همه ما گاهی دچار حالت نا امیدی و افسردگی می شویم . مثلا وفتی روابط ما با دیگران از هم پاشیده می شود.ممکن است شوکه شویم گریه کنیم,غذا نخوریم, عصبانی شویم ,خوب نخوابیم و بدخلق و مضطرب شویم .
این حالت معمولاً پس از چند روز برطرف می‌شود و شخص به زندگی طبیعی باز می‌گردد. اما آنچه پزشکان آن را افسردگی می‌نامند، حالت افسردگی به این شکل نیست. بلکه این اصطلاح برای تعریف بیماری شدیدتری به کار می‌رود که حداقل چند روز طول می‌کشد و بر جسم و روح اثر می‌گذارد. این بیماری ممکن است بی هیچ دلیلی بروز کند و زندگی فرد را تهدید کند. هیچ وقت وجود یک علامت تک نشانگر وجود افسردگی و یا به قول معروف افسردگی بالینی در فرد نیست. بسیاری از علایم شبیه یکدیگرند، اما وقتی فرد به افسردگی مبتلا می‌شود این علائم شدیدتر می‌گردند و مدت بیشتری ادامه می‌یابند. اگر حالت ناامیدی و افسردگی بر تمام ابعاد زندگی شما تاثیر بگذارد، ۲ یا چند هفته ادامه یابد و یا به حدی برسد که به فکر خودکشی بیفتید، کار صحیح آن است که از دیگران یاری بطلبید.
به خاطر داشته باشید که افسردگی یک بیماری است که می‌توان آن را با موفقیت درمان کرد و به موقع بهبود خواهد یافت.
علایم افسردگی
هر چند افسردگی یک اختلال خلفی دانسته می‌شود اما در واقع از مجموع ۴ علامت مختلف تشکیل شده است. علاوه بر علایم هیجانی (خلقی)، علایم شناختی، انگیزشی و جسمانی وجود دارد. لازم نیست فرد به همه این علایم دچار شود تا بتوان او را افسرده دانست. اما هر چه بیشتر دچار این علایم شده باشد و هر چه شدت این علایم بیشتر باشد با اطمینان بیشتری می‌توان نظر داد که دچار افسردگی است.
۱- علایم جسمی:
۱)تغییر اشتها (افزایش یا کاهش اشتها)
۲) آشفتگی در خواب (بدخوابی، به سختی به خواب می‌روند، زودتر از موقع بیدار میشوند یا زیاد می‌خوابند)
۳)خستگی
۴) یبوست
۵) بی میلی جنسی
۶) نا منظم شدن عادت ماهانه
۷) کم تحرکی روحی و جسمی.
از آنجا که افکار شخص افسرده معطوف به درون هستند تا به وقایع خارجی، بیمار ممکن است دردها و رنج‌های خود را بیش از حد بداند و نگران سلامتی‌اش باشد.
۲- علایم شناختی: علایم شناختی بیشتر شامل افکار منفی است. افراد افسرده اعتماد به نفس اندکی دارند، احساس بی کفایتی کرده و برای شکسته‌ای‌شان خود را تحقیر میکنند. آن‌ها از آینده نا امید بوده و به انجام کاری برای بهبود زندگی‌شان بدبین هستند. تفکر افراد افسرده باعث می‌شود که انسان جهان را با دیدی منفی بنگرد. سه عامل سازنده افکار منفی را در قسمت دیگر شرح می دهیم .
۳- علایم هیجانی: غمگینی و دل‌مردگی برجسته‌ترین علامت هیجانی در افسردگی است. شخص افسرده ناامید و غمگین است. اغلب گریه و زاری میکند و ممکن است به فکر خودکشی بیفتد. از دست دادن لذت یا خوشنودی از زندگی نیز به همین اندازه برای وی شایع است. فعالیت‌هایی که قبلاً موجب رضایت او می‌شد اکنون کسل کننده و غیر لذت بخش می‌شود. شخص افسرده به تدریج به سرگرمی‌ها، تفریحات و فعالیت‌های خانوادگی بی علاقه می‌شود. بیشتر بیماران افسرده شکایت میکنند که دیگر از علایق قبلی شان لذت نمی‌برند و بسیاری از عدم عطوفت به دیگران می‌گویند.
۴- علایم انگیزشی: انگیزش در افسردگی رو به نزول است. فرد افسرده به منفعل بودن گرایش بیشتری دارد و برای شروع فعالیت‌ها با مشکل روبه رو است.
سه عامل اصلی سازنده تفکر افسرده کننده عبارت است از:
۱- افکارمنفی:
مانند اینکه «من در کارم موفق نیستم».
