مسیر حرکت خورشید در مناطق استوائی و تعیین جهت قبله

در ادامه مقاله مسیر حرکت خورشید در آسمان توضیح دادیم به علت این که مسیر حرکت ظاهری خورشید در آسمان مناطق استوائی یعنی بین عرض جغرافیائی ۲۳/۵ + ( مدار راس السرطان ) تا مدار۲۳/۵ – (مدار راس الجدی )  
با مناطق دیگر متفاوت است ما با جزئیات دقیقتری آن را  شرح می دهیم .
ابتدا منطقه استوائی شمالی( بین راس السرطان تا خط استوا ) را بررسی می کنیم و در منطقه استوائی جنوبی(بین خط استوا تا راس الجدی ) همانند استوائی شمالی است فقط فصل ها معکوس می شود .  

۱- مسیر حرکت خورشید در مدار راس السرطان در ایام سال 

همانند نقاط دیگر در اول فروردین خورشید دقیقا از شرق طلوع کرده و در غرب غروب می کند و هنگام ظهر هم دقیقا در جنوب قرار می گیرد . بعدجهت طلوع خورشید متمایل به شمال شرقی می شود و درشمال غربی غروب می کند ولی باز هم هنگام ظهر در جنوب قرار می گیرد .
هرچه از اول فروردین فاصله می گیریم در هنگام ظهر ارتفاع خورشید افزایش می یابد تا آنکه در روز اول تیرماه اشعه خورشید به مدار راس السرطان عمود می شود و بنابر این هنگام ظهردر روی مدار راس السرطان خورشید در سمت الراس(بالای سر) قرار می گیرد در این روز مایل خورشید ۲۳/۵ + می باشد (عرض جغرافیائی راس السرطان هم ۲۳/۵ +می باشد).

۲- مسیر حرکت خورشید در منطقه استوای شمالی (بین مدار راس السرطان و خط استوا )

در این مناطق هم در اول فروردین خورشید دقیقا از شرق طلوع و در غرب غروب می کند ولی هنگام ظهر دقیقا در جنوب است و از سمت الراس فاصله دارد .  
با گذر روزها از اول فروردین به اول تیر ماه جهت طلوع و غروب خورشید به سمت شمال(شمال شرقی و غربی)کشیده می شود و از این بابت فرقی با منطقه معتدله ندارد ولی در هنگام ظهر اگر چه در اول فروردین  ابتدا در جنوب است به طرف سمت الراس حرکت می کندتا در یکی از ایام سال(بستگی به عرض جغرافیائی دارد هرچه به استوا نزدیکتر باشد به اول بهار بیشتر میل می کند درواقع وقتی عرض جغرافیائی با مایل خورشید یکی شود خورشید در آن مدار هنگام ظهر دقیقا در سمت الراس قرار می گیرد و اشیای عمودی سایه ای ندارند) و در روزهای بعدی هنگام ظهر از سمت الراس گذشته و به سمت شمال حرکت می کند بنابر این موقع ظهر خورشید درشمال واقع می شود در اول تیرماه (موقع ظهر ) بیشترین تمایل را به شمال پیدا می کند و بعد به سمت جنوب میل می کند تا در روزی متناظرش در تابستان (یعنی فاصله زمانی آن روز با اول تابستان مساوی روز قبلی باشد یا به عبارت دیگر مایل خورشید به عرض جغرافیائی ناظر برابر شود) باز خورشید در سمت الراس قرار می گیرد و بعد در بقیه ایام متمایل به جنوب می شود .

 ۳- مسیر حرکت خورشید در خط استوا در ایام سال 

در اول فروردین در هنگام ظهرخورشید به خط استوا عمود می شود (عرض جغرافیائی خط استوا صفر و مایل خورشید هم در این روز صفر است ) بنابر این در روی خط استوا هنگام ظهرخورشید دقیقا در سمت الراس قرار می گیرد و اشیا  سایه ای ندارند . با گذشت روزها سمت طلوع و غروب خورشید به سمت شمال متمایل می شود ولی در هنگام ظهر دقیقا در جنوب قرار می گیرد و هر روز از سمت الراس فاصله می گیرد تا در اول تیرماه به حداکثر فاصله از سمت الراس می رسد (۲۳/۵ درجه) و بعد به سمت شمال حرکت می کند تا دوباره در اول مهرماه هنگام ظهرخورشید دقیقا در سمت الراس قرار می گیرد و بعدباز هم به سمت شمال حرکت می کندبنابراین درتمام ایام پائیز و زمستان (نیمکره شمالی,بهارو تابستان نیمکره جنوبی )هنگام ظهر خورشید در شمال قرار دارد .

۴-مسیر حرکت خورشید در منطقه استوای جنوبی(بین خط استوا و  مدار راس الجدی)

در این منطقه هم دقیقا مانند منطقه استوای شمالی می باشد جزآنکه جای تابستان و زمستان عوض شده و جای شمال و جنوب هم معکوس می شود  .

