پروژه آپولو

در زمان مسابقه فضائی میان آمریکا و شوروی سرانجام شوروی موفق به فتح فضا با فرستادن اولین ماهواره و موجودات زنده و در نهایت اولین انسان به فضا شد بنابراین آمریکا که در این اولین ها شکست خورده بود تصمیم گرفت به هر قیمتی شده اولین انسان را در روی ماه فرود بیاورد تا به عنوان فاتح اولین کره آسمانی (ماه) در تاریخ ماندگار شود . بنابراین فتح ماه برای آمریکا به یک مسئله حیاتی تبدیل شد در این قسمت به کوشش های آمریکا در پروژه های آپولو و فتح ماه می پردازیم . پروژه آپولو از سال۱۹۶۱تا ۱۹۷۵اجرا شده و بالغ بر ۲۵میلیارد دلار برای دولت آمریکا هزینه در برداشت .

۱- ناسا

اداره کل ملی هوانوردی و فضا (National Aeronautics and Space Administration) که به اختصار ناسا (NASA) نامیده می شود یک سازمان مستقل در شاخهٔ اجرایی حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا است که مسئولیت برنامه‌ریزی در حوزه‌های برنامه فضایی کشوری و تحقیقات مکانیک پرواز و هوافضا را برعهده دارد.
ناسا بزرگترین سازمان فضائی در جهان است و مستقیم زیر نظر رئیس جمهور آمریکا اداره می شود در این قسمت توضیح مختصری می دهیم در مورد ناسا و زیر مجموعه های آن (توضیح کاملتر در مورد ناسا  مقاله ای با عنوان “ ناسا “ در آینده منتشر خواهد شد )

۱) ظهور ناسا  

بعد از پرتاب اولین ماهواره به فضا توسط شوروی آمریکا دید اگر دیر بجنبد از قافله عقب می افتد و افتخار فتح فضا بدست شوروی می افتد از این رو به فکر ایجاد سازمان فضایی ملی خود افتاد و ناسا در ۲۹ ژوئیهٔ ۱۹۵۸ با امضای رئیس‌جمهور وقت دوایت آیزنهاور جای کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا (ناکا) را گرفت و بنیادگذاری‌شد. توماس کیت گلنان به عنوان نخستین مدیر ناسا و هیو لاتیمر درایدن به عنوان معاون او برگزیده‌شد و فعالیت رسمی ناسا از ۱ اکتبر ۱۹۵۸ آغاز شد. نخستین ماهوارهٔ فضایی ناسا نیز اکسپلورر یک بود.

 

 شکل شماره ۱ – آرم ناسا

 

  شکل شماره ۲ – مهر ناسا

۲) سازمان های زیر مجموعه ناسا

ناسا یک سازمان بسیار بزرگ و عریض و طویل است که مستقیم زیر نظر رئیس جمهور آمریکا اداره می شود . سازمان ناسا ۱۲زیر مجموعه دارد که برای ناسا کار می کنند و زیر نظر مستقیم مدیر ناسا فعالیت می کنند .
در جدول شماره یک کل زیر مجموعه های ناسا همراه با سال تاسیس و فعالیت آنها آمده است و در این قسمت فقط بعضی از مهمترین آنها را مورد ارزیابی قرار می دهیم .

جدول شماره یک – زیر مجموعه های ناسا

 

 ۳) مرکز فرماندهی ناسا

مرکز فرماندهی ناسا که به آن دو میدانگاه استقلال هم گفته شده، مقر اصلی ناسا است که در واشینگتن، دی. سی. قرار دارد.

شکل شماره ۳ – مرکز فرماندهی ناسا در واشنگتن دی سی

۴) آزمایشگاه پیش‌رانش جت

آزمایشگاه پیش‌رانش جت(Jet Propulsion Laboratory)  موسوم به جی‌پی‌ال (JPL) یک آزمایشگاه علمی و فناوری ناسا است. این آزمایشگاه مسئول پرتاب و کنترل ماموریت‌های بی‌سرنشینی است که به مسافت‌های بسیار دور، از جمله مسافت‌هایی خارج از سامانه خورشیدی، پرتاب می‌شوند.
آزمایشگاه پیش‌رانش جت در پاسادینا در کالیفرنیا قرار دارد، و زیر نظر کلتک (مؤسسه فناوری کالیفرنیا) است.
بسیاری از ایرانیانی که در ناسا کار کرده و می کنند بیشتر در این موسسه مشغول بوده اند از جمله این افراد می توان به : شهید دکتر مصطفی چمران ، دکتر فیروز نادری ، بابک فردوسی و…  

 شکل شماره ۴ – نمائی از محل  آزمایشگاه پیش جت

۵) سایر مراکز زیر نظر ناسا

بجز مراکزی که نام بردیم مراکز دیگری که در جدول شماره یک معرفی کردیم در مقاله “ ناسا “ به تفصیل شرح می دهیم . مراکزی که برای پروژه آپولو که بحث اصلی این مقاله می باشد و اهمیت بیشتری دارد یکی” مرکز عملیات ( کندی ) “ می باشد و دیگر “ مرکز فضائی جانسون “ که در قسمت های دیگر این مقاله به تفصیل در مورد آن شرح می دهیم .

۲- شروع پروژه آپولو

پروژه آپولو یکی از هیجان انگیزترین و پرخرج ترین پروژه های فضائی بشر تا امروز است . که علی رغم شکست  در ابتدای ماموریت (ماموریت آپولو یک) با پشتکار و کوشش ادامه پیدا کرد تا بالاخره به موفقیت رسید آپولو نقطه عطفی در پرواز فضائی انسان ایجاد کرد. و برای اولین مرتبه انسان توانست بر کره ای غیر از زمین قدم بگذارد و راه فتح فضا را برای  انسان هموار کند . این پروژه از آپولو یک شروع شد و تا آپولو ۱۷خاتمه یافت. هر کدام از بخش های پروژه یک “ماموریت” نام گذاری شد. بنابراین درکل پروژه ۱۷ماموریت انجام شد.

