سازمان هواشناسی استرالیا اظهار کرد : « Himawari 8 و Himawari 9 حدود ۵۰ برابر بیشتر از ماهواره های دیگر ( مانند ماهواره های چینی ) اطلاعات تولید می کنند.»

شکل شماره ۱۱ – لحظه پرتاب Himawari 8 از پایگاه تانگاشیما

۲) چگونگی تهیه تصاویر و اطلاعات ماهواره های Himawari 8 و Himawari 9

ماهواره های هیماواری Himawari 8 و Himawari 9 جایگزین ماهواره های دیگر هیماواری شده اند و به پیشرفته ترین دستگاه های تصویر برداری در سه طیف( مرئی، مادون قرمز ، طیف بخار آب) مجهزهستند و بیشترین تصاویر را در بالاترین رزولوشن تهیه می کنند. دراینجا توضیحات کوتاهی درمورد چگونگی تهیه این تصاویر می دهیم .
۲-۱) تبادل اطلاعات با زمین : یکی از ویژگی های ممتاز این دو ماهواره این است که علاوه بر این که تصاویر و اطلاعات را تهیه می کنند اطلاعات ثبت شده از ایستگاه های هواشناسی و مراکز دیگر زمینی را هم دریافت کرده و با اطلاعات خود بررسی می کنند.این اطلاعات زمینی کمک به بهبود تصاویر ماهواره ای می کند و در مواقع ضروری بیشتر ازنقاط حساس(حرکت سونامی،کانون طوفان و…)تصاویر و اطلاعات تهیه می کنند.
۲-۲) ایستگاه های فرستنده : ایستگاه هائی که می توانند اطلاعات به ماهواره ها بفرستد علاوه بر ایستگاه های رسمی هواشناسی نقاط مختلف دیگری نیز وجود دارند( در دریا و خشکی و…) که ایستگاه های هواشناسی رسمی نیستند ولی می توانند اطلاعات تهیه و به ماهواره ها بفرستند این نقاط می توانند قایق ها و شناورهای متحرکی در اقیانوس و دریا و نقاط حساس(ازنظر دریائی و جوی)باشند .
۲-۳) سه منطقه برای اسکن تصاویر: دوربین های ماهواره های هیماواری۸و۹منطقه موردبررسی رابه سه منطقه تقسیم کرده وتصویربرداری را دراین سه منطقه انجام می دهند.نظربه اهمیت این موضوع در یک قسمت دیگر به طور کامل مورد بررسی قرار می دهیم . ( شکل شماره ۱۲ )

۳) چگونگی تصویر برداری و مناطق تصویربرداری

دوربین های تصویربرداری ماهواره های Himawari 8 و Himawari 9 منطقه مورد تصویربرداری خود رابه سه منطقه تقسیم کرده و بعد در ۱۶کانال ارتباطی تصاویرخود را به ایستگاه های گیرنده زمینی ارسال می کنند.
این دوربین ها می توانند تصویر کامل زمین را هر دقیقه فراهم کنند.همچنین این دوربین ها این امکان را دارند که در هر ۲/۵ دقیقه تصاویر هواشناسی را از کل ژاپن تهیه کنند. (شکل شماره ۱۲ )
۳-۱) منطقه یک :درمنطقه یک در امتداد ۲۰۰۰کیلومتر شرق به غرب و ۱۰۰۰هزار کیلومتر شمال به جنوب در امتداد بخش شمال شرقی ژاپن پوشش می دهند .
۳-۲)منطقه دو : این منطقه جنوب شرق ژاپن را با همان ابعاد پوشش می دهد.
۳-۳) منطقه سه : درحالی که ابعاد و موقعیت مناطق یک و دو کاملا مشخص است و نمی توان موقعیت آنها را عوض کرد منطقه سه متغیر است و می توان آن را جابجا کرد این موضوع وقتی اهمیت پیدا می کندکه یک طوفان ، سونامی و… بلایای طبیعی در راه باشد.بنابراین می توان آن منطقه که فاجعه قرار است در آن اتفاق بی افتد در اولویت قرار داد و دوربین ها را به آن سمت سوق داد و اطلاعات بیشتری از فاجعه به دست آورد و هشدارهای لازم را داده و جان بسیاری از مردم را نجات داد .
علاوه بر این سه منطقه دو منطقه دیگر هم با ابعاد۱۰۰۰×۵۰۰کیلومتر می توان تعیین کرد که در۱۰دقیقه با کیفیت بالاتر اسکن کرد این دو منطقه هم می توانند متغیر باشد.این مناطق می تواندمناطقی باشدکه ابرهای بارانزای کومولونیمبوس درحال شکل گیری است و یا پدیده های مهم دیگری در حال رخ دادن باشند .
با این تفاصیل این ماهواره ها می توانند در هر ۱۰ دقیقه ۴۹ تصویر و در هر شبانه روز ۷۰۵۶تصویر تهیه کنند.
این ماهواره ها می توانند پیش بینی عددی آب و هوائی( نوعی از پیش بینی است که از مدل های ریاضی و با ساده سازی ها را شرایط آب و هوایی را براساس شرایط جوی کنونی پیش‌بینی می کنند.) را هر ۶ ساعت ، مشاهدات محلی را هر۳۰دقیقه و مشاهدات بادهای سطحی را هر نیم ساعت انجام دهند .

