آپولو یک

ماجرای آپولو یک ، یکی از غم انگیز ترین ماجراهای تاریخ فضانوردی می باشد . ماجرائی که آغازگر پروژه بزرگ آپولو بود که در اولین مرحله با شکست کامل خاتمه پیدا کرد ولی دست اندکاران ناسا نا امید و مایوس نشدند و به کوشش و تلاش خود ادامه دادند تا سرانجام توانستند در ماموریت آپولو ۱۱ اولین انسان (نیل آرمسترانگ ) را بر روی ماه فرود بیاورند . در این مقاله در مورد ماموریت آپولو یک که متاسفانه با یک تراژدی خاتمه پذیرفت توضیح می دهیم . ولی قبل از آن توضیح کوتاهی در مورد تاریخچه رویاهای بشر در رسیدن به ماه می دهیم .

۱- از رویای رسیدن به ماه تا شروع رقابت فضائی  

پروژه آپولو برای دستیابی به ماه در اوج رقابت های فضائی شروع شد آمریکا که در همه رقابت های فضائی از شوروی شکست خورده بود در صدد برآمد تا با فرستادن اولین انسان به ماه شکست های گذشته را جبران کند در این بخش توضیح بسیار کوتاهی در مورد فعالیت های انسان قبل از پروژه آپولو می دهیم .

۱) رویای ماه

یکی ازبزرگترین آرزوهای انسان از گذشته های دورتا امروز پرواز کردن و دستیابی به آسمان و اجرام نجومی بود. و در این میان دستیابی به ماه و خورشید (در زمانی که فکر می کردند ماه و خورشید به همین اندازه ای است که می بینیم) که درظاهر دست نیافتنی می نمود تبدیل به یکی از بزرگترین آرزوهای بشر شد. چون مردمان آن زمان فرق بین هوا و فضا را نمی دانستند این آرزو با آرزوی پرواز عجین شد و ….
در مقاله “ رویای ماه “ از همین سایت می توانید داستان آرزوهای بشر در راه رسیدن به ماه و… و همچنین کلیه مقاله هائی که در این ارتباط تهیه شده دنبال کنید و در اینجا دیگر توضیحی راجع به این نمی دهیم .

۲) رقابت فضائی شروع می شود

بعد از جنگ دوم جهانی رقابت سیاسی و نظامی بین دو ابر قدرت زمان(آمریکا و شوروی) شروع شد این رقابت از ساخت سلاح های پیشرفته و کشتار جمعی شروع شد تا دخالت در امور کشورهای دیگر و زیر سلطه در آوردن ملت های مستقل جهان و راه اندازی جنگ های نیابتی و… شروع و بعدبه رقابت فضائی کشیده شد.
داستان رقابت فضائی بین ابرقدرت ها که منجربه ایجاد پروژه آپولو شد را می توانید در مقاله “رقابت فضائی” مطالعه کنید .
در دوران رقابت فضائی، آمریکا که در همه رقابت ها از شوروی شکست خورده بود تصمیم گرفت حداقل در پیاده کردن انسان به ماه پیروز میدان باشد این بودکه با تمام امکانات دست به کار شد تا قبل از پایان دهه ۶۰ میلادی بتواند اولین انسان را بر روی سطح ماه پیاده کند.بنابراین پروژه آپولو قبل ازآن که پروژه ای علمی و در جهت دستیابی به ماه باشد پروژه ای صرفا سیاسی (برای کم کردن روی حریف ) بود از این رو بشدت عجله داشتند وسعی کردند تا دیر نشده و رقیب باز هم موفق به شکست آنها نشده این طرح را به سرانجام برسانند. و بخاطر این عجله بود که دقت کار پائین آمد و نتیجه فاجعه ای بود که منجر به سوختن و از بین رفتن فضانوردان و فضاپیما شد .  

شکل شماره ۱ – رویای ماه

شکل شماره ۲ – رقابت فضائی

۲- نگاهی کوتاه به پروژه های قبل از آپولو یک  

در واقع قبل از پروژه آپولو ،رقابت فضائی شروع شده بود و آمریکا در بسیاری از اولین ها شکست خورده بود . و پروژه آپولو نقطه عطفی بر فعالیت های فضائی آمریکا بود . فعالیت هائی که هدف آن رساندن انسان به کره ماه بود . وقتی رقابت فضائی شروع شد در واقع اولین باری بود که بشر و در پی آن شوروی و آمریکا کوشش می کردند به فضا راه پیدا کنند و فضا را تسخیر کرده و انسان را به فضا بفرستند . اگر چه تا آن زمان اطلاعات با ارزشی در مورد فضا جمع آوری شده بود ولی نه تنها هیچ انسانی به فضا نرفته بود بلکه هیچ شی ساخت بشر هم به فضا پرتاب نشده بود هیچگونه فیلم و عکس از بالای جو زمین و شرایط آنجا تهیه نشده بود تمام آنچه می دانستند فقط تئوری روی کاغذ بود . تنها پی برده بودند که شرایط فضا با شرایط روی زمین تفاوت فاحشی دارد و انسان بدون تجهیزات کافی نمی تواند در چنان محیطی زنده بماند همچنین پی برده بودند که تنها با موشک می توان مرزهای فضا را تسخیر کرد و هیچ شی پرنده ساخت دست بشر بجز موشک نمی تواند به فضا راه پیدا کند . در واقع انسان زندانی دنیای خاکی خودش بود و برای بیرون آمدن از این زندان باید به سلاح علم مجهز می شد . بنابراین برای شروع عصر فضا خیلی چیزها باید آزمایش می شد خیلی قدم ها باید برداشته می شد در حالی که تا آن روز تنها بر روی تکنولوژی موشک ها کار کرده بودند و حداکثر موشک های بالستیک برای اهداف نظامی بود .
بعد از شروع رقابت های فضائی بین شوروی و آمریکا ، آزمایش ها و تجهیزاتی که باید ساخته می شد سرعت گرفت و در این میان بخاطر سستی و کوتاهی که آمریکائی ها کردند، در همه موارد برد با شوروی بود و این مسئله آمریکائی ها را کلافه کرده بود . برای مطالعه بیشتر در مورد رقابت آمریکا و شوروی به مقاله “رقابت فضائی”  مراجعه کنید .

۱) پروژه های اتحاد جماهیر شوروی و روسیه کنونی در مورد فضا

اولین آزمایش ها را برای رسیدن به فضا را شوروی انجام داد و اولین پرتاب ماهواره ، اولین انسان که به فضا پرتاب شد ( یوری گاگارین ) همه توسط شوروی به فضا فرستاده شد و در واقع آمریکا دنباله روی شوروی بود.
باید توجه کرد که بر خلاف آمریکا برنامه فضایی شوروی یک سازمان مرکزی جامع نداشت و در عوض ساختار سازمانی، چند مرکزی بود. بعد از فروپاشی شوروی و تشکیل جمهوری فدرال روسیه ،در ۲۵فوریه ۱۹۹۲(۶ اسفند ۱۳۷۰) سازمان فضائی روسیه با نام “روسکوسموس “ (Russian Federal Space Agency) به دستور یلتسین (رئیس جمهور روسیه ) تشکیل شد و  نخستین مدیر آن هم “یوری کوپتوهم“  شد . این سازمان هم اکنون یکی از قوی ترین سازمان های فضائی جهان است . “روسکوسموس “ با نام‌های کوتاه (FKA (ФКА  و (RKA (РКА نیز شناخته می‌شود. مراکز مهم “روسکوسموس “ به این قرار است :
مرکز فرماندهی در مسکو ، مرکز کنترل پرواز درنزدیکی شهرکورولف ، مرکز آموزش فضانوردان در شهر استار سیتی ، مرکز پرتاب به فضا در پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان ( همه نوع پرتاب ) و پایگاه فضایی پلستسک در شمال روسیه (فقط برای پرتاب های نظامی) می باشد .
در مورد سازمان فضائی روسیه و پروژه های فضائی شوروی سابق و روسیه کنونی در مقاله های آینده توضیح کافی خواهیم داد . همچنین می توانید به مقاله “رقابت فضائی” مراجعه کنید . همچنین به مقاله “پروژه لونا “ مراجعه کنید .

شکل شماره ۳- آرم روسکوسموس

شکل شماره ۴ – مرکز فرماندهی روسکوسموس

 

۲) ظهور ناسا  

آمریکا برای این که در رقابت فضائی از حریف عقب نیفتد از همان ابتدای فعالیت های مختلف در مورد فضا اقدام به ایجاد سازمان بزرگ و عریض و طویلی به نام ناسا کرد که پروژه های مختلف فضائی زیر نظر ناسا هدایت می شد . ناسا در ۲۹ ژوئیهٔ ۱۹۵۸با امضای رئیس‌جمهور وقت “دوایت آیزنهاور “جای کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا (ناکا) را گرفت و بنیادگذاری‌شد. “توماس کیت گلنان” به عنوان نخستین مدیر ناسا و هیولاتیمر درایدن به عنوان معاون او برگزیده‌شد و  فعالیت رسمی ناسا از اول اکتبر ۱۹۵۸(۹مهرماه ۱۳۳۷) آغاز شد. نخستین ماهوارهٔ فضایی ناسا نیز اکسپلورریک بود. ناسا هم اکنون ۱۲زیر مجموعه دارد و رئیس ناسا هم مستقیما از طرف رئیس جمهور آمریکا انتخاب می شود . ( برای اطلاعات بیشتر به مقاله “ پروژه آپولو “ مراجعه کنید)

۳) پروژه های فضائی آمریکا

همانطور که گفته شد برای فتح فضا ناشناخته های زیادی موجود بود و آمریکا و ناسا برای این که از حریف عقب نمانند باید این ناشناخته ها را کشف می کردند باید آزمایش های اساسی در مورد فضا و رفتن به فضا و شرایط آنجا و زنده ماندن انسان و حیوانات در فضا و… انجام می دادند از این رو پروژه های مختلفی را دنبال کردند هدف از اجرای این پروژه ها دستیابی به اطلاعات هر چه بیشتر در مورد فضا و ساختن و تقویت موشک های بالابر و سفینه های فضائی و… بود . در اینجا توضیح بسیار کوتاهی در مورد این پروژه ها می دهیم برای توضیحات کاملتر به مقاله “ پروژه آپولو  “همچنین “رقابت فضائی” مراجعه کنید .
۱-۳) پروژه فضائی مرکوری ((Mercury space program : اولین برنامه فضایی هوائی ایالات متحده بود که از ۱۹۵۸تا۱۹۶۳در حال اجرا بود. نام مرکوری از اساطیر رومی گرفته شده است هدف از اجرای آن در درجه اول قرار دادن انسان به مدار زمین بود .
۲-۳) پروژه جمنای یا جمینی Project Gemini)):  دومین پروژه‌ فضایی ناسا در زمان مسابقه فضایی میان شوروی و آمریکا بود ماموریت‌های جمنی در سال ۱۹۶۱ آغاز شد و در سال ۱۹۶۶به پایان رسید در واقع هدف از اجرای پروژه جمنی کمک به پروژه آپولو بود در واقع پروژه جمنی ارتقا بخشیدن و بهینه‌سازی دانش و تکنیک‌های انتقالات مداری بود.
۳-۳) آپولو جایگزین مرکوری و جمنی : پروژه آپولو فعالیت های خود را در اوائل دهه ۱۹۶۰شروع کرد . آپولو جایگزین جمنی و مرکوری شد و هدف خود را فتح ماه عنوان کرد .
نکته : پروژه آپولو در واقع جایگزین پروژه جمینی شد و چون  تا موقع شروع پروژه آپولو شش ماموریت جمینی انجام شده بود قرار بود ماموریت اول آپولو به نام”  آپولو ۷ “ نامگذاری شود ولی بعد از جان باختن فضانوردان آپولو یک به افتخار قربانیان پروژه آپولو با همان عدد یک شروع شد و اولین ماموریت همان آپولو یک نام گرفت .