۲- انتظارات زیاد و غیر منطقی از خود:
مانند من زمانی خوشبخت هستم که همه مرا دوست بدارند و مرا در شغلم موفق بدانند. من باید پولدارترین فرد خانواده بشوم . باید دانشمند تراز اول کشور شوم . و…
۳- افکار غلط مانند:
۱) نتیجه گیری‌های سریع و کلی
۲) توجه به جزییات منفی در یک موقعیت و چشم پوشی از موارد مثبت
۳) اعتقاد بر اینکه مقصر هرکار غلطی خود شخص است
۴) نتیجه گیری منفی.
۴- کامل گرائی :
یکی از علت های اصلی افسردگی کامل گرائی است نظر به این که در مقاله دیگر در مورد کامل گرائی و تفاوت آن با کمال گرائی مطلب اورده در اینجا فقط به این بسنده میکنیم که یکی از بزرگترین علت های افسردگی میل به کامل گرائی و این که باید در همه چیز کامل باشیم وگرنه شکست خورده ایم می باشد .
انواع افسردگی
افسردگی انواع مختلفی از خفیف تا شدید دارد .
افسردگی خفیف
در افسردگی خفیف خلق پایین ممکن است ایجاد شود و بعد از مدتی از بین برود. این بیماری اغلب بعد از یک واقعه استرس زا بروز میکند. شخص ممکن است غیر از احساس خلق پایین، احساس اضطراب و نگرانی هم داشته باشد. تغییر در نحوه زندگی، اغلب تمام آن چیزی است که برای درمان این نوع افسردگی لازم است.
افسردگی متوسط
در افسردگی متوسط خلق پایین طول کشیده و باقی می‌ماند و شخص دچار علایم جسمی نیز می‌گردد. گرچه این علایم از فردی به فرد دیگر فرق میکند.
در چنین مواردی، فقط تغییر در نحوه زندگی به ندرت باعث بهبودی می‌شود و نیاز به درمان دارویی هم وجود دارد.
افسردگی شدید
افسردگی شدید یک بیماری تهدید کننده زندگی میباشد که دارای علایم شدیدی میباشد. بیمار دچار علایم و مشکلات جسمی، هذیان‌ها و توهمات شده و مراجعه به پزشک در اولین فرصت از اهمیت زیادی برخوردار است.
عوامل بروز افسردگی
۱- ژن‌ها
۲- ویژگی‌های شخصیتی
۳- محیط خانوادگی
۴- الگوهای فکری
۵- فشار روحی و حوادث زندگی
۶- بیماری جسمی
۷- جنسیت
۸- کمبود بعضی مواد مانند سروتین
راه‌های غلبه بر افسردگی
اگر دچار افسردگی شده اید، خودتان متوجه احساس ناامیدی و استیصال که ناگهان بروز کرده می شوید. در این وضعیت بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه کنید. اما در این بین خودتان نیز می توانید با به کار گیری عادت های صحیح و تغییر در شیوه و سبک زندگی اقدامات مفیدی برای بهبود وضعیت داشته باشید
۱- بیدار شدن سر ساعت : سعی کنید هر روز سر ساعت خاصی از خواب بیدار شوید، حتی اگر دلتان نخواهد، به محض بیدار شدن از رختخواب بیرون بیایید.
۲- از نرمش و ورزش غفلت نکنید: هر کاری که شامل فعالیت و تحرک جسمی باشد، حالتان را بهتر خواهد کرد. اگر هنگام پیاده روی افکار منفی به شما هجوم آورد به ورزش دیگری بپردازید. نرمش و ورزش‌های موسوم به ایروبیک (ورزش‌های هوازی) و شنا بسیار مفید می‌باشند. تمرینات بدنی منظم قوی‌ترین عامل طبیعی است که می‌تواند افسردگی را برطرف سازد. ثابت شده است که تمرینات منظم موجب افزایش میزان ماده‌ای به نام اندروفین در مغز می‌شود. ماده‌ای قوی که به طور طبیعی باعث تقویت و بهتر شدن روحیه فرد می‌گردد. نگرانی و اضطراب را کاهش می‌دهد.
خواب را تنظیم میکند و به شما آرامش می‌بخشد. موجب فعالیت ذهنی مثبت می‌شود. احساسات فروخورده و سرکوب شده و انباشته شده را آزاد می‌سازد. افسردگی خفیف را درمان میکند. نگرش فکری و عزت نفس را بهبود می‌بخشد. عملکرد قلب را تقویت میکند. فشار خون را پایین می‌آورد. عمل انتقال اکسیژن به سراسر بدن را بهبود می‌بخشد. از پوکی استخوان جلوگیری میکند. موجب کنترل قند خون می‌شود.