۱) پروژه فضائی مرکوری (Mercury space program)

پروژه Mercury اولین برنامه فضایی هوائی ایالات متحده بود که از ۱۹۵۸تا۱۹۶۳در حال اجرا بود. نام مرکوری از اساطیر رومی گرفته شده است هدف از اجرای آن در درجه اول قرار دادن انسان به مدار زمین بود .
در اوج جنگ سرد که شوروی اولین ها را در فضا فتح می کرد آمریکا برای این که از قافله عقب نماند با تاسیس ناسا شروع به تلاش در زمینه شکستن رکوردها کرد از این رو با اجرای پروژه مرکوری سعی کرد اولین های خودش را بدست بیاورد . از مهم ترین دستاوردهایپروژه مرکوری : ارسال نخستین فضانورد آمریکایی (جان گلن) و نخستین فضانورد آمریکایی در مدار زمین (آلن شپارد) بود . بنابراین آمریکا توانست با این پروژه  شروع به فتح فضا بکند .
هنگامی که Mercury در ماه مه سال ۱۹۶۳به پایان رسید، هر دو کشور ۶ نفر را به فضا فرستادند، اما شوروی در طول زمان صرف شده در فضا، ایالات متحده را رهبری کرد. ( ایالات متحده از شوروی الهام می گرفت )
 این پروژه پیش نیازی شد برای پروژه جمنی که هدف آن فتح ماه بود .

شکل شماره ۵ – نشان پروژه مرکوری

۲) پروژه جمنای (Project Gemini)

پروژه فضایی جمنای (Project Gemini) دومین پروژه‌ فضایی ناسا در زمان مسابقه فضایی میان شوروی و آمریکا بود ماموریت‌های جمنا در سال ۱۹۶۱ آغاز شد و در سال ۱۹۶۶به پایان رسید در واقه هدف از اجرای پروژه جمنا کمک به پروژه آپولو بود در واقع پروژه جمنای ارتقا بخشیدن و بهینه‌سازی دانش و تکنیک‌های انتقالات مداری بود.

 
شکل شماره ۶- نشان پروژه جمنای

۳) آپولو جایگزین مرکوری و جمنای

بدین گونه دولت آمریکا تمام برنامه های فضائی را به ناسا سپرد . ناسا هم به عنوان اولین قدم پروژه فتح ماه را در سرلوحه برنامه های خود قرار داد و بدین گونه پروژ آپولو در اوایل دهه ۱۹۶۰میلادی آغاز به کار کرد و جایگزین برنامه فضایی مرکوری شد. درحالیکه کپسول مرکوری می‌توانست تنها یکنفر را درخود جای داده و در مدار محدودی از زمین قرار دهد، کپسول آپولو قادر بود سه نفر را در خود جای داده و به مسافت بیشتری تا فرود روی سطح ماه ببرد. نام آپولو الهام گرفته از خدای روشنایی (خورشید) و موسیقی در اسطوره‌های یونان و رومی است. یکی از مدیران ناسا که این نام را برگزیده بود، بعدها گفت که من سفینه آپولو را طوری نامگذاری کردم گویی که میخواهم برای فرزند خودم نام انتخاب کنم .

۴) شروع و مقدمات پروژه 

پروژه فضایی آپولو (Apollo Program) یکی از پروژه‌های فضایی ناسا در زمان مسابقه فضایی میان شوروی و آمریکا بود که کوشش می‌کرد تا اولین انسان را بر روی سطح کره ماه فرود بیاورد. پروژه در دوره ریاست جمهوری دوایت آیزنهاور شروع به کار کرد، پروژه های آپولو پس از ریاست جمهوری بعدی آمریکا جان اف. کندی با جدیت ادامه پیدا کرد. جان اف. کندی پشتیبانی خود از طرح فرود انسان بر روی کره ماه را طی یک سخنرانی ویژه خطاب به کنگره در ماه مه ۱۹۶۱ بدین گونه اعلام کرد:«…من اعتقاد دارم کشورم می‌بایست برای دستیابی به هدف فرود انسان بر روی کره ماه و به سلامت بازگشتن به زمین قبل از خروج از این دهه متعهد شود. در این دوره هیج برنامه فضایی دیگری نمی‌تواند برای بشر تأثیرگذارتر از اکتشاف مسیرهای با برد طولانی در فضا باشد؛ و انجام هیچ کدام نمی‌تواند تا این حد سخت و گران باشد.»

۵) هزینه پروژه آپولو

پرزیدنت کندی بودجه ای معادل هفت میلیارد دلار برای پروژه آپولو پیش بینی کرد ولی بزودی فهمیدند این برآورد تا چه حد غیر واقع بینانه است جیمز وبر هزینه پروژه را قبل از اینکه به معاون اول کندی اعلام کند، چیزی حدود ۲۰ بیلیون دلار تخمین زد. که باعث شگفتی همه از جمله کندی شد . ولی معلوم شد که حدس او تا چه حد به واقعیت نزدیک بوده است . سرانجام تا سال ۱۹۷۳ یعنی بعد از آخرین ماموریت آپولو ( آپولو ۱۷ )مشخص شد که کل بودجه مصرف شده در حدود ۲۵/۴ میلیارد دلار بوده که ۶۰ درصد بودجه ناسا را شامل شد .