  

شکل شماره  ۵ – آرم ناسا

  شکل شماره ۶ –  مرکز فرماندهی ناسا

 ۳- معرفی جان باختگان آپولو یک

قبل از این که در مورد ابعاد فاجعه آپولو یک توضیح دهیم در مورد فضانوردان و جان باختگان آپولو یک توضیح می دهیم . فضانوردان آپولو یک که در تاریخ جمعه ۲۷ ژانویه ۱۹۶۷(هفتم بهمن ۱۳۴۵) بر اثر آتش سوزی کشته شدند و سوختند از این قرار بود : گاس گریسوم ( Virgil Ivan Grissom) ، راجر بی. چافی (Roger B. Chaffee) و  ادوارد هیگینز وایت (Edward Higgins White  )در این بخش در مورد زندگی این فضانوردان توضیح می دهیم.

۱) گاس گریسوم(Virgil Ivan Grissom)

گاس گریسوم (Virgil Ivan Grissom) در۳ آوریل ۱۹۲۶میلادی در شهر میچل، ایالت ایندیانا بدنیا آمد. در دوران تحصیل دانش آمورز متوسطی بود ولی به شدت به هوانوردی و پرواز علاقه داشت . در همان سال ها یک وکیل محلی با هزینه فقط یک دلار اصول پرواز را به او یاد داد . در سال ۱۹۴۴ از دبیرستان فارغ التحصیل شد .
در طول جنگ جهانی دوم در نیروی هوایی ارتش آمریکا به عنوان دانشجوی افسری ارتش خدمت کرد. پس از پایان خدمت سربازی در دانشگاه پوردو ثبت‌نام کرد و در سال۱۹۵۰مدرک مهندسی مکانیک را گرفت .
او در سال ۱۹۵۱در نیروی هوایی آمریکا  به عنوان خلبان استخدام شد و در طول جنگ کره با ۱۰۰ماموریت جنگی به پرواز در آمد.
بعد از پایان جنگ کره به عنوان مربی پرواز در پایگاه نیروی هوایی برایان در تگزاس به کار گماشته شد. او یک سال در موسسه فن‌آوری نیروی هوایی ایالات‌متحده شرکت کرد و مدرک دکترای خود را در پایگاه نیروی هوایی ادواردز در کالیفرنیا دریافت کرد.
شروع خدمت او در ناسا در ۱۳آوریل ۱۹۵۹(۲۳فروردین ۱۹۵۹)  وقتی بود که به عنوان یکی از هفت فضانورد در پروژه مرکوری انتخاب شد . و بعد از” آلن شپارد “ که در ۵ مه ۱۹۶۱(۱۵ اردیبهشت ۱۳۴۰)به فضا رفت درتاریخ ۲۱ ژوئیه ۱۹۶۱(۳۰تیرماه ۱۳۴۰) به پرواز زیر مداری رفت و در موقع نشستن قایق بادی سفینه نتوانست عمل کند و نزدیک بود غرق شود که نجات پیدا کرد . پرواز بعدی او پروژه جمینی سه بود که در ۲۳مارس ۱۹۶۵(سوم فروردین ۱۳۴۴) با موفقیت انجام شد.
وقتی در پروژه آپولو مشخص شد که هر سفینه باید همراه به سه فضانورد به فضا برود ( فرمانده ماموریت – خلبان سفینه فرماندهی و خلبان سفینه ماه نشین ) گریسوم به عنوان فرمانده ماموریت انتخاب شد و قبل از اولین پرواز باید یک سری ماموریت های شبیه سازی شده و یک سری تست ها و آزمایش ها را در روی زمین انجام داده تا با اطمینان کافی به فضا می رفتند . در صورتی که همه چیز به خوبی پیش می رفت باید در روز ۲۱ فوریه ۱۹۶۷(۲ اسفند ۱۳۴۵) برای سفر به فضا آماده می شدند .
در ۲۷ ژانویه ۱۹۶۷(جمعه هفتم بهمن ۱۳۴۵) حوالی ساعت ۱۸ به وقت محلی در حالی که فضانوردان آخرین مراحل تست و آزمایش ها را در روی زمین انجام می دادند تا آخرین ایرادها برطرف شود بر اثر اتصالی سیم برق آتش سوزی بزرگی شد و سفینه به همراه سه فضانورد سوختند و ماموریت با شکست کامل خاتمه پیدا کرد .

  

شکل شماره ۷ – گاس گریسوم (Virgil Ivan Grissom)

 شکل شماره ۸ – گریسوم در لباس فرم نیرو هوائی

 ۲) راجر بی. چافی (Roger B. Chaffee)

راجر بی. چافی (Roger B. Chaffee) در ۱۵فوریهٔ ۱۹۳۵ میلادی در شهر“  گرند رپیدز” ایالت میشیگان بدنیا آمد.
در سال ۱۹۵۳از دبیرستان مرکزی فارغ‌التحصیل شد و یک بورس آموزش افسران ذخیره نیروی دریایی را پذیرفت. از کودکی به خلبانی علاقه داشت و از سن هفت سالگی با پدرش به ساختن هواپیماهای مدل مشغول شد
راجر بعد از فارغ التحصیلی از دبیرستان تحصیلات دانشگاهی خود را در موسسه فن‌آوری ایلینویز آغاز کرد. مدرک لیسانس خود را در رشته مهندسی هوانوردی در پوردو در سال ۱۹۵۷گرفت و در ایستگاه هواشناسی دریائی فلوریدا  آموزش خلبانی را گذراند و به عنوان خلبان حرفه ای در نیروی دریائی مشغول کار شد.دربحران موشکی کوبا توانست با عکس های با کیفیت و بسیار مفیدخدمت شایسته ای به نیروی دریائی آمریکا انجام دهد و از این رو مدال نیروی هوائی را دریافت کرد .
در سوم فوریه ۱۹۶۳به عنوان فضانورد به استخدام ناسا در آمد و در ماموریت های جمینی ۳ و جمینی ۴ خدمت کرد و اولین ماموریت فضایی خود را درسال ۱۹۶۶ انجام داد . در ماموریت آپولو یک نقش داشته و در۲۱ ژانویه که حادثه به وقوع پیوست چافی در سمت راست کابین نشسته بود. نقش اصلی او حفظ ارتباطات با خانه‌ها بود.
بعد از مرگ در روز ۲۷ ژانویه ۱۹۶۷ مدال نیروی هوائی دوم به او اهدا شد . همچنین در چهارم اکتبر ۱۹۹۷مدال فضائی کنگره و در سال ۲۰۰۷ جایزه اکتشافات ناسا را برد .

شکل شماره ۹ – راجر بی. چافی (Roger B. Chaffee)

شکل شماره ۱۰ – چافی در لباس افسر نیروی دریائی

۳) ادوارد هیگینز وایت (Edward Higgins White  )

ادوارد هیگینز وایت دوم (Edward Higgins White) در۱۴نوامبر۱۹۳۰درشهر سن آنتونیو ( ایالت تگزاس )بدنیا آمد. پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان در سال ۱۹۴۸ او به عضویت آکادمی نظامی ایالات‌متحده در وست پوینت پذیرفته شد و در سال ۱۹۵۲ مدرک لیسانس خود را بدست آورد و به عنوان ستوان دوم نیروی هوایی منصوب شد. در سال ۱۹۵۳ در پایگاه نیرو هوائی آلمان به کار مشغول شد . درسال ۱۹۵۸وایت در دانشگاه میشیگان تحت حمایت نیروی هوایی آمریکا در رشته مهندسی هوانوردی ثبت‌نام کرد و درسال ۱۹۵۹مدرک کارشناسی ‌ارشد خود را دریافت کرد. و در نیروی هوائی به درجه سرهنگ دومی رسید .
در سال ۱۹۶۲ به عنوان یکی از ۹ نفر از گروه دوم فضانوردان وارد ناسا شد و به عنوان خلبان جمینی انتخاب شد . او اولین آمریکائی بود که در سوم ژوئن۱۹۶۲به پیاده روی فضائی پرداخت و در سال ۱۹۶۶به عنوان خلبان ارشد برای آپولو یک انتخاب شد و در ۲۷ ژانویه ۱۹۶۷بر اثرحادثه آتش سوزی کشته شد .

شکل شماره ۱۱ – ادوارد هیگینز وایت (Edward Higgins White )

شکل شماره ۱۲ – وایت در حال راه پیمائی فضائی

۴- آپولو یک قربانی عجله و سهل انگاری و بی دقتی های ناسا

در دورانی که رقابت فضائی شروع شده بود و آمریکا پی در پی از شوروی شکست می خورد مسئله رسیدن به ماه و فتح ماه برای دولت آمریکا و ناسا حکم مرگ و زندگی را پیدا کرده بود . 
عوامل مختلفی منجر به این حادثه درناک شد ولی اگر بخواهیم درست بررسی کنیم مهمترین عامل عجله ای بود که آمریکا و ناسا داشتند تا هر چه سریعتر پروژه به سرانجام رسیده و آمریکا بتواند اولین انسان را قبل از شوروی در روی ماه پیاده کند . و حداقل در این کار شکست نخورد . بخصوص که طبق اطلاعاتی که سازمان سیا (سازمان جاسوسی آمریکا ) کسب کرده بود شوروی هم داشت به سرعت برنامه پیاده کردن انسان به روی ماه را پیش می برد (درحقیقت اگر روس ها بدشانسی نیاورده بودند و “سرگئی کارالیوف“ مغز متفکر پروژه های موشکی و فضائی شوروی فوت نکرده بود شوروی زودتر به نتیجه می رسید) در این بخش به سهل انگاری ها و عواملی می پردازیم که منجر به این حادثه شد .