اگر تمرینات بدنی انجام نمی‌دهید و بالاتر از ۴۰ سال سن دارید یا مبتلا به بیماری خاصی هستید قبل از شروع تمرینات بدنی به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و مطمئن شوید که از تندرستی کامل برخوردارید و انجام تمرینات بدنی به رایتان زیان بخش نخواهد بود.
۳- تقسیم بندی کارهای بزرگ به کارهای کوچکتر : وظایف یا کارهای دشوار و بزرگ را به قسمت‌های کوچک تقسیم کنید. الویت بندی کنید و آنچه را می‌توانید انجام دهید.
۴- داشتن اهداف واقع بینانه : اهداف واقع بینانه ای داشته باشید. اهداف سخت و مشکل برای خود تعیین نکنید و مسئولیت بیش از حد را به دوش نگیرید. از خود انتظار زیادی نداشته باشید. هر روز یک هدف کوچک برای خود تعیین کنید و سعی کنید به آن برسید. به یاد داشته باشید اگر افسردگی انرژی و انگیزه ما را کاهش می‌دهد، انجام حتی یک کار کوچک در روز به شما کمک میکند احساس بهتری راجع به خود داشته باشید. اهداف خود را با عباراتی مثبت بیان کرده و در عبارات خود از کلمه منفی استفاده نکنید. به جای اینکه بگویید من دیگر قند، شیرینی، بستنی و سایر خوراکی‌های چاق کننده را نخواهم خورد بهتر است بگویید من از خوردن خوراکی‌های سالم و مغزی که کالری کمتری دارند لذت می‌برم.
۵- معاشرت با دیگران : سعی کنید با دیگران معاشرت کنید. کنار دیگران بودن به مراتب بهتر از تنهایی است و به شما کمک میکند. وقتی حوصله ندارید شاید خوشتان نیاید با دیگران صحبت کنید ولی بهتر است بدانید در چنین شرایطی حرف زدن با دیگران می‌تواند به شما کمک کند. با کسی که دوست دارید و در مورد موضوعی که دوست دارید، صحبت کنید.
۶-تعغیر حالت چهره : سعی کنید حالت چهره خود را تغییر دهید. پژوهش گران نشان داده‌اند که حالت صورت شما می‌تواند احساسات را تغییر دهد. پس لبخند بزنید و اگر بی اختیار اخم کرده‌اید، اخم‌هایتان را باز کنید.
۷- یاد داشت افکار و کارهای خوب : هر بار کاری را خوب انجام می‌دهید و یا هر وقت که حالتان خوب است، احساس و افکار خود را یادداشت کنید. به مرور این نوشته‌ها در زمان‌هایی که احساس خوبی ندارید به شما نشان می‌دهد که این حال بد شما پایدار نبوده و مدتی بعد احساس بهتری خواهید داشت.
۸- تاکید روی خصوصیات خود : بپذیرید که هر فرد توانایی‌ها و خصوصیات متفاوتی دارد. روی خصوصیات خاص خود تاکید کنید.
۹- کمک از متخصص : از یک متخصص کمک بگیرید. بزرگترین کمک به افراد افسرده این است که آن‌ها را ترغیب کنیم تا از دیگران کمک بگیرند. افراد خانواده و دوستان بیمار افسرده را تشویق و ترغیب کنند تا درمان را شروع کنند و خود را از درد و رنج‌های ناشی از بیماری نجات دهد. در مورد بیماران افسرده، هرگونه حرف، اقدام یا فکر مربوط به خودکشی را نادیده نگیرید و از یک متخصص کمک بخواهید.
متخصص روانشناسی به سه طریق به درمان این بیماری می پردازند .
۹-۱) ازطریق روان درمانی:با صحبت با بیمار و اطرافیان بیمار و بررسی سابقه زندگی و حتی دوران کودکی و…پی به علت ابتلا شدن بیمار برده و بعد با صحبت با بیمار و اطرافیانش یعی در بهبود بیمار می کنند.
۹-۲) همزمان با روان درمانی به دارو درمانی هم روی آورده و با مصرف داروهائی که به نام داروهایضد افسردگی نامیده میشوند به معالجه این بیماری می پردازند . که در قسمت ۱۲ توضیح میدهیم
۹-۳) شوک درمانی : درمان با شوک الکتریکی یا «شوک درمانی» نامیده می‌شود. در این شیوه درمان، از دستگاه شوک درمانی (ECT machine) استفاده می‌شود و این دستگاه می‌تواند برق از نوع مستقیم DC تولید کند و بسته به نوع دستگاه، نیاز و کاربرد، جریانی بین ۲۰۰ میلی‌آمپر (۰/۲ آمپر) تا ۱۶۰۰ میلی‌آمپر (۱/۶ آمپر)، ولتاژی از ۷۰ ولت تا ۴۵۰ ولت، و بمدت ۱ تا ۶ ثانیه، استفاده می‌شود .