۶) نیروی انسانی یه کار گرفته شده برای پروژه

فضانوردانی که برای پروژه آپولو در نظر گرفتند از پروژه مرکوری انتخاب شدند که در ابتدا ۳۲ نفر را به پروژه آپولو اختصاص دادند . از این تعداد ۲۴ نفر زمین را ترک کرده و بین دسامبر ۱۹۶۸(دی ماه ۱۳۴۷) تا دسامبر ۱۹۷۲ (دی ماه ۱۳۵۱) به دور ماه پرواز کردند نیمی از این افراد (۱۲نفر) توانستند بر روی ماه قدم بگذارند ولی هیچکدام برای بار دوم به ماه برنگشتند . در نقطه اوج این برنامه فضایی، چیزی بیش از ۴۰۰ هزار نفر برای ناسا به خدمت گرفته شدند و ۲۰ هزار دانشگاه و گروه صنعتی نیز از برنامه پشتیبانی کردند.

۷) نشان ماموریت چیست ؟

همچنان که شکل های (۱۹و ۲۱ و ۲۳ و… ) نشان می دهد برای هر کدام از ماموریت های آپولو یک آرم ساخته شده است که در آن علاوه بر ماموریت آن پروژه نام فضانوردانی که در ماموریت شرکت داشته اند نیز در نشان کشیده شده است . این نشان توسط اکیپ مخصوصی که توسط ناسا استخدام شده اند طراحی و ساخته شده است .

شکل شماره ۷ – نشان پروژه آپولو

۸) سکه نقره ماموریت

علاوه بر نشان ماموریت به مناسبت هر ماموریت یک سکه نقره نیز ضرب شده که در جای خود به آن اشاره می کنیم . این سکه ها از نشان ماموریت گرفته شده است . اخیرا آمریکا به مناسبت پنجاهمین سالگرد فرود روی ماه قصد ضرب سکه جدیدی را دارد .

۳- مراکز پرتاب و پشتیبانی

برای فرستادن فضا پیما به ماه (یا فضا) نیاز به موشک می باشد . و موشک هم نیاز به پایگاه پرتاب دارد . علاوه بر این موقعی که فضا پیما به بالا پرتاب شد.(با سرنشین و یا بدون سرنشین) باید تیمی مجرب از دانشمندان و  متخصصین وظیفه هدایت و کنترل فضا پیما را از لحظه بلند شدن از زمین تا لحظه رسیدن به هدف و بازگشت به زمین کنترل کنند تا عملیات با موفقیت انجام شود . 

۱) مرکز عملیات ( کندی )

برای پرتاب موشک حامل فضا پیما ابتدا مرکز فلوریدا را برای پروژه آپولو در نظر گرفتندولی خیلی زود مشخص شد این مرکزبرای انجام پروژه ای به این بزرگی کافی نیست ازاین رو مرکز فضائی کندی رابرای این منظور انتخاب کردند.
این منطقه از سال ۱۹۴۹(۱۳۲۸)درپی اقدام هری ترومن رئیس جمهور وقت ایالات متحده جهت آزمایش موشکی تأسیس و مورد استفاده قرار گرفت. ولی ازسال ۱۹۵۸(۱۳۳۷) یعنی موقع تاسیس ناسا این مرکز به پایگاه پرتاب فضایی ایالات متحده تبدیل شد و موشک‌های گوناگون را راهی فضا کرد. موشک‌های رداستون (Redstone)، ژوپیتر آی‌آربی‌ام (Jupiter IRBM)، ژوپیتر سی (Jupiter-C)، پرشینگ (Pershing)، پولاریس (Polaris)، تور (Thor)، اطلس (Atlas)، تایتان (Titan)، و مینوتمن (Minuteman) همگی از این مرکز به فضا پرتاب شدند.

شکل شماره ۸ – پایگاه فضائی کندی

۲) تیم کنترل مأموریت

فضا پیمای سرنشین داری که به ماه می رود (کلا به فضا می رود) علاوه بر فضانوردان که داخل فضا پیما به سمت ماه می روند یک تیم پشتیبانی هم در روی زمین باید برکار آنها نظارت و از آنها پشتیبانی کند .بدون پشتیبانی این گروه امکان موفقیت پروژه بسیار پائین است . بنابراین کار این افراد همانند فضانوردان اصلی بسیار مهم و حیاتی است از این رو در ماموریت های مختلف آپولو (سرنشین دار و بدون سرنشین) افراد این گروه در سه شیفت ۸ ساعته (تیم های سبز و سیاه و قرمز) انجام وظیفه می کردند تا دقیقه ای فضانوردان را تنها نگذارند .
هر شیفت از ۳نفر تشکیل شده بود که یکی از آنها مدیر و رئیس شیفت بود این افراد اگر چه آموزش رفتن به فضا را ندیده بودندولی مهندسین و دانشمندان بسیار کار آزموده ای بودند که می توانستنددرملاقات ها به جای فضانوردان حضور یابند و تنها افرادی بودند که به طور مستقیم با فضانوردان در ارتباط بودند.

۳) مرکز عملیات جانسون

درحالی که پرتاب موشک حامل فضا پیما عمدتا از پایگاه کندی صورت می گرفت تیم پشتیبانی ماموریت در مرکز “فضائی جانسون” واقع در شهر هیوستون (مرکز و بزرگترین شهر ایالت تگزاس و چهارمین شهر بزرگ آمریکا )بر کل عملیات نظاره می کردند و تیم پشتیبانی ماموریت در این مرکز به هدایت و راهنمائی فضانوردان می پرداخت .
مرکز فضایی لیندون بی جانسون(Lyndon B. Johnson Space Center ) یک مرکز سازمان ناسا است و در جنوب شهر هیوستون واقع شده است.این مرکز از سال ۱۹۶۵ تأسیس و راه‌اندازی شد و هم‌ اینک یکی از جاذبه‌های گردشگری ایالت تگزاس است.