۵- تعیین جهت قبله با اندازه گیری لحظه ای که خورشید دقیقا بر کعبه عمود می شود

نکته ای که بسیار مهم است این است که در زمانی که خورشید در یک نقطه درسمت الراس قرار می گیرد پاره خطی که مرکز کره زمین را به مرکز کره خورشید وصل می کند فقط از آن نقطه خاص می گذرد.
می توان ثابت کرد که در آن روز و ساعت بخصوص (دقیقا در همان لحظه)در تمام نقاط جهان که خورشید می تابدخورشید جهت آن نقطه را نشان می دهد (تمام سایه ها جهت مخالف آن نقطه را نشان می دهند) برای هر نقطه در منطقه استوائی در دو روز از سال که از نظر فاصله زمانی باانقلاب تابستانی ( اول تیر ) به یک اندازه باشند این اتفاق در موقع ظهر می افتد .
فرض می کنیم که نقطه “a” یک نقطه در منطقه استوائی باشد که در یک روز و ساعت بخصوص هنگام ظهر خورشید در سمت الراس آن نقطه قرار بگیرد . در همان روز و دقیقا همان لحظه درسراسر کره زمین که روز باشد (خورشید در آسمان باشد) خورشید جهت  نقطه”a” را نشان می دهد . (و طبیعتا سایه ها خلاف  جهت نقطه  “a“) بنابر این کافی است روز و ساعت ( به وقت قانونی محل اقامت خودمان ) را موقعی که خورشید در نقطه “a” در سمت الراس قرار بگیرد بدست آورده تا درآن ساعت جهت محل اقامت خود با نقطه “a” را بدست آوریم .

 تعیین جهت قبله :  

یکی از جهت هائی که برای مسلمانان بسیار مهم است تعیین جهت قبله  ( جهت کعبه ) است .
با این روش می توان جهت قبله را در نقاط مختلف جهان تعیین کرد . با توجه به طول و عرض جغرافیائی کعبه  ( طول جغرافیائی :  ۳۹ درجه و ۴۸ دقیقه شرقی – عرض جعرافیائی ۲۱ درجه و ۲۴ دقیقه شمالی ) می توانیم محاسبه کنیم در دو روز از سال یعنی در ” ۸ خرداد”  و “ ۲۵ تیر ماه “ درست موقعی است که در کعبه ظهر می شود و خورشید دقیقا بالای سر قرار می گیرد . بنابر این در تمام نقاط  جهان که خورشید دیده می شود امتداد تمام سایه ها جهت مخالف کعبه را نشان می دهد .
حال اگر ساعت را به وقت ایران(که ساعت تابستانی است) محاسبه کنیم داریم :(شکل های شماره ۱ و ۲ )

روز ۷ خرداد ساعت ۱۳:۴۸ و  روز  ۲۵ مرداد ساعت ۱۳:۵۷ به وقت رسمی ایران , امتداد تمام سایه ها در همه نقاط جهان که روز باشد جهت مخالف قبله را نشان می دهد .

 

شکل شماره ۱ – اثبات این که چگونه در روزهای مشخص خورشید در سمت مکه قرار می گیرد

شکل شماره ۲ – روز و ساعتی که سایه ها جهت مخالف قبله را نشان می دهند

منابع  کتاب ” کاربرد علوم در قبله یابی ” نوشته ماشاءالله علی احیائی

برای مطالعه سایر مقاله های نجومی روی شکل زیر کلیک کنید

برای مطالعه مقاله های روانشناسی اینجا  را کلیک کنید .

عکس های طبیعت, طبیعت خوانسار , شکوفه های بهاری  , گلستان کوه ,دانلود آلبوم های کامل بهترین و زیباترین عکس ها ,آلبوم هائی با صدها عکس کیفیت بالا ,  در هیچ کجای اینترنت این عکسها را پیدا نمیکنید , عکس هابدون استفاده از تکنیک های فتوشاپ تهیه شده , کاملا طبیعی 

برای آموزش کامل و حرفه ای گوگل مپ روی شکل زیر کلیک کنید

همه جیز در مورد گوگل مپ

۱) هر گونه اظهار نظر را در فرم اظهار نظر کاربران وارد کنید .
۲) نظرات بعد از تایید مدیریت نشان داده می شود .
۳) با انتقادات و پیشنهادات سازنده خود ما را هرچه بیشتر  همراهی کنید . مدیریت از انتقادات و پیشنهادات سازنده شما استقبال میکند .
۴) هرگونه بهره برداری : کپی تمام و یا قسمتی از مطالب این سایت بدون ارجاع منبع آن ممنوع می باشد .
۵) تکثیر فایل های Pdf با ذکر منبع آزاد ولی فروش آن تحت هر عنوان و با ذکر منبع هم ممنوع می باشد .

نظر بدهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.