شکل شماره ۱۲ – مناطق تحت پوشش دوربین های تصویربرداری ماهواره های هواشناسی های Himawari 8 و Himawari 9

۴) مشخصات ماهواره های Himawari 8 و Himawari 9

این ماهواره ها بالاترین رزولوشن را بعد از ماهواره های چینی در منطقه دارند وضوح آنها تا ۵۰۰ متر رسیده و می توانند هر۱۰دقیقه یک بار در طیف مرئی تصاویری با کیفیت بالا تهیه کنند آنها می توانند هر۴روز یک بار از تمام سطح زمین تصویر برداری کنند.
وضوح زمانی و مکانی بالای تصاویر کمک می کنند تا رویداد های فاجعه بار را هر چه زودتر پیش بینی کرده و با دادن اخطارهای لازم از صدمات جانی و مالی هنگفت جلوگیری کنند .

۱۱- ماهواره های هند

سازمان تحقیقات فضائی هند در سال ۱۹۶۹ تشکیل شد و از آن زمان تا کنون (آوریل۲۰۲۱- اردیبهشت۱۴۰۰)پیشرفت های شگفت انگیزی کرده است.که می تواند الگوئی برای کشورهائی که در این زمینه می خواهند گام بردارند بشود.یکی از این پیشرفت ها در زمینه ساخت و پرتاب ماهواره می باشددر این بخش در موردماهواره های هواشناسی هند توضیح می دهیم ولی قبل ازآن توضیح کوتاهی درمورد سازمان فضائی هندو سازمان هواشناسی هند می دهیم.

۱) سازمان فضائی هند ISRO

سازمان پژوهش‌های فضایی هندIndian Space Research Organisation‎) )که به اختصارISRO  نامیده می‌شود، آژانس فضایی اصلی هند است که بزرگ‌ترین آژانس فضایی دولتی دنیا به‌شمار می‌رود.هدف اصلی این سازمان توسعه فناوری فضایی و کاربرد آن در منافع ملی است. این سازمان در سال ۱۹۶۹بنیاد گذاری شدو توانست نخستین ماهواره خود به نام« آریاباتا » را با کمک شوروی به مدار زمین بفرستد ازآن زمان تاکنون این سازمان پیشرفت های شگفت انگیزی کرده است به طوری که امروزه یکی از ۵ قدرت بزرگ فضائی جهان می باشد.