شکل شماره ۹ – مرکز عملیات جانسون

۴- موشک غول پیکر ساترن ۵

برای فرستادن فضا پیما ها به فضا نیاز به موشک می باشد با هیچ وسیله دیگری نمی توان به فضا سفر کرد و یا جسمی را به فضا فرستاد . در پروژه آپولو تقریبا تمام پرواز ها با کمک موشک ساترن ۵ فرستاده شد. 
ساترن ۵ بزرگ‌ترین، سنگین‌ترین و قدرت‌مندترین راکتی است که تا به امروز توسط انسان مورد استفاده قرار گرفته و باعث شده انسان بتواند برای اولین‌ بار روی ماه قدم بگذارد.
برای مطالعه در مورد موشک به مقاله “ موشک چیست و چگونه کار می کند؟ “از همین سایت مراجعه کنید 
در این قسمت توضیحات کوتاهی راجع به موشک ساترن ۵ و کارکرد آن داده شده است .
برای توضیحات کاملتر در مورد موشک غول پیکر ساترن ۵ و همچنین موشک ها و وسائلی که به فضا می روند به مقاله “ موشک های فضائی“  که در آینده منتشر می شود مراجعه کنید .

۱) موشک ساترن ۵  (Saturn V)

موشک “ ساترن ۵ “ با طول۱۱۰متر و وزن ۲۹۰۰ تن ( که ۹۰درصد آن را سوخت تشکیل داده بود ) بزرگترین موشک فضائی است که تاکنون ساخته شده است . از این موشک برای بردن سفینه های آپولو (ازآپولو ۷ تا آپولو ۱۷) به مدار ماه استفاده شد . این موشک درحقیقت نسل پنجم موشک های ساترن (ساترن یک تا ۵) می باشد . تمام
فضاپیماهای آپولو که به فضا رفتند توسط این موشک به فضا پرتاب شدند . این موشک همانند موشک های دیگر آمریکائی توسط تیم طراحی فون براون استاد موشک سازی آلمان (که توسط آمریکائی ها بعد از جنگ دوم جهانی به آمریکا  آورده شد) طراحی و ساخته شد .

 

شکل شماره ۱۰ – موشک ساترن ۵ در حال پرتاب

شکل شماره ۱۱ – یکی از مرحله های موشک سه مرحله ای
ساترن ۵
به ابعاد راکت در مقایسه با افراد دقت کنید

 شکل شماره ۱۲ – یکی از موتورهای موشک سه مرحله ای
ساترن ۵
به ابعاد موتور در مقایسه با افراد دقت کنید

نکته : دود سفیدی که در موقع پرتاب موشک دیده می شود, دود نیست بلکه بخار آب است .
موقع پرتاب موشک حرارت بقدری زیاد است که می تواند به سکوی پرتاب و زیرساخت ها صدمه جدی بزند از این رو زیر موشک را با آب پاشی و قرار دادن بشکه های پر از آب پر کرده تا حرارت موتور موشک صدمه زیادی نزند .

۲) ساخت موشک ساترن ۵

موشک غول پیکر ساترن ۵ به تنهائی آنقدر بزرگ و عظیم بود و تجهیزان و دستگاه های گوناگون داشت که ساخت همه آنهابه تنهائی و توسط یک شرکت امکان پذیر نبود.
کارخانه ها و شرکت های مختلفی(بیشتر شرکت بوئینگ) در آلاباما ، لوئیزیانا، میسی سیپی، کانزاس، واشنگتن، کالیفرنیا، فلوریدا  قطعات و قسمت های مختلف راکت را ساخته و این قسمت ها باید دریک محل درنزدیک سکوی پرتاب مونتاژ شود بعد به محل پرتاب منتقل شود. از این رو در مرکز عملیات کندی که موشک از آنجا پرتاب می شود بزرگترین ساختمان مونتاژ دنیا به نام ساختمان مونتاژ وسیله (VAB) ساخته شد که مونتاژ نهائی در آنجا انجام می شد. این ساختمان به قدری بزرگ بود که اگر سیستم تهویه از کار می افتاد، احتمال تشکیل ابر و بارش باران درون آن وجود داشت.

 

شکل های شماره ۱۳ و ۱۴ – محل مونتاژ کردن قطعات موشک ساترن ۵

 ۳) لجستیک ساترن ۵

بعد از مونتاژ این موشک باید توسط یک وسیله به مرکز پرتاب حمل می شد. ماشینی که این غول ۳۰۰۰ تنی را حمل می کرد وزنش با ورن موشک به ۵۲۰۰ می رسید از این رو جاده ای مخصوص از محل مونتاژ تا سکوی پرتاب مخصوص این ماشین ساخته بودند و سرعت این ماشین از محل مونتاژ تا محل پرتاب به بیش از ۲ کیلومتر در ساعت نمی رسید. ( توضیح کاملتر در مقاله “ موشک های فضائی“  که در آینده منتشر می شود آمده است)

 

شکل شماره ۱۵ – ماشین مخصوص حمل موشک با سکوی پرتاب آن از محل مونتاژتا محل پرتاب همراه با جاده مخصوص حمل ماشین