۱) الحاق و جداسازی

روش رسیدن و فرود بر روی ماه به این صورت بود که فضاپیما از دو قسمت مجزا ساخته می شد(سفینه فرماندهی و سفینه مادر) و با یک موشک حمل شده و در مدار زمین دو قسمت به هم ملحق شده و با همدیگر به سمت ماه حرکت می کنند و بعد در مدار ماه سفینه ماه نشین دوباره از سفینه مادر جدا شده و بر روی ماه فرود می آید (سفینه مادر همانجا در مدار ماه منتظر می ماند) و بعددر موقع برگشتن سفینه ماه نشین از روی ماه بلند شده و به سفینه مادر ملحق می شود و بعد از انتقال فضانوردان به سفینه مادر(سفینه فرماندهی ) ، سفینه ماه نشین در فضا رها می شد.بنابراین” الحاق و جداسازی” از مانورهای بسیار مهم در پروژه های سفر به ماه می باشد.(برای توضیحات بیشتر به مقاله “پروژه آپولو “بخش” ۹-فرود و صعودبر روی ماه” مراجعه کنید)

۲) هدف ماموریت

در ابتدا قرار بود که نام ماموریت ابتدا “AS204” بود که بعد به آپولو یک تعغیر نام داد. سفینه “آپولو یک” نسل اول سفینه ها بود نسل اول بر خلاف نسل دوم فاقد تجهیزات ردیابی و الحاق با ناو دیگری بودند.(این تجهیزات در سفینه های بعدی اضافه شددر واقع هدف ماموریت الحاق وجداسازی نبود که تجهیزاتش نصب شود)
در این ماموریت تنها قرار بود سیستم های پرتاب و ردیابی فضاپیما از روی زمین و دستگاه های کنترل از راه دور و… مورد آزمایش قرار بگیرد . اگر ماموریت با موفقیت انجام می شد.درمامورهای بعدی (آپولو ۲ و ۳ ) مسئله الحاق و جداسازی مورد آزمایش قرار می گرفت .

۳) این همه عجله برای چه بود ؟

فرستادن انسان به ماه برای دولت آمریکا و ناسا حکم مرگ و زندگی را پیدا کرده بود . بسیاری از مردم و دولتمردان آمریکا پروژه سفر به ماه را برباد دادن پول مالیات دهندگان آمریکائی میدانستند . تظاهرات مختلف در شهرهای مختلف آمریکا علیه این پروژه بر پا می شد . از طرفی سازمان های جاسوسی آمریکا و متحدینشان پی برده بودند شوروی هم بشدت روی پروژه سفر به ماه برنامه ریزی می کند.بنابراین از طرف ریاست جمهوری و کنگره و دولتمردان و…افکار عمومی همه روی مدیران ناسا فشار وارد می کردند که هرچه زودتر پروژه را به سرانجام برساند . بودجه هم کافی نبود . حال با این همه زحمت اگر نمی توانستند قبل از شوروی پروژه را به سرانجام برسانند و در این رقابت هم شکست می خوردند دیگر آبرو و اعتباری برای ناسا باقی نمی ماند .

۴) مناقصه غیر اصولی

در مورد ساخت سفینه “ آپولو یک “حرف و حدیث بسیار است مسائل بیشماری که هنوز ابعاد آن شناخته نشده است یکی از این مسائل مناقصه برای ساخت سفینه بود . مسئولین ناسا برای این که کار را زودتر و با هزینه کمتر به سرانجام برسانند حتی مناقصه را هم به صورت درستی برگزار نکردند . برنده مناقصه “نورث آمریکن اوییشن “ (North American Aviation ) ( شرکت آمریکای شمالی ) شد این شرکت نه تنها هیچ تجربه ای در این زمینه نداشت بلکه تجهیزات و سرمایه لازم را هم نداشت در حقیقت حتی یک سفینه هم نساخته بود . مهمترین کار این شرکت ساخت هواپیماهای جنگی بود ولی بعد از جنگ جهانی دوم ورشکسته شده بود (تعداد کارمندانش از ۹۱۰۰۰به ۵۰۰۰کاهش پیدا کرده بود از ۸۰۰۰ سفارش ساخت هواپیما که از دولت آمریکا گرفته بود تنها ۲۴ عدد را ساخته بود ) تنها دلیلی که مناقصه را به “شرکت نورث آمریکن اوییشن” دادند این بود که این شرکت با هزینه کمتر و در مدت بسیار کمتر حاظر به ساخت سفینه شده بود . 

شکل شماره  ۱۳ – آرم شرکت  آمریکای شمالی

۵) ایرادات سفینه

سفینه ایرادات مختلفی داشت که حتی متخصصان رده پائین نیز این خطرات را حس کرده و در مورد آن هشدار می دادند . سیستم های مختلفی از کف سفینه رد می شد . سیستم تنظیم گرما نشتی داشت . برای سیستم تنظیم گرما از گاز اتیلن گلیکول استفاده می کردند که شدیدا آتش زا بود . بدنه و وسائل داخل کابین همه از مواد آتشزا ساخته شده بود و این خیلی خطرناک بود . همچنین وسائل اطفای حریق و وسائل نجات در سفینه موجود نبود چون فرصت ایجاد و نصب آن را نداشتند . و اصولا اهمیتی به مسائل ایمنی ندادند .

۶) اعتراضات ویلیام گریسام

ویرجیل گریسام ( یکی از فضانوردان آپولو یک که قربانی آتش سوزی شد ) فضانوردی با سابقه بود . در جریان ساخت سفینه های مرکوری و جمینی قرار داشد و بر ساخت آنها نظارت می کرد . همچنین در جریان ساخت سفینه آپولو یک هم قرار داشت او یکسال از وقتش را مرتب در کارخانه سازنده )کارخانه شرکت آمریکای شمالی) می گذراند و در جریان کارها بود او انتقادهای زیادی به ساخت سفینه داشت و مرتب ایرادات وارده را به مسئولین کارخانه گوشزد می کرد ولی آنها به بهانه های واهی از جمله کمبود وقت و… به پیشنهاد های گریسام اعتنائی نمی کردند . او نارضایتی خود را مرتب اظهار می داشت و حتی تصمیم به انصراف از ماموریت نیز گرفته بود این در یاداشت های گریسام کاملا مشهود است ولی مسئولین ناسا توانستند به بهانه کمبود فرصت و جلوگیری از اختلاف که منجر به سوء استفاده روس ها می شود و… او را قانع کنند .

۷) ایراد های برطرف نشده

کار به سرعت و غیر کارشناسانه پیش می رفت در سال ۱۹۶۶متخصصان ۵۳۰۰ ایراد را شناسائی کردند که باید برطرف می شد. مدارک و دستورات بسیاری را که برای رفع این ایرادات می رسید عمدا ثبت نکرده و از بین بردند و بقیه را هم که ثبت کردند دست نخورده باقی گذاشتند و هیچ اقدامی صورت ندادند . در واقع از ۵۳۰۰ ایراد ۷۶۰ عدد را اجرا کردند .

۵- در بطن فاجعه

در روز در ۲۷ ژانویه ۱۹۶۷(جمعه هشتم بهمن ماه ۱۳۴۵) ساعت دقیقا یک بعد از ظهر به وقت محلی فضانوردان آپولو یک برای یک ماموریت شبیه سازی شده در روی زمین وارد سفینه شدند.ولی هرگز از آن خارج نشدند و قربانی سهل انگاری ها و بی دقتی های ناسا شدند . در این بخش در مورد این فاجعه توضیح می دهیم .

۱) ماموریت شبیه سازی شده

ماموریتی که در روز ۲۷ ژانویه ( هفتم بهمن ) انجام شد یک ماموریت شبیه سازی شده و آزمایشی بود به این معنی که قرار نبود سفینه پرتاب شده و به فضا برود بلکه درروی زمین درهای سفینه را مهر و موم کرده و وانمود می کردند که در فضا بودند و در مدت ماموریت سیستم های برقی و مدارهای اتوماتیک و… را چک می کردند همچنین مقدار برقی را که می توانستند بدست بیاورند چک می کردند . تا در روزی که به فضا پرتاب می شوند از کارکرد همه سیستم ها اطمینان حاصل کنند . در صورتی که همه چیز با موفقیت پیش می رفت می توانستند در۲۱ فوریه (دوم اسفند) در یک پرواز واقعی به مدار زمین رفته و ماموریت را به صورت کامل اجرا کنند .

۲) ورود فضانوردان به سفینه

در ساعت یک بعد از ظهر ۲۷ژانویه فضانوردان(گریشام  ، چافی و وایت) با لباس فضائی به درون سفینه رفته و در صندلی های خود می نشینند . در همان ابتدا بوی زننده و شدیدی مانند شیر گندیده و یا چیزی شبیه دوغ تمام کابین را پر کرده بود به طوری که گریشام به عنوان فرمانده ماموریت تا از بین رفتن بو خواهان لغو ماموریت می شود ولی در ساعت ۱۴:۴۲  گریشام به مرکز فرماندهی اطلاع می دهد که دیگر بوئی به مشام نمی رسد و بنابراین دریچه کابین فضانوردان محکم بسته شده و هوای داخل سفینه با اکسیژن خالص پر می شود.

۳) ادامه عملیات

فضانوردان در درون سفینه مهر و موم شده با اکسیژن خالص باقی می مانند و به عملیات ادامه می دهند در همین هنگام ارتباط رادیوئی با مرکز فرماندهی قطع می شود . البته این قطع ارتباط عمدی بود و جزئی از تمرین فضانوردان به حساب می آید زیرا  بسیاری از اوقات پیش می آید که فضاپیما هنگام گردش به دور زمین به پشت آن برود و در این صورت ایستگاه های زمینی دیگر توانائی ارتباط برقرار کردن با سفینه را نخواهند داشت . در هر صورت عملیات ادامه پیدا  می کند و ظاهرا هیچ مشکلی وجود ندارد . ساعت ۱۸:۲۰  می باشد و هنوز ۱۰ دقیقه تا پایان عملیات مانده و ارتباط رادیوئی دوباره برقرار می شود .

۴)ما آتش گرفتیم!

عملیات به پایان خود رسیده بود و آخرین اطلاعات در روی دستگاه ضبط فضاپیما ظبط شده بود . ساعت ۱۸:۳۱ چافی با صدای بلندی فریاد می زند : «هی …!» و به دنبال آن گریشام فریاد می‌کشد: «آتش!» و سپس چافی به مرکز عملیات گزارش آتش سوزی را می دهد و سرانجام ادوارد وایت با اضطراب و نگرانی می‌گوید: «در کابین آتش‌سوزی شده!» مرکز کنترل که متوجه آتش سوزی شده بود نمی دانست علت چیست و شدت آتش سوزی تا چه حد است . تیم نجات بسرعت حرکت می کنند تا فضانوردان را نجات بدهند ولی حداقل ده دقیقه طول می کشد تا تیم نجات و آتش نشانی برسند در تمام این مدت صدای وحشتناک چافی به گوش می رسد که می گفت : «یک آتش‌سوزی بد؛ کمک؛ ما آتش گرفتیم؛ زیر ما آتش است؛ ما باید بیرون بیاییم … !» اما کار زیادی از تیم نجات در آن لحظه بر نمی‌آمد. وقتی تیم نجات رسیدند آتش خاموش شده و همه سوخته بودند .