شکل شماره ۱۳ – لگوی سازمان فضائی هند

۲) سازمان هواشناسی هند IMD

اولین مطالعات هواشناسی در هندبه قرن۱۸میلادی برمی گردد.اولین سازمان هواشناسی درهندتوسط کمپانی هندشرقی درسال ۱۷۸۵ایجاد شد.درقرن ۱۹این سازمان گسترش پیدا کرد.در آن زمان هندتحت سلطه کمپانی هند شرقی بود و به دلیل اقلیم و آب و هوای متغیر هندنیاز جدی به مطالعات هواشناسی احساس می شد از این رو هند تبدیل به یکی از پیشگامان هواشناسی شد.در روز ۵ اکتبر۱۸۶۴میلادی،طوفان بزرگی شهر کلکته هندوستان را درنوردید و جان ۶۰هزار تن را گرفت.این واقعه سبب شدمطالعات هواشناسی در هندوستان شدت بگیرد و سرانجام اولین سازمان هواشناسی درسال ۱۸۷۵به وجود بیاید.این سازمان درسال ۱۹۴۹بعداز استقلال هندوستان به عضویت سازمان جهانی هواشناسی در آمد .  
اداره هواشناسی هند (India Meteorological Department)که به اختصار «IMD» نامیده می شود زیرنظر وزارت علوم هند اداره می شود ودر حال حاضر مسئول اصلی مشاهدات هواشناسی ، پیش بینی هوا و لرزه نگاری است. دفتر مرکزیIMD در دهلی قرار دارد (همچنین دفاتر منطقه ای در شهرهای : بمبئی،کلکته ، پونا ناگپور را هم دارد) و صدها ایستگاه مشاهده را در سراسر هند و قطب جنوب اداره می کند. بخاطر نظارت بر باران های موسمی و طوفان های گرمسیری این سازمان از طرف سازمان جهانی هواشناسی مسئولیت : پیش بینی ، نامگذاری و توزیع هشدارها برای گردبادهای گرمسیری در منطقه اقیانوس هند شمالی ، از جمله تنگه های مالاکا،خلیج بنگال،دریای عرب و خلیج فارس را نیز دارد.

شکل شماره ۱۴ – لگوی سازمان هواشناسی هند

۳) ماهواره های INSAT

سامانهٔ ماهواره‌ای ملی هندIndian National Satellite System‎) )که به اختصار اینست(INSAT)  نامیده می‌شود، مجموعه‌ای از ماهواره‌ای چند منظوره با مدار زمین‌ثابت است که توسط سازمان تحقیقات فضایی هند با اهداف مخابراتی، هواشناسی و عملیات امداد و نجات ساخته شده و درمدارزمین ثابت(مدار ژئو) قرار داده شده است. بنابر این ماهواره های INSAT ماهواره هائی صرفا هواشناسی نبوده و از آنها علاوه بر کارهای هواشناسی به عنوان ماهواره های مخابراتی برای پخش برنامه های رادیو و تلویزیون و همچنین برای رله و پخش سیگنال های مخابراتی نیز استفاده می شود.ازاین رو مدیریت این ماهواره ها هم دراختیار تیم مشترکی از : سازمان هواشناسی،رادیو تلویزیون ملی و وزارت مخابرات هند قرار دارد .

۴) اولین ماهواره های بومی هند«INSAT » و چگونگی نامگذاری ماهواره ها

یکی از نبازهای مهم دولت هند دستیابی به ماهواره های بومی برای نیازهای مخابراتی و هواشناسی بود از این رو دولت هند عزم خود را جرم کرد تا هرچه زودتر به این مهم دست پیدا کند از این رو از آمریکا کمک گرفت و سرانجام در ۱۸آوریل ۱۹۸۲توانست اولین ماهواره بومی خود را به نام INSAT-1A به مدار زمین ثابت بفرستد و بعد از ان به ساخت و تولید این ماهواره ها پرداخته و تاکنون توانست ۴ نسل از این ماهواره ها را ساخته و در مدار زمین ثابت قرار دهد.نامگذاری ماهواره ها به این صورت است که بعد از نام INSAT یک عدد اضافه شده که نشان دهنده نسل ماهواره می باشد و بعد از آن یکی از حروف الفبا ی لاتین که نشان دهنده ماهواره میباشد.

۵) نسل های مختلف ماهواره های

سامانه ماهواره ای هندINSAT بزرگترین سامانه ازتباط داخلی درمنطقه هندو غرب آسیا و اقیانوس هند و… میباشدکه علاوه بر وظائف هواشناسی به وظائف مخابراتی هم مشغول هستند این ماهواره ها در۴نسل ساخته شده اند. که مشخصات کامل این ماهواره ها در جدول شماره ۴درج شده است .
۵-۱) نسل اول ماهواره های INSAT : نسل اول با نام عمومی INSAT-1 شامل ۴ ماهواره می باشد.اولین ماهواره از این نسل(INSAT-1A)در۱۸آوریل۱۹۸۲به مدارزمین ثابت فرستاده شدو آخرین ماهواره هم(INSAT-1D) در۱۲ژوئن ۱۹۹۰درمدار قرار گرفت . تولید و ساخت ، پرتاب و در مدار قرار دادن و…توسط آمریکا (ناسا و بخش های خصوصی)انجام گرفته و دراختیار سازمان هواشناسی و رادیو تلویزیون و مخابرات هند قرار داده شد.   