۴) چرا برای رفتن به فضا به وسیله ای به این بزرگی و این همه سوخت نیاز است ؟

باید توجه کرد برای غلبه بر جاذبه زمین و رسیدن به “سرعت فرار” انرژی زیادی باید مصرف شود . موشک باید بتواند بعد از این که سفینه را از جو زمین خارج کرد سرعت سفینه را به “سرعت فرار “ برساند تا سفینه بتواند از جاذبه قدرتمند زمین بگریزد . از این رو موشک به این بزرگی تنها برای بردن سفینه ای که کمتر از ۱/۵درصد وزن کل موشک را تشکیل می دهد و بیش از ۹۱ درصد وزن موشک فقط سوخت موشک است ساخته شده است .
برای این که بیشتر متوجه شوید به ارقام فوق دقت کنید :
۱) وزن موشک و سوخت : وزن موشک با محموله و سوخت جمعا ۲۹۴۰تن – ۱۰۰ درصد موشک
۲) وزن موشک بدون فضاپیما : وزن موشک بدون محموله ( فضاپیما ) ۲۹۰۰ تن – ۹۸/۶۴ درصد
۳) وزن راکت ها بدون سوخت  : وزن راکت ها (۳ مرحله)  ۲۱۷ تن – ۷/۳۸ درصد
۴) وزن سوخت راکت ها : وزن سوخت مورد نیاز راکت ها (هر سه مرحله) ۲۶۸۳ تن – ۹۱/۲۶ درصد  
۵) وزن فضاپیما : وزن فقط فضا پیما ( سفینه فرماندهی و ماه نشین) ۴۰تن – ۱/۳۶درصد
بنابراین وزن کل فضاپیما کمتر از ۱/۵درصد وزن کل موشک می باشد و وزن سوخت بیش از ۹۱درصد می باشد .
برای مطالعه و توضیح علمی بیشتر همراه با جدول ها به  مقاله “ درمسیر ماه “ از همین سایت مراجعه کنید .

۵) پایان عصر طلائی فضا و ساترن ۵

درورانی که رقابت فضائی بین آمریکا و شوروی شکل گرفته بود و پروژه آپولو در حال اجرا بود موسوم است به “عصر طلائی فضا”  , پس از پایان عصر طلائی فضا موشک ساترن ۵ نیز بازنشسته شد و دیگر هرگز چیزی مانند آن ساخته نشد آخرین نمونه آن در سال ۱۹۷۳ایستگاه فضائی اسکایب را به مدار زمین فرستاد . بعد از آن دو نمونه از موشک ساترن ۵ که برای پرتاب آماده شده بود در ایالت های فلوریدا و تگزاس به نمایش عمومی در آمد و هم اکنون قسمت هائی از این موشک در موزه های مختلف آمریکا به معرض نمایش عموم گذاشته شده است .

۶) آیا می توان دوباره موشک ساترن ۵ را ساخت ؟

موشک ساترن ۵ بزرگترین موشکی بوده که تا امروز ساخته شده و با همه عظمتش از رده خارج شده و نزدیک ۴۵ سال است که دیگر تولید نمی شود ولی چرا ؟ آیا می شود دوباره آن را ساخت ؟
با کمال تعجب باید گفت با وجودی که تکنولوژی از سال۱۹۷۳تا امروز بسیار پیشرفت کرده است ولی نه تنها پاسخ این سوال منفی است , بلکه فرستادن انسان به ماه با تکنولوژی دهه ۶۰ میلادی دیگر امکان پذیر نیست و باید روش های جدید برای ساخت موشکی که بتواند انسان را روی ماه پیاده کند ساخته شود ولی چرا ؟
بعد از متوقف شدن ساخت موشک ساترن ۵ و فضاپیماهای حامل انسان کلیه شرکت هائی که این قطعات را می ساختند به کارخود ادامه ندادند و در حوزه های دیگر به تولید مشغول شدند . متخصصانی که هم که روی ساختن این قطعات و این پروژه کار می کردند به کارهای دیگر مشغول شدند و بعد از این همه سال یا بازنشسته شدند و یا به رحمت خدا رفتند . و افراد جدید جایگزین آنها نشدند چون این تکنولوژی نبود که مرتب به آن نیاز باشد .
امروزه اگرچه میکرو فیلم ها و مراحل کار مستند شده و شاید بتوان آن پروژه را بازسازی کرد ولی دیگر مقرون به صرفه نیست و باید راه دیگری پیدا کرد .

۵- ماموریت های آپولو یک تا ۶

پروژه آپولو برای فتح فضا و بخصوص پیاده کردن انسان بر روی ماه طراحی شده ولی این کار به این سادگی میسر نشد . حدود ۴۰۰ هزار نفر شب و روز در ناسا کار کرده اند و همین سفر های آپولو (که تنها ۱۲ نفر را روی ماه پیاده کرده اند) بالغ بر۳۰میلیارد دلار هزینه دربر داشته است که در نوع خود با تکنولوژی آن دوره واقعا اعجاب آور بود .

۱) آپولو یک(Apollo 1)

ماموریت  “ آپولو یک “  (Apollo 1) اولین ماموریت از ماموریت های پروژه آپولو بود که متاسفانه با یک تراژدی به پایان رسید . ( سفینه قبل از هرگونه عملیاتی روی زمین آتش گرفت و تمام فضانوردان سوختند و از بین رفتند ) نظر به اهمیت این پروژه در یک قیمت مجزا به آن می پردازیم .