۱۰- تغذیه مناسب: ارتباط ظریف و اساسی بین جسم و روح وجود دارد. تغذیه مناسب نه تنها به بهبود کیفیت جسم کمک می کند بلکه روح را نیز ارتقا می بخشد. اختصاص بخش اعظمی از تغذیه به میوه ها و سبزیجات تازه و غلات بسیار مفید است. بهتر است مصرف چربی و شیرینی جات را محدود کنید. بعضی مطالعات حاکی از این حقیقت است که اسید چرب امگا ۳ و ویتامین B12 به تغییر خلق و خو و رفع افسردگی کمک می کند. یکی از بارزترین علایم افسردگی اضطراب می باشد و مصرف بیش از اندازه کافئین باعث بروز عصبیت، دلهره و اضطراب می شود. محدود کردن موادی مثل قهوه، چای، شکلات و… می تواند تغییر به سزایی در بهبود خلق و خو داشته باشد. که همه به دلیل دریافت ماده ای به نام سرتونین میباشد که نقش چشمگیری در کنترل و مهار این قبیل بیماری ها دارد .
۱۱- اکتشاف خلاقیت: نقاشی، عکاسی، بافندگی و یا نویسندگی فعالیت هایی هستند که فرد با انجام آن می تواند احساس درونی خود را بهتر بیان کند. خلاقیت احساس خوبی در فرد ایجاد می کند. هدف خلق شاهکار نیست. بلکه انجام کاری است که ایجاد لذت می کند و رضایت خاطر بیشتری به همراه دارد.
۱۲- داروهای ضد افسردگی: تعدادی ازداروهای ضد افسردگی ازاین قرارند
۱۲-۱) ایمی پرامین (که بیشترین مصرف را دارند و بسیاری ازپزشکان معمولی هم برای بیماری های دیگر که به تشخیص خودشان از اعصاب است تجویز می کنند و نزد عوام به نام قرص اعصاب شناخته می شود ) برای معالجه اختلال پانیک، اختلال اضطراب فراگیر به کار می رود .
۱۲-۲) دی پرامین : که شبیه ایمی پرامین می باشد
۱۲-۳) دو کسپین : که تاثیرات آرام بخشی بیشتر و عوارض جانبی کمتر دارد
۱۲-۴) کربنات لیتیوم و… دارو های دیگر
نکته مهم این است که بهیچ وجه نباید این داروها را بدون نسخه پزشک مصرف کرد .
خطرات افسردگی
افسردگی طولانی مدت علاوه بر این که می تواند باعث باعث سکته مغزی شود. بیماری های مختلفی را هم به دنبال دارد ولی ازنظر روانی بزرگترین مشکلی که یک فرد افسرده را تهدید می کند تمایل به خود کشی است . به صورتی که میزان خود کشی در جوامع مختلف ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با افسردگی دارد . بنابر این مهمترین وظیفه اطرافیان یک فرد افسرده جلوگیری ازخود کشی او می باشد .
مقایسه میزان افسردگی با سایر بیماری های مربوط به خلق و خو
در بین بیماری های دوانی مرتبط با خلق و خو افسردگی بیشترین مقدار را دارد بخصوص در مورد کشورهائی که ثبات سیاسی و اقتصادی ندارند و یا درگیر جنگ یا ورشکستگی اقتصادی هستند
به طور کلی هرچه در کشوری میزان فقر و بیکاری بالاتر بوده و یا مردم از آموزش کافی برخوردار نباشند میزان افسردگی بالاتر است . میزان متوسطافسردگی در جهان بین ۲۰ تا ۲۵ درصد می باشد فراوانی این بیماری در بین بیماری های روانی بحدی است که آن رادر مقایسهبا بیماری های جسمی با سرماخوردگی مقایسه میکنند .
حتی در کشور پیشرفته ای چون امریکا هم این بیماری رتبه بالائی را به خود اختصاص می دهد .
برای مطالعه سایر مقاله های روانشناسی اینجا را کلیک کنید .
برای مطالعه مقاله های نجومی روی شکل زیر کلیک کنید
برای دیدن زیباترین آلبوم های طبیعت روی شکل زیر کلیک کنید
برای آموزش کامل و حرفه ای گوگل مپ روی شکل زیر کلیک کنید
۱) هر گونه اظهار نظر را در فرم اظهار نظر کاربران وارد کنید .
۲) نظرات بعد از تایید مدیریت نشان داده می شود .
۳) با انتقادات و پیشنهادات سازنده خود ما را هرچه بیشتر همراهی کنید . مدیریت از انتقادات و پیشنهادات سازنده شما استقبال میکند .