شکل شماره ۱۵-ماهواره هواشناسی INSAT-1B
۵-۲) نسل دوم ماهواره های INSAT : نسل دوم با نام عمومی INSAT-2 شامل۶ماهواره می باشد.اولین ماهواره ازاین نسل(INSAT-2A)در۱۰جولای۱۹۹۲به مدارزمین ثابت فرستاده شدو آخرین ماهواره(INSAT-2E) در۳ آوریل ۱۹۹۹درمدار قرار گرفت . ماهواره های این نسل امکانات بیشتر و پیشرفته تری داشته و درتولید و ساخت این ماهواره ها شرکت های هندی مشارکت بیشتری داشتند .
۵-۳) نسل سوم ماهواره های INSAT : نسل سوم با نام عمومی INSAT-3 شامل۶ماهواره می باشد. اولین ماهواره (INSAT-3A)در۳فوریه۲۰۰۲به مدارزمین ثابت فرستاده شدو آخرین ماهواره(INSAT-3D) در۲۵  ژوئیه ۲۰۱۳درمدار قرارگرفت.امکانات بیشتر واستفاده بیشتر از امکانات بومی ازویژگی این ماهواره ها است.

شکل شماره ۱۶- ماهواره هواشناسی INSAT-3A

۵-۴)نسل چهارم ماهواره های INSAT : همچنین نسل چهارم هم از این ماهواره ها هم با نام عمومی ساخته و در مدار زمین قرار داده شد. که این پروژه هنوز هم ادامه دارد .
نکته : بجز این ماهواره ها ماهواره های پیشرفته تر هند با نام عمومی  GSAT ساخته شده و می شوند که چون بیشتر مخابراتی هستند تا هواشناسی در این بخش در مورد آنها توضیح نمی دهیم .

۶)وظائف ماهواره های INSAT

همانطور که گفته شداین ماهواره ها چندکاره هستند یعنی علاوه بر وظائف هواشناسی(رصد آب و هوا ، بادها و ابرها و… طوفان ها) به عنوان ماهواره مخابراتی نیز انجام وظیفه می کنند.( امکانات مخابراتی این ماهواره ها باعث شده دورافتاده و محروم ترین مناطق هند همخدمات مخابراتی دریافت کنند) همچنین عملیات نجات و امداد نیزبه وظائف آنها اضافه شده است.خدمات هواشناسی این ماهواره ها علاوه بر هنددراختیار بسیاری از کشورهای همسایه از جمله :بنگلادش،بوتان ،مالدیو ،نپال و…و حتی کشور آفریقائی تانزانیا قرار بگیرد .

۷) ایستگاه های زمینی

ایستگاه های زمینی برای دریافت داده های هواشناسی از این قرار هستند: ایستگاه بنکلور (سومین شهر بزرگ هند و مرکز ایالت کاناتاکا در جنوب شرق) ، احمدآباد(یکی از بزرگترین شهرهای هند در ایالت گجرات) و… همچنین ایستگاه هائی درخارج ازهندوستان درکشورهای : موریس(جنوب غرب اقیانوس هند)،روسیه ، اندونزی و برونئی (کشوری درجنوب دریای چین جنوبی) می باشد.

۱۲- خلاصه مطلب

در مقاله “ماهواره های هواشناسی آمریکا و اروپا “ در مورد ماهواره های معروف هواشناسی آمریکا و اروپا(تایروس و نوا ، گوئس و متئوست)توضیح دادیم همچنین در مقاله “ماهواره های هواشناسی (شوروی و روسیه) “ در مورد ماهواره های هواشناسی شوروی سابق و روسیه توضیح دادیم. در این مقاله درمورد ماهواره های هواشناسی معروف آسیا(چین،ژاپن و هند) توضیح میدهیم . این سه کشور از کشورهای پیشرو در امر فضا و ماهواره هستند و درحال حاظر جزء بزرگترین قدرت های فضائی جهان به حساب می آیند .