۲) آپولو ۲ و ۳

ماموریت” آپولو یک “ پیش نیازی برای ماموریت های بعدی یعنی پروژه های آپولو ۲ و ۳ بود که قرار بود در تابستان و پائیز ۱۹۶۷ انجام شود که ضایعه غمناک آپولو یک باعث شد پروژه های آپولو ۲ و ۳بکلی لغو شود و پروژه های بعدی بدون سرنشین انجام شود بعد از آن حادثه تلخ ماموریت های بعدی یکی پس از دیگری با موفقیت به پایان رسیدند و اطلاعات سودمند و ارزشمندی را گردآوری کردند و هم آمادگی سفر با سرنشین را فراهم ساختند پروژه های بعدی باید با احتیاط بیشتری انجام می شد زیرا شکست دوباره می توانست کل پروژه های آپولو را با شکست کامل مواجه کند. بنابراین ماموریتی با نام آپولو ۲ و ۳در پروژه آپولو نداریم .  

۳) آپولو۴ (Apollo 4)

آپولو (Apollo 4) قسمتی از پروژهٔ آپولوی ناسا برای آماده‌سازی فرود انسان بر سطح کره ماه بود. این مأموریت ناسا که در تاریخ ۹نوامبر سال ۱۹۶۷(۱۸ آبان ۱۳۴۶) انجام شد، نخستین پرواز آزمایشی بدون سرنشین موشک ساترن ۵ بود که از مرکز فضایی کندی به فضا پرتاب شد. بعد از لغو ماموریت آپولو ۲و۳ اولین ماموریت بدون سرنشین با نام آپولو ۴ نامگذاری شد .
هدف ماموریت تست تمام مراحل موشک و فضاپیما در پرواز اولیه بود طول مدت ماموریت ۹ساعت تمام بود .

۴) آپولو ۵ (Apollo 5)

آپولو (Apollo 5) قسمتی از پروژهٔ آپولوی ناسا برای آماده‌سازی فرود انسان بر سطح کره ماه بود . این مأموریت ناسا در سال ۲۲ ژانویه ۱۹۶۸(۲بهمن۱۳۴۶) بوقوع پیوست و مانند آپولو ۴ هیچ فضانوردی نداشت.
هدف این ماموریت قراردادن سفینه در مدار زمین بود بدین گونه سفینه آپولو ۵ در مدار زمین (با مشخصات ۱۶۲کیلومترحضیض و ۲۱۴کیلومتر اوج) قرارداده شد.مدت ماموریت ۱۱ساعت و ۱۰ دقیقه بود .

۵) آپولو۶ (Apollo 5)

آپولو ۶(Apollo 6) قسمتی از پروژهٔ آپولوی ناسا برای آماده‌سازی فرود انسان بر سطح کره ماه بود.این مأموریت که توسط ناسا در تاریخ۴ آوریل ۱۹۶۸(۱۵فروردین ۱۳۴۷) انجام شد، آخرین مأموریت آزمایشی بدون سرنشین از پروژهٔ آپولو بود. هدف این ماموریت تست سفینه فرماندهی و سفینه ماه نشین بود که طول کل ماموریت ۱۰ساعت شد.

۶- فاجعه آپولو یک

اولین پروژه آپولو با نام  “آپولو۱“ متاسفانه با یک تراژدی به پایان رسید .
در سال ۱۹۶۷ اولین سری از پروژه آپولو با نام آپولو یک آماده تمرین برای پرواز به سوی ماه شد .
در تاریخ ۲۷ ژانویه ۱۹۶۷(هفتم بهمن ۱۳۴۵) ساعت شش و نیم بعد از ظهر به علت اشتعال زایی مواد داخل سفینه و وجود اکسیژن خالص هر سه فضانورد آپولو یک (ویرجیل گریشام، ادوارد وایت و راجرچافی ) که در حال تمرین روی زمین بودند در آتش سوختند . و پروژه با شکست کامل به پایان رسید .
در این بخش خلاصه ای از فاجعه آپولو یک را توضیح می دهیم .
برای مطالعه کامل در مورد ماموریت آپولو یک به مقاله ” آپولو یک ” از همین سایت مراجعه کنید .

شکل شماره  ۱۶ – سرنشینان آپولو یک از راست یه چپ :
ویرجیل گریشام ,  ادوارد وایت و رافر چافی

شکل شماره  ۱۷ – آپولو یک قبل از آتش سوزی

۱) هدف از پروژه  آپولو یک

این پروژه در ابتدا “AS204”  نام داشت و بعد به آپولو یک تعغیر نام داد هدف پروژه این بود که در یک عملیات پرواز مداری عملکرد صحیح ناو فضائی آپولو را آزمایش کنند . این آزمایش ها شامل :ردیابی فضا پیما از روی زمین , سیستم های پرتاب و همچنین پایداری فضاپیما طی یک سفر دو هفته ای در فضا بود .
واحد فرماندهی پروژه “SM12” نام داشت که از نسل اول این فضا پیماها بود (نسل اول بر خلاف نسل دوم فاقد تجهیزات ردیابی و الحاق با ناو دیگری در مدار زمین بود) این پروژه پیش نیازی برای دو ماموریت دیگر بود که اگر با موفقیت انجام می شد دو پروژه دیگر نیز با موفقیت در تابستان و پائیز ۶۷ انجام می شد .
ولی بعلت شکست این پروژه دو پروژه بعدی نیز لغو شد ولی با اندکی تعغیر در پروژه های آپولو ۷ و ۸ و ۹ با موفقیت انجام شدند .

۲) ادامه عملیات پروژه آپولو یک

ابتدا قرار بود نسل دوم سفینه های فضائی توسط یک موشک ساترن آبی به فضا پرتاب شود و به طور همزمان یک ماه نشین دیگر توسط موشک ساترن آبی دیگری به مدار فرستاده شده و عملیات رهگیری و ملاقات و الحاق به ناو ماه نشین را در مدار زمین تمرین کنند .
در پروژه بعدی قرار بود هر دو فضا پیما با موشک ساترن ۵ به فضا پرتاب شوند و همان عملیات (رهگیری , ملاقات و الحاق ) را در مدار زمین تمرین کنند .  