۵) آتش چگونه شروع شد و گسترش پیدا کرد

در این قسمت در مورد حوادثی که در جریان آتش سوزی اتفاق افتاد توضیح می دهیم دلائل فیزیکی شروع و گسترش آتش سوزی را در بخش بعدی تشریح خواهیم کرد .
همه چیز در کمتر از ۵ دقیقه اتفاق افتاد بر اثر یک جرقه کوچک که ناشی از لخت شدن سیم برق و عبور لوله مخلوط آب و اتیلن گلیکول از مجاورت سیم برق بود آتش سوزی شروع شد بخاطر پر کردن کابین با اکسیژن خالص و آتشزا بودن دیواره های سفینه تا فضانوردان آمدند کمربندهای خود را باز کنند آتش بسرعت گسترش پیدا کرد و چون وسیله اطفاء حریق درسفینه نبود آتشی که شروع شده بود را نتوانستند خاموش کنند.از طرفی ادوارد وایت تلاش می‌کرد تا یکی از سه دریچه‌ی فضاپیما را برای خروج باز کند تا بتوانند از داخل فضاپیما فرار کنند که چون دریچه ها به داخل سفینه باز می شد و دیگر این که فشار داخل کابین افزایش پیدا کرده بود و ضریب انبساط بدنه دریچه بیشتر از بدنه فضاپیما بود دریچه ها کیپ شده بود و باز نمی شد . بنابراین فضانوردان داخل سفینه در حال احتراق حبس شدند و زنده زنده کباب شدند ( شکل های شماره ۱۴ تا ۱۹ مراحل مختلف آتش سوزی را نشان می دهد )

شکل شماره ۱۴- قبل از آتش سوزی

شکل شماره ۱۵- شروع جرقه زدن

شکل شماره ۱۶- شروع آتش سوزی

شکل شماره ۱۷- گسترش آتش سوزی

شکل شماره ۱۸- آتش گرفتن کل سفینه

شکل شماره ۱۹- سوختن کل سفینه

شکل های شماره ۱۴ تا ۱۹ – خلاصه ای از آنچه بر سفینه آپولو یک گذشت

۶) آنچه تیم نجات پیدا کرد

بالاخره تیم نجات خود را به فضاپیما رساند. بازکردن دریجه برای آن‌ها نیز مشکل بود. چون هیچ ابزاری از بیرون برای بازکردن آن وجود نداشت. اما سرانجام دریچه را باز کردند. ولی صحنه‌ای که اعضای تیم نجات پس از بازکردن دریچه با آن مواجه شدند، بسیار تکان‌دهنده بود. هر سه فضانورد به شدت سوخته‌ بودند…!
گریشام و وایت بیش‌ترین سوختگی را داشتند و لباس‌های فضایی آن‌ها کاملا از بین رفته بود. بیش‌ترین آتش در طرف چپ، جایی که گریشام حضور داشت، بود. وایت که در صندلی وسط کابین استقرار داشت، در زمان آتش‌سوزی تلاش می‌کرد تا دریچه‌ی خروجی که بالای سرش بود را بازکند. چافی هم که مسئول خاموش‌کردن سیستم‌های فضاپیما و نیز ارتباط با مرکز کنترل بود، در صندلی سمت راست نشسته بود و شدت سوختگی او دست کمی از دو فضانورد دیگر نداشت.
 

  

شکل شماره  ۲۰ – بقایای سوخته شده سفینه

 شکل شماره ۲۱ – جنازه سوخته شده  یکی از فضانوردان

 ۶- علت های شروع آتش سوزی و گسترش آن 

تحقیقات بعدی (صداهای ضبط شده داخل کابین ، آزمایش روی سفینه سوخته شده ، کالبد شکافی جنازه فضانوردان و… ) حقایقی وحشتناک را نشان داد که در اینجا به شرح آن می پردازیم .

۱) سیم کشی غیر اصولی

در سیم کشی داخلی سفینه استانداردهای لازم رعایت نشده بود . یکی از سیم های برق از کنار یکی از دریچه ها می گذشت . به دلیل باز و بسته شدن دریچه ها سیم برق لخت شده جرقه زده همان جرقه باعث شروع آتش سوزی شده بود .

۲) استفاده از ماده خورنده اتیلن گلیکول

 اتیلن گلیکول ماده ای می باشد که برای آزمایش خورندگی  هوای داخل کابین استفاده می شد محلول الکترولیت اتیلن گلیکول با الکترود نقره به عنوان آند، خاصیت گرما دهی زیادی در واکنش‌های شیمیایی دارد. یکی از حماقت های سازندگان سفینه این بود که لوله عبور “محلول  آب و اتیلن گلیکول” درست از کنار سیم برقی که ناشیانه از داخل دریچه می گذشت تعبیه شده بود . با جرقه زدن سیم برق اتیلن گلیکول گرمای زیادی ایجاد کرده و این گرما باعث آتش گرفتن اولیه مواد آتشزای کنار دریچه شده بود .
نکته : اتیلن گلیکول همان ماده اصلی ساخت ضد یخ ماشین است .

شکل شماره۲۲ – فرمول مولکولی و خطی اتیلن گلیکول

۳) آتشزا بودن بودن سازه های داخل سفینه

یکی از ایراداتی که کارشناسان گرفته بودند آتشزا بودن مواد درون کابین بود موادی که در پوشش درونی کابین استفاده شده بود موادی آتشزا بودند و علی رغم هشدار کارشناسان حاضر نشدند این مواد را با مواد غیر آتشزا و بی خطر جایگزین کنند.

۴) استفاده از اکسیژن خالص

 مسئولین پروژه فضای داخل کابین را با اکسیژن خالص جایگزین کردند در موقع آتش سوزی اکسیژن خالص بسرعت تمام مواد آتشزا را به آتش می کشد و فرصتی برای خاموش کردن آتش نمی دهد و این یکی از مسائل مهمی بود که کارشناسان هشدار داده بودند ولی کو گوش شنوا ، مدیران ماموریت با این استدلال که با این روش اکسیژن بیشتری می توانند حمل کنند در مقابل هشدار کارشناسان مقاومت کرده و حرف خود را به کرسی نشاندند .

۵)مشکل دریچه ها

سیستم باز و بسته کردن دریچه ها قبلا رو به بیرون بود یعنی دریچه ها رو به بیرون باز می شد. علت آن بود که اگر فضانوردان به هردلیلی نتوانستند دریچه ها را باز کنند(مثلا موقع فرود که روی آب فرود می آیند و شناور می شوند) گروه نجات بتوانند از بیرون دریچه ها را باز کنند ولی ناسا با این استدلال که اگر دریچه ها از داخل باز شوند فضانورد راحت تر می تواند دریچه ها را باز کند و مثلا به پیاده روی فضائی برود تصمیم گرفت در سفینه آپولو یک دریچه ها  از داخل باز شود . بعد از حادثه آتش سوزی سفینه آپولو یک ناسا تصمیم گرفت همان طرح اولیه را دوباره پیاده کند .

۶)فشار درون سفینه و باز شدن دریچه از داخل

 باز کردن دریچه به سمت داخل مشکل دیگری نیز ایجاد می کند در فضای تهی(خارج از جو زمین) فشار هوا در بیرون فضاپیما وجود ندارد در حالی که فشار هوا در درون سفینه برابر فشار جو است در این حالت دریچه بسختی باز می شود . همین اتفاق برای فضانوردان آپولو یک افتاد موقع آتش سوزی فشار کابین به بیش از دو اتمسفر رسید در حالی که فشار بیرون سفینه یک  اتمسفر بود همین مسئله به همراه تفاوت ضریب ها انبساط حرارتی بین سازه دریچه ها با سازه بدنه سفینه باعث شد دریچه محکم بسته شده و باز نشود .
نکته : دریچه سفینه های فضائی از دو قسمت مجزا ساخته شده است . قسمت داخلی که جلو خروج هوا را از داخل سفینه می گیرد و فضانورد را محافظت می کند و قسمت بیرونی که سفینه را در مقابل فضای تهی  بیرونی محافظت می کند . این دو قسمت به صورت مجزا تهیه و بهم محکم می شوند و شیشه ها بسیار محکم و نشکن و دو جداره می باشد . (شکل های ۲۳ و ۲۴) دریچه سفینه ها بعد از آپولو یک به مرور تکامل  پیدا کرد. 

 

شکل های شماره۲۳ و ۲۴ – دو قسمت دریچه فضاپیما

۷) تفاوت ضریب انبساط

ضریب انبساط حرارتی ماده ای که دریچه ها از آن ساخته شده بود از ضریب انبساط حرارتی بدنه اصلی سفینه بیشتر بود . در اثر گرمای شدید موقع آتش سوزی هم بدنه سفینه و هم دریچه ها انبساط پیدا می کنند ولی چون دریچه ها بیشتر انبساط پیدا می کنند دریچه ها کاملا کیپ شده و بهیچ عنوان از داخل باز نمی شود.

۸) نبودن تجهیزات ایمنی و وسیله اطفاء حریق

 مسئولین ساخت سفینه بقدری عجله داشتند و به فکر پائین آوردن هزینه ها بودند که در داخل سفینه هیچگونه وسیله ای برای اطفاء حریق(نظیر کپسول های آتش نشانی) قرار ندادند همین مسئله باعث شد فضانوردان هیچگونه وسیله ای برای خاموش کردن آتش نداشته باشند .

۹) بالا بودن فشار داخل کابین

 فشار داخل کابین آن هم موقعی که با اکسیژن خالص پر شده به طرز غیر معقولی بالا بود بنابر این با شروع آتش سوزی ناگهان در کمتر از یک دقیقه تمام کابین شعله ور شده و همه چیز را می سوزاند .

۱۰) عوامل دیگر

عوامل دیگری نیز بودند که مسبب شروع و گسترش آتش سوزی شدند در حقیقت آنقدر سفینه غیر استاندارد و پر از ایراد ساخته شده بود که توضیح همه موارد بسیار وقت گیر می شود . فقط در سیستم سیم کشی آن ۱۴۰۰ ایراد پیدا شده بود .

۷- مدیران وقت ناسا  

قبل از پرداختن به ماجرای کمیسیون تحقیق و این که به کجا رسید و چرا نتوانست کار مثبتی از پیش ببرد نگاهی می کنیم به مدیران وقت ناسا و نشان می دهیم چرا با وجودی که بر اثر سهل انگاری مرتکب چنان اشتباه فاحشی شده و باعث کشته شدن فضانوردان که (با ازشترین سرمایه ناسا هستند)شدند و آبرو و حیثیت ناسا را در سطح جهانی بردند ولی برکنار و مجازات نشدند . و همچنان تا سال ۱۹۶۹بر سر کار باقی ماندند . در این بخش در مورد سه تن از مهمترین مدیران ناسا که مسئول مستقیم پروژه آپولو بودند توضیح می دهیم .  