۱) بخش های اول تا چهارم

قبل از شروع بحث اصلی که ماهواره های هواشناسی چین و ژاپن و هند می باشد در بخش اول(۱- مختصری از گرانش )در موردگرانش و مقاله هائی که دراین ارتباط نوشته شده داده و لینک مقاله ها را هم قرار می دهیم و بعد در بخش دوم (۲- مختصری از ماهواره ) در باره مقاله هائی که درفصل اول ماهواره منتشر شده توضیح داده و لینک مقاله ها راهم قرار میدهیم. در بخش سوم (۳- هواشناسی با ماهواره )خلاصه ای از مقاله “هواشناسی با ماهواره“ را که در مورد علم هواشناسی و کاربرد آن و هواشناسی ماهواره ای می باشد قرار می دهیم و در بخش چهارم (۴-ماهواره های هواشناسی آمریکا ،اروپا ،شوروی و روسیه) خلاصه ای از مقاله های“ماهواره های هواشناسی آمریکا و اروپا “ و“ماهواره های هواشناسی – شوروی و روسیه) “ که در مورد ماهواره های هواشناسی این کشورها می باشد . را آورده و توضیح می دهیم .

۲) سازمان های مرتبط با ماهواره های هواشناسی چین

کشور چین یکی از کشورهای پیشرو در امرفضا و فضانوردی می باشد و هم اینک جایگاه چین در فضانوردی بعد ازآمریکا و روسیه و درمقام سوم قرار دارد.قبل از توضیح در مورد ماهواره های هواشناسی کشورچین بهتر دیدیم یک بخش رابه سازمان فضائی چین و سازمان های مرتبط با هواشناسی اختصاص دهیم .بنابراین دربخش پنجم (۵- سازمان های مرتبط با ماهواره های هواشناسی چین)در مورد « سازمان ملی فضایی چین CNSA » ، « آژانس هواشناسی چین CAM » و « هواشناسی ماهواره ای چین NSMC » توضیح می دهیم .

۳) ماهواره های فنگ یون چین ( ویژگی های عمومی )

پروژه های ماهواره های هواشناسی چین به نام «فنگ یون» یا فنگ یان Fengyun که به اختصار« FY » نیزخوانده می شود.(Fengyun در زبان چینی« بادها و ابرها » می باشد) یکی ازبزرگترین و حساب شده ترین پروژه های هواشناسی درجهان می باشد. در بخش ششم (۶- ماهواره های فنگ یون چین- ویژگی های عمومی)در موردپروژه های ماهواره های هواشناسی چین(FY)توضیح می دهیم .

۴) ویژگی های اختصاصی ماهواره های فنگ یون

در بخش پنجم در مورد ویژگی های عمومی ماهواره های فنگ یون توضیح دادیم همانطور که گفته شد این ماهواره ها دردو گروه «خورشید آهنگ » و « زمین آهنگ » به مدار زمین فرستاده شدند .دربخش هفتم (۷- ویژگی های اختصاصی ماهواره های فنگ یون) در مورد ویژگی های اختصاصی هر کدام از این ماهواره ها به طور خلاصه توضیح می دهیم . درواقع این بخش تکمیل کننده بخش ششم می باشد .

 ۵) سازمان های مرتبط با ماهواره های هواشناسی ژاپن

کشور ژاپن سومین قدرت اقتصادی جهان(پس از آمریکا و چین) بوده و در همه عرصه های صنعت و تکنولوژی گوی سبقت را از همگان ربوده است در عرصه هوا و فضا نیز یکی از قدرت های بزرگ در عرصه جهانی می باشد. دربخش هشتم( ۸- سازمان های مرتبط با ماهواره های هواشناسی ژاپن) همانند چین توضیح مختصری درمورد سازمان های مرتبط با هواشناسی ماهواره ای ژاپن داده و در بخش های بعد ماهواره های هواشناسی ژاپن هیماواری( Himawari) را مورد بررسی قرار خواهیم داد . سازمان هائی که در این بخش مورد بررسی قرار می گیرند عبارتند از : « آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن(جاکسا) JAXA » و «سازمان هواشناسی ژاپن JMA » همچنین توضیحی هم در مورد « ضرورت ماهواره های هواشناسی » می دهیم .