۳) آخرین آزمایش در روی زمین

در این آزمایش مهندسین باید برق درون کابین را چک می کردند و در صورت موفقیت روز۲۱ فوریه می توانستند برای ماموریت به فضا بروند . 
در ساعت یک بعد از ظهر روز ۲۷ژانویه ۱۹۶۷فضانوردان آپولو یک (ویرجیل , ادوارد وایت و راجر چافی) در حالی که لباس های فضائی خود را به تن کرده بودند وارد ناو فضائی شدند و این در حالی بود که بوی بد و شدیدی مانندتخم مرغ گندیده همه فضا را پر کرده بود. از این رو گریشام ( فرمانده عملیات) در خواست لغو ماموریت را می کند ولی چون بو از بین می رود در ساعت ۱۴:۴۲گریشام اطلاع می دهد که بو از بین رفته و عملیات ادامه پیدا می کند ارتباط فضانوردان با پایگاه قطع می شود (این بخشی از عملیات بود چون درحین ماموریت بسیار پیش می آید که ارتباط قطع می شود و فضانوردان باید تمرین کرده باشند) در سفینه بسته شده و هوای داخل سفینه با اکسیژن خالص جایگزین می شود .

۴) شروع آتش سوزی

عملیاتی که شروع شده بود تا ساعت ۱۷:۴۰ ادامه پیدا می کند و در ساعت ۲۰:۱۸ به دقایق پایانی خود می رسد و زمان آن است که ارتباط با زمین برقرار شود ولی هنوز ۱۰دقیقه به پایان کار مانده است .
در ساعت ۱۸:۳۰که ارتباط برقرار می شود فضانوردان درخواست کمک می کنند و فریاد می زنند آتش , آتش ما آتش گرفتیم و مرکز کنترل هم که متوجه آتش سوزی شده با عجله تیم نجات را به سکوی پرتاب (سفینه فضانوردان) می رسانند ولی ۱۰دقیقه ای طول می کشد که تیم امداد و نجات برسند و بعد از۱۰دقیقه که خودشان را به سفینه رسانده و درها را باز می کنند متوجه می شوند که سفینه کاملا سوخته و فضانوردان کباب شده اند .
تیم امداد متوجه شد که فضانوردان تلاش کردند که دریچه ها را باز کنند ولی بعلت کیپ شدن دریچه ها نتوانستد دریچه ها را باز کنند (زیرا ضریب انبساط دریچه ها از بدنه سفینه بیشتر بود) و هیچ راه فراری نداشتند .

۵) علت آتش سوزی

شکست پروژه آپولو یک و کشته شدن همه فضانوردان جامعه فضانوردی و علمی دنیا را شدیدا متاثر کرد . بزرگترین خسارت برای ناسا از دست رفتن سه فضانورد خبره و جوان بود (در زمانی که هزینه پیدا کردن و تربیت فضانوردانی که بتوانندبه فضا بروند بسیار هنگفت بود و تعداد این فضانوردان به انگشتان دست هم نمی رسیدند جبران این خسارت بسیار مشکل بود )
بررسی های کارشناسی که بعد از حادثه انجام شد مشخص کرد که یکی از سیم ها در مجاورت یکی از دریچه ها بر اثر باز و بسته کردن زیادی لخت شده بود و در سفینه هم از اکسیژن خالص (به رغم هشدار دانشمندان ) استفاده می کردند و عبور جریانی از اتیلن گلیکول و جرقه زدن سیم لخت شده باعث آتش سوزی شده و اکسیژن خالص هم بسرعت آتش را گسترش داد .

 

شکل شماره  ۱۸ – بدنه سوخته آپولو یک

 شکل شماره ۱۹ – نشان ماموریت  آپولو یک

۶) یادبود قربانیان آپولو یک

بعد از فاجعه پیکر فضانوردان طی یک مراسم رسمی با حضور مقامات ناسا و مقامات دولتی با تشریفات بخصوصی برگزار شد. همچنین مراسم های گوناگون در مناطق مختلف جهان برگزار شد و برای زنده نگاه داشتن یاد آنها بناهای یادبود و لوح یادبود ساخته شده است . از آن زمان تا کنون همه ساله در روز ۲۷ ژانویه با حضور خانواده  فضانوردان و مقامات ناسا و… مراسم یادبودی در پایگاه فضائی کندی برگزار می شود . 

۷- از آپولو ۷ تا آپولو ۱۱

بعد از شکست پروژه آپولو یک پروژه های آپولو ۲ تا ۶بدون سرنشین انجام پذیرفت و اولین پروژه سرنشین دار بعد از آن تاریخ پروژه آپولو ۷ بود.بعد از آن پروژه آپولو ۸ و بعد …تا پروژه آپولو ۱۱ که به دنبال هم انجام شدند در این قسمت مروری می کنیم به پروژه های آپولو ۷ تا آپولو ۱۱که با موفقیت توانست سه انسان را بر سطح کره ماه پیاده کرده و رویای هزاران ساله انسان را در سفر به ماه جامه تحقق بنشاند . 