۱) بخش های مختلف ناسا  

ناسا یک سازمان عریض و طویل بوده و هست و حدود ۱۲ بخش و زیر مجموعه دارد که در راس هر کدام یک مدیر فرار دارد بر اثر بی کفایتی و بی دقتی آنها  بود که در سال ۱۹۶۷ فضانوردان آپولو یک در آتش سوختند.
برای توضیحات کاملتر در مورد ناسا و بخش های آن به مقاله  “پروژه آپولو  “ مراجعه کنید . همچنین به مقاله “ ناسا “ که در آینده منتشر می شود هم می توانید مراجعه کنید .

۲) جیمز ای وب ( James E. Webb)

جیمز ای وب “ جیمز وب “ دومین مدیر ناسا در اکتبر ۱۹۰۶متولد شد . زندگی حرفه ای او در اوایل سال ۱۹۳۰ با خلبانی در نیروی دریایی شروع شد و بعد از آن، او وظایف و فعالیت های خود را محدود کرد تا مدرک حقوق از دانشگاه جورج واشنگتن را بدست آورد. در دولت کندی که برنامه فرود انسان بر روی ماه مطرح شد . “جیمز وب” به عنوان دومین مدیر ناسا جانشین “ توماس کیت گلنان “ اولین مدیر ناسا شد و پروژه های مرکوری و جمینی را به پیش برد .
وب در دولت کندی نفوذ و قدرت زیادی داشت و با این که فاجعه آپولو یک اعتبار او را تا حدود زیادی خدشه دار کرد و باعث شدتا او بعدا  استعفا دهد . ولی هنوز هم از او به عنوان یکی ازفعالترین مدیران ناسا نام برده می شود به همین خاطر بزرگترین تلسکوپ فضائی آمریکا را که قرار است جایگزین تلسکوپ فضائی هابل شود به نام او تلسکوپ “جیمز وب” می نامند .

شکل شماره ۲۵ – جیمز وب مدیر ناسا در زمان فاجعه

۳) ژنرال ساموئل فیلیپس (Samuel C. Phillips )

ژنرال سامویل فیلیپس در ۱۹ فوریه ۱۹۲۱بدنیا آمد . او در سال ۱۹۳۸ ازدبیرستان فاغ التحصیل شده و  مدرک کارشناسی خود را در رشته مهندسی برق از دانشگاه وایومینگ در سال ۱۹۴۲ به دست آورد و مدرک کارشناسی‌ارشد خود را در مهندسی برق از دانشگاه میشیگان در سال ۱۹۵۰دریافت کرد. در سال ۱۹۴۷ ضمن تحصیلات به نیروی هوائی می پیوندد . در سال ۱۹۵۹ در لس‌آنجلس، به عنوان مدیر برنامه موشک های بالستیک برای نیروهوائی کار می کند .
در سال ۱۹۶۳جورج مولر( رئیس دفتر پرواز های فضائی سرنشین دار ناسا) که روابط خوبی هم با فیلیپس داشت مهارت و کاردانی او را تحسین کرد و پیشنهاد می کند به ناسا بپیوندد . درسال۱۹۶۴به عنوان مدیر قسمت پروازهای سرنشین دار به استخدام ناسا در می آید با این شرط که در نیرو هوائی هم بتواند انجام وظیفه کند او با درجه سرگردی ( سرگرد دو ستاره ) وارد ناسا شد .
در نوامبر ۱۹۶۵ در حالی که کار ساخت سفینه آپولو یک را به شرکت آمریکای شمالی داده بودند فیلیپس تیمی را به مرکز ساخت و مونتاژ سفینه اعزام کرد و خود هو در راس تیم به کار این شرکت نظارت کرد و به عنوان مهندس برق ایرادهای زیادی گرفت و چون شرکت توجه نکرد در ۲۲ نوامبر گزارشی را تهیه کرد که بعدا جنجالی شد (در قسمت بعد شرح می دهیم ) در این گزارش تمام تخلفاتی که شرکت آمریکای شمالی در جریان ساخت سفینه انجام داده بود با مستندات و دلیل کافی آورده و به جام مولر (رئیس دفتر ) تحویل داد.
بعد از ماجرای کشته شدن فضانوردان آپولو یک و جلسات کمیسیون تحقیق و دادگاه و… ( که عمدا ۱۸ ماه طول کشید تا ماموریت آپولو یازده  و پیاده شدن  انسان به ماه جامه عمل بپوشاند فیلیپس هم که از این ذغل بازی ها خسته شده بود از ناسا استعفا داد ( سال ۱۹۶۹ ) و به نیروی هوائی پیوست و در سال ۱۹۷۵با درجه “ژنرال چهار ستاره “ از نیروی هوائی هم بازنشسته شد و به کارهائی در زمینه مهندسی برق پرداخت و در ۳۱ ژانویه بخاطر ابتلا به سرطان در گذشت .

شکل شماره ۲۶ – ژنرال ساموئل فیلیپس مدیر قسمت پرواز های سرنشین دار در زمان فاجعه

۴)جورج مولر(George Mueller)

جورج مولر در ۱۶ ژوییه ۱۹۱۸در سنت لوییس میسوری به دنیا آمد. در دورانی که به انتهای فارغ التحصیلی او مانده بود در آزمایشگاه بل مشغول به کار شد و بعد از فارغ التحصیلی هم چون در مسائل مربوط به رادار که مورد نیاز ارتش بود کار می کرد از سربازی هم معاف شد(دوران سربازی را به کارهای آزمایشی و تحقیقاتی گذراند ) او اعتقاد داشت بخاطر کارش باید دکترا داشته باشد و با روزی ۵ ساعت رانندگی تا بریستون می رفت و بر می گشتو همزمان هم به کار و تخقیق می پرداخت تا در سال ۱۹۵۱دکترای خود را در رشته فیزیک به دست آورد و استاد مهندسی برق شد.
در سال ۱۹۶۳ با توصیه جیمز وب که مدیر ناسا شده بود به استخدام ناسا در آمد و  علاوه بر این که ریاست دفتر پرواز فضایی سرنشین دار در مقر واشنگتن ناسا را در سال های ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۹ و در طول برنامه های جمینی و آپولو برعهده داشت. در آن زمان، وی سه مرکز پرواز فضایی سرنشین دار ناسا را تحت یک سیستم مدیریت درآورد و رویکردی را برای آزمایش معرفی کرد که منجر به فرود انسان روی ماه تا آخر آن دهه شد.
مولر چهار ماه بعد از فرود آپولو یازده بر سطح ماه از کار خود در ناسا کناره گیری کرد و به کارهای صنعتی روی آورد مولر همچنین بنیانگزار شاتل فضائی هم می باشد .
مولر سرانجام در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۵ ( ۲۷ مهر ۹۴ ) در سن ۹۷ سالگی در گذشت .

 شکل شماره ۲۷ – جورج مولر رئیس دفتر قسمت پرواز های سرنشین دار در زمان فاجعه

۸- کمیسیون تحقبق

بلافاصله بعد از حادثه تمام مقامات آمریکا از کاخ سفید و کنگره و سنا و … در جریان حادثه قرار گرفتند و دستور تشکیل کمیسیون تحقیق صادر شد . و مقامات رسمی و قضائی به این حادثه پرداختند همچنین این حادثه در مطبوعات و رسانه های مختلف آمریکا و سراسر جهان بازتاب های متفاوتی ایجاد کرد .

۱) چگونه آتش سفینه را خاموش کردند و فضانوردان را در آوردند ؟

گروه امداد و نجات تا دوساعت بعد از حادثه هنوز نتوانسته بودند اجساد را درآورند شدت آتش سوزی و دود حاصله بفدری زیاد بود که چند نفر از گروه امداد دچار خفگی شدند سرانجام گروه امداد توانستند با شکستن در سفینه ،اجساد را در بیاورند . البته تا آن موقع آتش هم خود بخود خاموش شده بود و چیزی از سفینه و فضانوردان نمانده بود . سفینه و هر چه در آن بود جهت بررسی های کارشناسانه به محل مخصوصی بردند . و بعد مجبور شدند همه مدارک و نتیجه اولیه را در اختیار کمیسیون تحقیق بگذارند .

۲) ارزش فضانوردان و مدیران برای ناسا  

در آن زمان که پروژه سفر به ماه باسرعت پیش می رفت و هدف فقط آن بود که زودتر از شوروی به ماه برسند و از طرفی درزمانی که سفرهای فضائی تازه در ابتدای راه بود و تیم متخصص موردنیاز (از فضانوردان تا دانشمندان و مدیران عالی رتبه)بسیار اندک بودند.ازدست دادن سه فضانورد کارکشته ضایعه ای جبران ناپذیر برای ناسا بود که جبران آن بسادگی میسرنبود. ازطرفی با مرگ فجیع فضانوردان (که عامل و بانی اصلی آن شرکت “ آمریکای شمالی “ و مقامات ناسا بودند)افکار عمومی مردم آمریکا وجهان برانگیخته شده بود و مقامات آمریکا باید عکس العمل مناسب نشان می دادند. ازطرف دیگر نمی توانستند و نمی خواستند مدیران ارشد ناسا را زیر سوال برده و همه واقعیت ها را آشکار کنند چه در این صورت باید کل سیستم را تعویض می کردند و همه را برکنار و بازنشسته می کردند (خانه تکانی کامل در سطح مدیران ) و در آن شرایط که وقت تنگ بود و نگران بودند شوروی زودتر به ماه برسد . و مدیران ارشد و کارکشته برای ادامه راه نداشتند . این بود که با حمایت رئیس جمهور جانسون تا توانستند جلسات کمیسیون تحقیق را عقب انداختند و حقایق را ندیده گرفتند و دست آخر بعد از رسیدن به ماه (در ماموریت آپولو ۱۱) تعدادی را بازنشسته و یا وادار به استعفا کردند و عده ای از مدیران رده پائینتر را هم اخراج و به جریمه های مالی و حبس و … محکوم کردند و سر و ته قضیه را هم آوردند .
خطاهای شرکت “ آمریکای شمالی “ را هم ندیده گرفتند چون به خدماتش شدیدا نیاز داشتند  .

۳) اقدامات جیمز وب ( مدیر ناسا )

بعد از فاجعه جیمز وب مستقیما پیش جانسون (رئیس جمهور وقت آمریکا )رفت و  رسما از رئیس جمهور تقاضا کرد تحقیق در این زمینه را به شخص او بسپارد و جانسون هم موافقت کرد . به شرطی که وب قول بدهد در ارزیابی خود صادق بوده وسناتورهای مجلس سنا و همینطور کنگره را درجریان آخرین جزئیات تحقیق قرار دهد.