۶)ماهواره های هیماواری ژاپن Himawari

ماهواره های هیماواری (Himawari) نام گروهی از ماهواره های هواشناسی ژاپن می باشد که از ۱۴ژوئیه ۱۹۷۷با پرتاب ماهوارهHimawari-1 به مدار زمین ثابت شروع و تا امروز هم ادامه دارد.ماهواره های هیماواری در ردیف پیشرفته ترین ماهواره های هواشناسی جهان قرار دارند.« هیماواری به معنی گل آفتابگردان » میباشد. در بخش نهم(۹- ماهواره های هیماواری ژاپن Himawari)درمورد ماهواره های هیماواری توضیح می دهیم.

۷) ماهواره های هیماواری Himawari 8 و Himawari 9

از بین کلیه ماهواره های هیماواری فقط ماهواره های نسل سوم Himawari 8 و Himawari 9 فعال هستند . این ماهواره ها هم برای ژاپن و هم منطقه اقیانوس آرام ازاهمیت بسیاری برخوردار هستند از این رو در بخش  دهم (۱۰-ماهواره های هیماواری Himawari 8 و Himawari 9) فقط درمورد ماهواره های هواشناسیHimawari 8 و Himawari 9 و اهمیت و خصوصیات این دو ماهواره توضیح می دهیم و در آخرهم جدول مشخصات کلیه ماهواره های هیماواری را می آوریم .

۸) ماهواره های هند

سازمان تحقیقات فضائی هنددرسال۱۹۶۹تشکیل شد و از آن زمان تاکنون (آوریل۲۰۲۱- اردیبهشت ۱۴۰۰) پیشرفت های شگفت انگیزی کرده است.که می تواند الگوئی برای کشورهائی که در این زمینه می خواهند گام بردارند بشود.یکی از این پیشرفت ها در زمینه ساخت و پرتاب ماهواره می باشد در بخش یازدهم (۱۱- ماهواره های هند)در مورد ماهواره های هواشناسی هند(موسوم به INSAT) توضیح می دهیم ولی قبل ازآن توضیح کوتاهی درمورد سازمان فضائی هند(ISRO)و سازمان هواشناسی هند(IMD)می دهیم.

برای مطالعه سایر مقاله های نجومی روی شکل زیر کلیک کنید.

برای مطالعه مقاله های روانشناسی اینجا را کلیک کنید .

عکس های طبیعت, طبیعت خوانسار , شکوفه های بهاری  , گلستان کوه ,دانلود آلبوم های کامل بهترین و زیباترین عکس ها ,آلبوم هائی با صدها عکس کیفیت بالا ,  در هیچ کجای اینترنت این عکسها را پیدا نمیکنید , عکس هابدون استفاده از تکنیک های فتوشاپ تهیه شده , کاملا طبیعی 

برای آموزش کامل و حرفه ای گوگل مپ روی شکل زیر کلیک کنید

همه جیز در مورد گوگل مپ

۱) هر گونه اظهار نظر را در فرم اظهار نظر کاربران وارد کنید .
۲) نظرات بعد از تایید مدیریت نشان داده می شود .
۳) با انتقادات و پیشنهادات سازنده خود ما را هرچه بیشتر  همراهی کنید . مدیریت از انتقادات و پیشنهادات سازنده شما استقبال میکند .
۴) نوشته های قرمز پر رنگ ارجاع به لینک هستند که هنوز لینک آنها قرار داده نشده است ( هنوز صفحه آنها منتشر نشده است )
۵) نوشته های آبی پر رنگ ارجاع به لینک هستند که لینک آنها قرار داده شده است ( صفحه آنها منتشر شده است )
۶) هرگونه بهره برداری : کپی تمام و یا قسمتی از مطالب این سایت بدون ارجاع منبع آن ممنوع می باشد .
۷) تکثیر فایل های Pdf با ذکر منبع آزاد ولی فروش آن تحت هر عنوان و با ذکر منبع هم ممنوع می باشد.