۴) افراد و چگونگی تشکیل کمیسیون تحقیق

ناسا اعلام کرد : « به منظور پیدا کردن دلائل این واقعه کمیسیون تحقیق در باره رسیدگی به ماجرای کشته شدن فضانوردان و بررسی علت واقعه و مشخص کردن مسببین این واقعه تشکیل می شود . این کمیسیون خود به چند کمیسیون فرعی تقسیم می شود و زیر نظر افرادی از طرف : جیمز وب مدیر ناسا , جانسون رئیس جمهور آمریکا , کنگره و سنای آمریکا و همچنین تعدادی از مقامات قضائی کشور تشکیل  می شود. »
افرادی که برای تحقیق پیرامون این واقعه  انتخاب شدند شامل : پزشکان قانونی و متخصصین مربوطه برای کشف علت مرگ فضانوردان , متخصصین فنی برای معاینه فنی سفینه شامل طراحان سفینه و مهندسین و کارشناسان مربوطه تا بتوانند علت های آتش سوزی را پیدا کنند .  همینطور کلیه اسناد و مدارک و… در رابطه با مناقصه و مراحل نصب و ساخت سفینه از شرکت پیمانکار و…همه در دسترس تیم مربوط به کمیسیون تحقیق قرار گرفت و کمیسیون تحقیق هم اعلام کرد که بررسی مدارک و اسناد پروسه ای طولانی بوده و نمی توان بسادگی و به فوریت نتیجه را اعلام کرد .

۵) دلیل مرگ فضانوردان

تیم پزشکان زیر نظر کمیسیون تحقیق اعلام کردند پس از کالبد شکافی مشخص شد علت اولیه مرگ فضانوردان  کشته شده ( چافی و گریسام و وایت ) ایست قلبی بر اثر استنشاق گاز منواکسید کربن بوده و بعد از این که فضانوردان با گاز منواکسید کربن کشته شدند اجساد آنها طعمه حریق شده و حریق بقدری شدید بوده که بیش از دو سوم بدن آنها سوخته و ذغال شده با این وجود با کالبد شکافی توانستند پی به علت اصلی مرگ فضانوردان ببرند .

۶) علت آتش سوزی

تیم مهندسان و متخصصان زیر نظر کمیسیون تحقیق اعلام کردند علت حادثه اتصالی سیم برقی بوده که مجاور محلول اتیلن گلیکول قرار داشته و آتش اولیه بدین صورت شروع شده همچنین پرکردن فضای داخل سفینه با اکسیژن خالص و آتشزا بودن وسائل و پوشش های داخل کابین از علت های اصلی آتش سوزی می باشد . مهندسان همچنین اعلام کردند تفاوت ضریب انبساط حرارتی بین بدنه دریچه با بدنه سفینه و همچنین باز شدن دریچه ها به داخل باعث شده فضانوردان نتوانند خودشان را نجات بدهند . کمیسیون به درستی به نبودن تجهیزات ایمنی (کپسول اتش نشانی و وسائل اطفاء حریق ) هم اشاره کرد .

۷) گزارش فیلیپس

ژنرال سامویل فیلیپس که مسئول و مدیر پرواز های سرنشین دار ناسا بود در موقعی که کار ساخت سفینه به “شرکت آمریکای شمالی” داده شده بود بر حسب وظیفه با یک تیم به محل ساخت و مونتاژ سفینه رفته و مرتب بر کار ساخت آنها نظارت می کرد. او از۲۲نوامبر تا ۶ دسامبر سال ۱۹۶۵ (حدود یک سال قبل از فاجعه ) گزارشی تهیه کرده که در آن از اهمال کاری ها و عدم ایمنی سفینه و سایر تخلفات شرکت آمریکای شمالی پرده برداشته و بر حسب وظیفه گزارش را به مولر می فرستد تا ترتیب اثر داده شود ولی متاسفانه هیچگونه ترتیب اثری داده نمی شود .
بعد از فاجعه و در جریان جلسات کمیسیون تحقیق کپی گزارش را که نزد خود نگهداری کرده بود به یک سناتور جوان به نام “والتر مندال “ که جزء اعضای عالی رتبه کمیسیون بود رسانده و مندال بر همین اساس مدیران ناسا را بابت اهمال کاری و پنهان کردن حقایق و همینطور شرکت آمریکای شمالی  را محکوم می کند . این گزارش که به گزارش فیلیپس معروف است مهمترین سند اهمال کاری مقامات ناسا و شرکت پیمانکار می باشد . همچنین سناتور مندال یک کپی از گزارش را برای کنگره , کاخ سفید و مقامات قضائی می فرستد و اصرار بر محکومیت و برکناری و مجازات مقامات بی کفایت ناسا می کند .
این گزارش که یکی از اسناد آبروریزی ناسا در جریان این واقعه می باشد به نام گزارش فیلیپس معروف می شود .

۸) واکنش مدیران ناسا

مدیران ناسا پاک منکر حقیقت می شوند و گزارش را جعلی دانسته و از فیلیپس بخاطر ادعای واهی و دسیسه چینی شکایت می کنند و جیمز وب سوگند یاد می کند که هیچ گزارشی در مورد تخلفات پیمانکار به دست او نرسیده است و تمام این گزارش کذب محض می باشد و…

۹) چرا کار کمیسیون تحقیق طولانی می شود

کمیسیون تحقیق طبق توصیه مقامات بالا کار به نتیجه رسیدن پرونده را طولانی می کند . در آن زمان همه مقامات آمریکا تنها اصرار به رسیدن به ماه قبل از شوروی داشتند و نمی توانستند قبل از رسیدن به هدف نتیجه کار خود را اعلام کنند چون باید حکم به محکومیت مقامات ناسا و شرکت پیمانکار که به آنها شدیدا احتیاج داشتند می دادند از طرفی افکار عمومی و خانواده قربانیان هم منتظر نتیجه بودند پس نمی توانستند آنها را علنا تبرئه کنند این بود که به بهانه های واهی نتیجه را اعلام نکرده و ماجرا را کش دادند (به قول ما کجدار مریض رفتار می کردند) و بعد از رسیدن به ماه عده ای را (ازجمله جیمز وب و جرج مولر) وادار به استعفا و یا بازنشستگی کرده و عده ای را هم به مجازات های جریمه نقدی و حبس و… محکوم کردند .
توضیح کاملتر : بعد از گزارش فیلیپس مولر به جیمز وب گفت : « چرا فیلیپس را اخراج نمی کنید ؟ »
جیمز وب گفت : « فیلیپس وقتی وارد ناسا شد با خودش ۴۲ افسر رده متوسط و ۱۲۴ افسر جوان و… در نهایت ۴۰۰ نیرو ی با تجربه و ورزیده آورد و در شرایط کنونی ما شدیدا بهش احتیاج داریم . حتی اگر بخواهم، نمی‌توانم او را اخراج کنم چون او مدیر پروژه موفق آپولو و یکی از تواناترین افراد جهان است . »

۱۰) رای کمیسیون تحقیق راجع به گزارش فیلیپس

کمیسیون تحقیق در نهایت به این نتیجه رسید که یافته های این گزارش حتی در صورت درست بودن هیچ تاثیری در حادثه نداشته و تنها از این نظر به ناسا انتقاد کردند که چرا این گزارش را پنهان کرده و به آن ترتیب اثر ندادند ( سیاست یک بام و دو هوا ) 

۱۱) حکم مقامات قضائی

با حکم مقامات قضائی پروژه آپولو به مدت ۲۰ ماه متوقف شد ولی بعدا با تلاش مسئولین ناسا و کاخ سفید حکم را به این صورت عوض کردند که برای مدتی ماموریت های سرنشین دار متوقف شود .

 

 شکل شماره ۲۸ – جلسات کمیسیون تحقیق در این عکس مولر وب و فیلیپس کاملا مشخص هستند 

 ۹- واکنش های جهانی و آبروریزی ناسا

بعد از فاجعه مقامات آمریکا و ناسا دیگر نمی توانستند آنچه را گذشته کتمان کنند اگر چه با تاخیر خبر را اعلام کردند ولی بالاخره حقیقت فاش شد وجهانیان به مرور از این بی تدبیری و سوء مدیریت  مقامات ناسا مطلع شدند.

۱) پیام های تسلیت کشورهای مختلف

در فردای همان شب فاجعه از طرف مقامات بلند پایه کشورهای مختلف(شوروی ، انگلیس ، فرانسه و… ایران ) و همچنین سازمان های فضانوردی و موسسات علمی و…پیام های تسلیت ارسال شد و همه این واقعه را به دولت آمریکا ، مقامات ناسا و خانواده های قربانیان تسلیت گفتند . 

۲) واکنش مطبوعات و رسانه ها

خبر این فاجعه و ابعاد آن تیتر اول روزنامه های مختلف در آمریکا و جهان شد و در روزهای بعد که به تدریج پرده ها کنار رفت و ماجراهای کمیسون تحقیق به بیرون درز پیدا کرد دیگر آبروئی برای ناسا نماند . این بی کفایتی ها و بی تدبیری ها…تیتر اول روزنامه ها رسانه های عمومی در آمریکا و سراسرجهان شد و خبر گزاری ها با آب و تاب آن را نقل کردند از این رو مقامات آمریکا و ناسا در تکاپو افتادند تا هرچه زودتر سرو ته قضیه را هم بیاورند . 

۳) اخبار روزنامه اطلاعات

در این میان روزنامه اطلاعات در تهران هم به این بی کفایتی ها اشاره می کند و از این که بر اثر این بی کفایتی عده ای فضانورد جان خود را از دست داده اندآن را به “قتل“ تشبیه کرد ( شکل های ۲۹ و ۳۰ )

 

شکل شماره ۲۹ و ۳۰ – روزنامه اطلاعات روزهای ۸ و۹بهمن ۱۳۴۵(۲۸ و ۲۹ژانویه ۱۹۶۷)

۴) انتقاد از به کار بردن اکسیژن خالص در فضاپیماها

روزنامه اطلاعات در روز ۱۲بهمن ماه ۱۳۴۵ گزارشی را منتشر کرد که برای چهارمین بار یک سفینه بخاطر استفاده از اکسیژن خالص ( ۱۰۰ درصدی) آتش گرفت و سوخت خلاصه خبر به این صورت است :
«امروز یک سفینه دیگر ناسا بخاطر استفاده از اکسیژن خالص آتش گرفت دو خلبان که در داخل سفینه بودند موفق به نجات خود شدند ولی سومی در آتش سوخت به همراه عده ای ازحیوانات نظیرموش و…هدف از این  آزمایش بررسی  اکسیژن خالص روی حیوانات بود.درسال۱۹۶۰هم چنین اتفاقی افتاد. با این حساب این چهارمین بار است که سفینه ها بخاطر اکسیژن خالص آتش می گیرند . سوال این است : آیا ناسا هنوز در برنامه بکار بردن اکسیژن خالص در سفینه ها تجدید نظر می کند یا نه ؟ »

  

  شکل های شماره ۳۱ و ۳۲- روزنامه اطلاعات ۱۲بهمن ۱۳۴۵(اول فوریه ۱۹۶۷)

۱۰ – مراسم خاکسپاری و تشییع جنازه فضانوردان کشته شده

بعد از بی آبروئی که مقامات ناسا بار آورده و منجر به کشته شدن ( یا بقول روزنامه اطلاعات بقتل رسیدن ) فضانوردان شد وقت آن شده بود که موضوع را آبرومندانه جمع کنند. در این میان آنچه برای افکار عمومی اهمیت داشت قربانیان حادثه (که آنها را تا حد یک شهید راه وطن بالا بردند) و خانواده آنها بود بنابراین مراسم تشییع جنازه مفصلی برگزار شد و بعد از خانواده قربانیان دلجوئی شد و برای آنها دیه و حقوق ماهیانه برقرار کردند و بناهای یادبود ساختند  و….

۱) مراسم تشییع جنازه

مراسم تشییع جنازه فضانوردان کشته شده با تشریفات کامل برگزار شد . تابوت ها را با پرچم آمریکا پوشانده و در هواپیمای نظامی قرار دادند و بسیاری از مقامات ناسا و مقامات کشوری و نظامی (از جمله جانسون رئیس جمهور آمریکا )همراه هواپیمای جنازه ها تا محل دفن رفتند در محل دفن علاوه بر فضانوردان و کارکنان ناسا و خانواده و دوستان و آشنایان جمعیت بسیار زیادی از مردم عادی هم شرکت کردند و مراسم به طور مفصل برگزار شد . و در مراسم سخنرانی های مختلفی برگزار شدو آنها را شهدائی نامیدند(شهدای فضا )که در راه خدمت به وطن شهید شدند. در ضمن همه شبکه های مختلف تلویزیونی در آمریکا مراسم تشییع جنازه و خاکسپاری و سخنرانی را مستقیما پخش کردند و به این صورت بیشتر مردم آمریکا غیر مستقیم در این مراسم شرکت کردند .

شکل شماره ۳۳ – مراسم تشریع جنازه فضانوردان کشته شده

شکل شماره ۳۴ – بریده روزنامه اطلاعات ۱۰ بهمن

۲) محل دفن کشته شدگان

 راجر شافی و ویرجیل گریسام را با هواپیما تا گورستان ملی آرلینگتون بردند و همانجا به خاک سپردند ولی ادارد وایت را در آکادمی نظامی وست پوینت نیویورک به خاک سپردند بنابراین مراسم در دو محل مختلف برگزار شد و جانسون( رئیس جمهور آمریکا ) هم در هر دو مراسم شرکت کرد .

۳) گورستان آرلینگتون

گورستان ملی آرلینگتون Arlington National Cemetery) ) نام یک گورستان ملی و تاریخی در ایالات متحده آمریکاست. که در اختیار ارتش می باشد و مخصوص دفن کشته شدگان در جنگ (قبرستان شهدا ) نظامیان و خانواده آنان می باشد که در حال حاضر بزرگترین قبرستان نظامی جهان می باشد . این گورستان در شهر آرلینگتون در ایالت ویرجینیا قرار دارد.بیش از ۰۰۰ر۲۹۰نفر از مشاهیر و قهرمانان تمامی جنگ‌های آمریکا (همچون جان فاستر دالس، لی ماروین و جورج مارشال) در این مکان دفن هستند. همچنین جان اف کندی رئیس جمهور مقتول آمریکا هم در این قبرستان به خاک سپرده شده این مکان سالیانه ۴ میلون بازدید کننده دارد . 

 شکل های شماره ۳۵ تا ۳۷ -گورستان نظامی  آرلینگتون

  ۱۱- یاد بود فضانوردان آپولو یک

ناسا از نظر اخلاقی و قانونی مسئول کشته شدن فضانوردان بود و از این نظر نزد افکار عمومی و قانون مسئول بود بنابراین باید خانواده قربانیان را راضی نگه می داشت . برای این کار در درجه اول باید زندگی بازماندگان را تامین می کرد و از آنها دلجوئی می کرد . و بعد اقدامات دیگری اجام می داد .

۱) پرداخت غرامت به خانواده قربانیان

در مرحله اول قرار شد به خانواده قربانیان هر کدام ۱۰۰هزار دلار به عنوان غرامت پرداخت شود. همچنین برای خانواده های “گریسام “ و “ ادوارد وایت “ هرکدام سالانه مبلغ ۱۱۶۵۴دلار (تقریبا ماهی ۹۷۱دلار)و به خانواده “ راجر شافی “ سالانه مبلغ ۲۴۵۰۰دلار (تقریبا ماهی۲۰۴۲دلار ) پرداخت شود . همچنین یک شرکت انتشاراتی تقبل کرد که با انتشار زندگینامه فضانوردان کشته شده و فروش آنها قسمت زیادی از درآمد حاصل را به خانواده هایشان پرداخت کند .
نکته : پرداخت غرامت ها و حقوق سالیانه بر اساس ارزش دلار در سال ۱۹۶۷ می باشد و اگر به امروز حساب کنیم مقدار بسیار زیادی می شود .

۲) تعغیر نام ماموریت ها

در ابتدا قرار بود نام ماموریت “AS204” گذاشته شود و ماموریت های بعدی به نام آپولو ولی بنا به تقاضای خانواده قربانیان نام ماموریت “ آپولو یک “ نامگذاری شد و قرار شد ماموریت های بعدی به ترتیب “ آپولو ۲ “ و “ آپولو ۳ “ و “ آپولو ۴ “ و “ آپولو ۵ “ و… نامگذاری شود که با این تقاضا هم موافقت شد ولی چون ماموریت“ آپولو ۲ “ و “ آپولو ۳ “ لغو شد بعد از “ آپولو ۱ “ ماموریت بعدی “ آپولو ۴ “ نامگذاری شد و بعدی “ آپولو ۵ “ و “ آپولو ۶ “ و… که تا “ آپولو ۱۷ “ خاتمه پیدا کرد .

۳) مراسم یادبود ناسا برای جان‌باختگان فضایی

ناسا هر سال در سالگرد فاجعه های فضائی برای یادبود فضانوردان کشته شده مراسم یادبود برگزار می کند و این اختصاص به کشته شدگان فاجعه آپولو یک ندارد . بلکه برای کشته شدگان فاجعه های دیگر فضائی نظیر فاجعه “شاتل فضایی چلنجر” و فاجعه “شاتل فضائی کلمبیا “ هم مراسم یادبود برگزار می شود (همچنین در روسیه هم به مناسبیت فجایع فضائی مراسم یادبود برگزار می شود )
بنابراین هر سال در سالگرد کشته شدن فضانوردان آپولو یک در ۲۷ ژانویه مراسم یادبودی در سر مزار آنها در گورستان آرلینگتون و همچنین نقاط دیگر آمریکا (مانند مجتمع پرواز ۳۴ ) برگزار می شود و یاد و خاطره آنها گرامی داشته می شود . در این مراسم مقامات ناسا به همراه عده ای از مقامات دولتی و نظامی و فضانوردان ناسا و خانواده های آنها و شماری از مردم آمریکا  در این مراسم شرکت می کنند .

 

شکل شماره ۳۸ -مراسم یادبود بر مزار قربانیان آپولو یک سال ۲۰۱۳

 

شکل شماره ۳۹ – مراسم سخنرانی در پایگاه پرتاب ۳۴ سالگرد فاجعه آپولو یک ۲۰۱۴

شکل شماره ۴۰ -برپائی نمایشگاه بزرگداشت فضانوردان آپولو یک پایگاه کندی ۲۰۱۷

۴) مجتمع پرتاب ۳۴ پایگاه فضایی کندی

مرکز فضایی کندی که پرواز های سرنشین دار و غیر سرنشین دار پروژه های فضائی آمریکا از آنجا راهی فضا شده و می شود یک مرکز بسیار بزرگ می باشد که خود شامل قسمت های مختلف می باشد. قسمت هائی مخصوص ساخت و مونتاژ موشک ها تا مجتمع های پرتاب و…(در مقاله های آینده راجع با این قسمت ها توضیح مفصل خواهیم داد) در پرتاب های آپولو هر پرتاب از یک محل مخصوص انجام می گرفت که با شماره مشخص می شود .“مجتمع پرتاب ۳۴  ”مخصوص آپولو یک برنامه ریزی شده بود و قرار بود سفینه آپولو یک از این پایگاه به فضا پرتاب شود .ولی بخاطر فاجعه آتش سوزی ماموریت شکست خورد و پرتابی انجام نگرفت ولی به احترام فضانوردان کشته شده از آن تاریخ به بعد هیچ پرتابی در این مرکز انجام نشد و این مرکز به نوعی موزه و بناهای یادبود فضانوردان آپولو یک تبدیل شد و در آن بر روی عموم باز شد و هم اکنون یک محل گردشگری میباشد .

شکل شماره ۴۱ -لوح یادبود فضانوردان آپولو یک در مجتمع پرتاب ۳۴

شکل شماره ۴۲ -محل پرتاب سفینه آپولو یک که به بنای یادبود تبدیل شده

شکل شماره ۴۳ – این سه نیمکت در سال ۲۰۰۵ توسط یکی از همکلاسی های فضانوردان نصب شد

۵) نامگذاری در ماه و مریخ

فضانوردان آپولو یک بین خودشان ستاره هائی را به نام همدیگر نامگذاری کرده بودند . بعد از مرگ آنها همان ستاره ها به نام آنها نامگذاری شد.همچنین مکان هائی در ماه و مریخ به نام فضانوردان آپولو یک نامگذاری شد.
توضیح : نام گذاری مکان ها در ماه و مریخ و… نه تنها به نام این قربانیان فضا بلکه به نام دانشمندان و… کسانی که کوشش در راه پیشبرد علم نجوم و فضانوردی کردند نیز نامگذاری شده و می شود . 

۶) نامگذاری در نقاط دیگر آمریکا

علاوه بر این ها مکان های مختلفی در آمریکا و حتی نقاط دیگر جهان به نام فضانوردان کشته شده آپولو یک  گذاشته شده است . از نامگذاری خیابان ها و اتوبان ها تا مدارس و دانشگاه ها و مکان های علمی و تحقیقی که در اینجا به نمونه هائی از آن اشاره می کنیم : سه خیابان در شهر نیویورک و همچنین یک بلوار در شهر میشیگان ، سه جزیره نفتی در ایالت کالیفرنیا ، سه پارک در شهر فولرتن ایالت کالیفرنیا ، چندین مدرسه راهنمائی و دبیرستان در تگزاس و نقاط دیگر آمریکا و همچنین  مکان های مختلف دیگرعلاوه بر این در مرکز فضائی جانسون هر سال یک درخت به نام این فضانوردان کاشته می شود جوایز و کمک هزینه تحصیلی و کارهای عام المنفعه (برای خانواده های نیازمند و فقیر) به نام این فضانوردان داده می شود…

۷) بقایای سفینه آپولو یک

بقایای سفینه سوخته آپولو یک بعد از آتش سوزی برای مشخص شدن علت حادثه به مرکز فضائی کندی برده شد و بعد از اتمام کار های تحقیقاتی و… به درخواست خانواده ها در همان مرکز پرتاب ۳۴ دفن شد .

 

۱۲- بعد از آپولو یک

بعد از فاجعه سفینه آپولو یک که خسارات معنوی و مالی زیادی برای ناسا داشت و آبروی ناسا را در جهان خدشه دار کرد برای این که پروژه آپولو ادامه پیدا کند تعغیراتی بنیادی صورت گرفت و پروژه تا رسیدن به ماه و بعد از آن هم ادامه پیدا کرد . در این بخش در مورد وقایعی که بعد از شکست ماموریت آپولو یک انجام شد توضیح داده و نشان می دهیم که چگونه ناسا بعد از این شکست توانست بعد از برطرف کردن موانع به پروژه ادامه داده و آبروی از دست رفته را بازیابی کرده و در نهایت به هدف خود که همان فرود بر روی ماه می باشد جامه عمل بپوشاند .

۱) نخستین اقدامات

بعد از فاجعه آپولو یک برای این که دیگر از این فجایع اتفاق نیفتد کارشناسان و مهدسان ناسا تعغیرات زیر را در سفینه های فضائی داده و در ساخت سفینه ها و… هم بیشتر نظارت کردند در اولین مرحله این تعغیرات را ضروری دانسته و در ساختن سفینه های بعدی اعمال کردند . 
۱-۱) تعغیر در هوای داخل سفینه : اکسیژن خالص یکی از دلائلی بود که باعث فاجعه آپولو یک شد برای جلوگیری از پیش آمدن این فاجعه متخصصان تصمیم گرفتند برای هوای داخل سفینه بجای اکسیژن خالص ترکیبی از ۴۰ درصد نیتروژن و ۶۰ درصد اکسیژن با فشار یک اتمسفر استفاده کنند . و بعد از بلند شدن سفینه و افزایش ارتفاع  به تدریج و کم کم فشار داخل سفینه را تا ۳۴/ اتمسفر کاهش داده و به صورت آهسته میزان اکسیژن را به ۱۰۰درصد برسانند . و در مسیر ماه بعد از گذشت ۲۴ساعت فشار را تا ۱۳/ اتمسفر هم می توان پائین آورد .  لازم به دکر است که برای صرفه جوئی در مصرف اکسیژن میزان اکسیژن باید ۱۰۰درصد باشد ولی اگر فشار هوا به اندازه کافی پائین باشد مشکلی پیش نمی آید .
۲-۱)باز کردن دریچه ها : در طراحی جدید ناسا دریچه ها همچنان به طرف داخل باز می شد ولی امکان باز کردن دریچه ها از طرف خارج هم موجود بود به علاوه چندین پیچ انفجاری هم تعبیه شده بود که در صورت خطر و ضرورت ظرف فقط ۱۰ ثانیه دریچه ها به صورت اتوماتیک باز می شد .
۳-۱) عایق کاری لوله ها و سیم ها : لوله ها و سیم ها با مواد مطمئن و بی خط عایق بندی شدند .
۴-۱) استفاده از مواد غیر آتشزا در طراحی داخلی سفینه ها : بجای مواد خطرناک و آتش زا در بدنه سفینه ها سعی شد که از مواد غیر آتشزا استفاده شود . 
۵-۱) برطرف کردن مشکل سیم کشی : بزرگترین مشکلی که باعث آتش سوزی و انهدام سفینه آپولو یک شد ضعف شدید سیم کشی و برق داخل سفینه بود . بیش از ۱۴۰۰ مشکل در سیم کشی پیدا کردند که در طراحی سفینه های بعدی همه این مشکلات را برطرف کردند .
۶-۱) اضافه کردن یک لایه نسوز به لباس فضانوردان : همچنین یک لایه نسوز هم به لباس فضانوردان اضافه کردند .
۷-۱) موارد دیگر : همچنین موارد و ایرادهای دیگر به تدریج شناسائی و برطرف شد .
بعد از آن بجز مورد آپولو ۱۳ تمام ماموریت ها موفقیت آمیز بوده و هیچ مشکل دیگری پیش نیامد .

شکل شماره ۴۴ – نمائی از دریچه سفینه آپولو یازده و پیشرفت در ساخت دریچه ها

۲) ماموریت های بدون سرنشین پروژه آپولو

بعد از شکست ماموریت آپولو یک ماموریت های آپولو دو و سه هم با حکم قضائی لغو شد و تا رفع ایراد کامل ماموریت های بدون سرنشین ممنوع شد اولین ماموریت بعداز آپولو یک ماموریت آپولو ۴ بودکه بدون سرنشین و با موفقیت کامل در تاریخ ۹نوامبر سال ۱۹۶۷(۱۸ آبان ۱۳۴۶) انجام شد . و به دنبال آن ماموریت های آپولو ۵ و ۶ هم بدون سرنشین در تاریخ های ۲۲ ژانویه ۱۹۶۸ (۲بهمن۱۳۴۶) و ۴ آوریل ۱۹۶۸(۱۵فروردین ۱۳۴۷) انجام شد.
برای مطالعه در مورد پروژه آپولو به مقاله  “ پروژه آپولو “ مراجعه کنید .

۳) ماموریت های سرنشین دار تا آپولو ۱۱

به دنبال رفع عیب ها و بهینه سازی سفینه ها و رفع ممنوعیت های قانونی اولین سفینه سرنشین دار سفینه آپولو ۷ بود که در تاریخ ۱۱اکتبر ۱۹۶۸(۱۹مهر۱۳۴۷) انجام شد و به دنبال  آن ماموریت های آپولو ۸ تا ۱۰ هم همگی با سرنشین و با موفقیت کامل اجرا شد . تمام این ماموریت ها پیشنیازی بود برای ماموریت مهم آپولو ۱۱ که منجر به فرود اولین انسان (نیل آرمسترانگ بر روی ماه شد )

۴) ماموریت آپولو ۱۱

ماموریت آپولو ۱۱نقطه اوج پروژه آپولو برای دستیابی به ماه بود . این ماموریت در تاریخ چهارشنبه شانزدهم ژوئیه ۱۹۶۹ (۲۵تیرماه ۱۳۴۸)ساعت ۱۳:۳۲:۰۰به وقت گرینویچ ۱۴:۰۲:۰۰به وقت ایران) شروع و در تاریخ  ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹(۲۹تیر ماه ۱۳۴۸) منجر به فرود اولین انسان (نیل آرمسترانگ )برسطح ماه شد و بالاخره آمریکا توانست همانطور که کندی وعده داده بود تا پایان دهه ۶۰ میلادی اولین انسان را بر سطح ماه پیاده کند . و در این رقابت فضائی شوروی را شکست داده و طعم پیروزی را تجربه کند .
برای مطالعه کامل در مورد ماموریت آپولو یازده به مقاله “ آپولو یازده “ و همینطور “ در مسیر ماه  “ مراجعه کنید .

۵) بعد از آپولو یازده

آمریکائی ها برای اینکه نشان دهند می توانند بارها و بارها به ماه بروند و برگردند بعد ار ماموریت مهم و تاریخی “ آپولو یازده “ به ترتیب ماموریت های آپولو ۱۲تا ۱۷را هم اجرا کردند که بجز ماموریت” آپولو ۱۳ “بقیه ماموریت ها موفقیت آمیز بودند و در ماموریت آپولو ۱۳ اگر چه فضانوردان نتوانستند به هدف خود که فرود بر روی ماه بود برسند ولی توانستند از فاجعه دیگری جلوگیری کرده و جان خود را نجات دهند .
برای مطالعه ماموریت آپولو ۱۳ می توانید به مقاله “ آپولو سیزده  “مراجعه کنید . (توضیح در مورد ماموریت آپولو ۱۲در مقاله “ پروژه آپولو “ بخش ۱۱ آمده است)
همچنین برای  مطالعه در مورد پروژه های آپولو ۱۴ تا ۱۷ به مقاله “ آپولو چهارده تا هفده ” مراجعه کنید .

۶) بعد از آپولو ۱۷

فرود سفینه ماه نشین آپولو ۱۱بر روی ماه اوج سفرهای فضائی به ماه بود و بعد از آن تا امروز (بهمن ماه ۱۳۹۷ – فوریه ۲۰۱۹) هیچ ماموریت سرنشین داری بر روی ماه انجام نشده است ولی با فرود آپولو ۱۱برروی ماه راه سفرهای فضائی بر روی بشر گشوده شد. که در مقاله های آینده در مورد آن توضیح کافی خواهیم داد .

شکل شماره ۴۵ -فضانوردان آپولو یک با اهدای جانشان راه فضا را برای بشرهموار کردند.

برای مطالعه سایر مقاله های نجومی روی شکل زیر کلیک کنید.

برای مطالعه مقاله های روانشناسی اینجا  را کلیک کنید .

عکس های طبیعت, طبیعت خوانسار , شکوفه های بهاری  , گلستان کوه ,دانلود آلبوم های کامل بهترین و زیباترین عکس ها ,آلبوم هائی با صدها عکس کیفیت بالا ,  در هیچ کجای اینترنت این عکسها را پیدا نمیکنید , عکس هابدون استفاده از تکنیک های فتوشاپ تهیه شده , کاملا طبیعی 

برای آموزش کامل و حرفه ای گوگل مپ روی شکل زیر کلیک کنید

همه جیز در مورد گوگل مپ

۱) هر گونه اظهار نظر را در فرم اظهار نظر کاربران وارد کنید .
۲) نظرات بعد از تایید مدیریت نشان داده می شود .
۳) با انتقادات و پیشنهادات سازنده خود ما را هرچه بیشتر  همراهی کنید . مدیریت از انتقادات و پیشنهادات سازنده شما استقبال میکند .
۴) نوشته های قرمز پر رنگ ارجاع به لینک هستند که هنوز لینک آنها قرار داده نشده است ( هنوز صفحه آنها منتشر نشده است )
۵) نوشته های آبی پر رنگ ارجاع به لینک هستند که لینک آنها قرار داده شده است ( صفحه آنها منتشر شده است )
۶) هرگونه بهره برداری : کپی تمام و یا قسمتی از مطالب این سایت بدون ارجاع منبع آن ممنوع می باشد .
۷) تکثیر فایل های Pdf با ذکر منبع آزاد ولی فروش آن تحت هر عنوان و با ذکر منبع هم ممنوع می باشد.