۲) آپولو ۷ (Apollo 7)

بعد از شکست پروژه آپولو یک پروژه های آپولو ۴ تا ۶بدون سرنشین انجام شد ( آپولو ۲ و ۳ بکلی لغو شد) و در واقع پروژه آپولو ۷ اولین پروژه سرنشین دار بود که با موفقیت انجام شد . سرنشینان این سفینه “والتر شیرا” و “دان ایزل” و “والتر کانینگهام” بودند که در ۱۱ اکتبر ۱۹۶۸به فضا پرتاب شده و بعد از این که ۱۶۳بار زمین را دور زدند در ۲۲ اکتبر(۱۱روز در مدار زمین بودند) در اقیانوس اطلس فرود آمدند . این اولین سفینه سرنشین دار آمریکائی بود که با موفقیت توانست در مدار زمین قرار بگیرد  (البته اولین انسان هائی نبودند که در مدار زمین قرار گرفتند زیرا قبل از آن “یوری گاگارین” فضانورد روسی توانسته بود در مدار زمین قرار گرفته و زمین را دور بزند ) 

شکل شماره  ۲۰ – فضانوردان آپولو ۷ از چپ به راست : آیزل، شیرا، کانیگهام

 شکل شماره ۲۱ – نشان ماموریت آپولو ۷

 ۳) آپولو ۸ (Apollo 8)

ماموریت آپولو ۸ (Apollo 8) یکی ازمهمترین ماموریت ها در ادامه پروژه بزرگ آپولو در راه دستیابی به ماه بود .
این فضاپیما در۲۱دسامبر سال ۱۹۶۸پرتاب شد، و به اولین فضاپیمایی تبدیل شد که مدار زمین را ترک نمود، به ماه رسید . فضانوردان آپولو ۸ عبارت بودند از : فرانک بورمن(فرمانده) , جیم لوول و ویلیام آندرس
در این مامویت بسیاری از اولین ها تحقق یافت به علت اهمیت این پروژه در قسمت های بعد به طور مفصل در مورد آن توضیح خواهیم داد .

شکل شماره  ۲۲ – فضانوردان آپولو ۸  از چپ به راست : لوول، آندرس، بورمن

شکل شماره ۲۳ – نشان ماموریت آپولو ۸

 ۴) آپولو ۹(Apollo 9)

نهمین ماموریت از پروژه آپولو به نام آپولو ۹ نامیده شد در این ماموریت ناسا مدول ماه‌نشین (سفینه فرودگر) و بعضی از تجهیزات دیگر را با موفقیت آزمایش کرد . ( برای پرتاب از موشک زحل استفاده کردند )
در این ماموریت که در سال ۱۹۶۹ انجام شد : جیمز مکدیویت ,  دیوید اسکات و راسل شوایکارت ( که به ایران هم سفر کرده بود حضور داشت) این ماموریت ۱۰ روز و ۱ساعت طول کشید که ۷۷ دقیقه راه پیمائی فضائی داشت .

  

شکل شماره  ۲۴ فضانوردان آپولو ۹ از چپ به راست : مکدیویت، اسکات، شوایکارت

 شکل شماره ۲۵ – نشان ماموریت آپولو ۹

 ۵) آپولو ۱۰ (Apollo 10)

ماموریت آپولو ۱۰ چهارمین سفر انسان به مدار کره ماه بود.در این ماموریت که در سال ۱۹۶۹بوقوع پیوست ناسا قصدداشت فضانوردان را آماده گردش و فرود در سطح ماه کند.موفقیت این ماموریت زمینه ای شد برای ماموریت مهم بعدی که بشر بالاخره توانست انسان را بر روی کره ماه فرود بیاورد .
سرنشینان آپولو ۱۰ عبارت بودند از : توماس استفورد , جان یانگ , یوجین سرنان

 

شکل شماره  ۲۶ – فضانوردان آپولو ۱۰  از چپ به راست : یانگ ، استفورد ، سرنان

شکل شماره ۲۷ – نشان ماموریت آپولو ۱۰

۶) آپولو ۱۱ (Apollo 11)

در ماموریت آپولو ۱۱ بالاخره بشر توانست بر سطح کره ماه فرود بیاید . در این ماموریت نیل آرمسترانگ و باز آلدرین به عنوان اولین انسان پا را بر روی خاک کره ماه گذاشتند و نامشان در تاریخ جاودانه شد و مایکل کالینز هم در مدار ماه ماند.نظر به اهمیت این ماموریت در یک قسمت جداگانه به بررسی آن خواهیم پرداخت . همچنین مقاله ای کامل در مورد ماموریت “ آپولو ۱۱” در این سایت نوشتیم که می توانید مطالعه کنید .
( مقاله “آپولو یازده “روی نوشته آبی کلیک کنید )

  

شکل شماره ۲۸ – فضانوردان آپولو ۱۱ از راست به چپ : باز آلدرین،مایکل کالینز و نیل آرمسترانگ

شکل شماره ۲۹ – نشان ماموریت آپولو ۱۱

۸- ماموریت آپولو ۸

بعد از قرار گرفتن موفقیت آمیز سفینه آپولو ۷ در مدار زمین نوبت به مرحله بعدی یعنی قرار گرفتن در مدار ماه بود.
سفینه آپولو ۸ در۲۱دسامبر ۱۹۶۸با سه سرنشین به نامهای “فرانک بورمن”و “جیمز لاول” و “ویلیام آندرس”به فضا پرتاب شد این ناو برای نخستین بار در تاریخ کیهان نوردی توانست انسان را به مدار ماه ببرد و به بشر این توانایی را بدهد که نزدیک ترین همسایه ی زمین را از نزدیک ببیند آپولو ۸ بعد از گردش به دور ماه به زمین بازگشت.

۱) اولین های فضائی ( آپولو ۸ )

ماموریت آپولو ۸بسیاری از اولین ها را در تاریخ فضانوردی پشت سرگذاشت در این قسمت در مورد اولین هائی که آپولو ۸ پشت سر گذاشت توضیح می دهیم .
۱-۱) ترک مدار زمین : سفینه فضائی آپولو ۸ اولین سفینه سرنشین داری بود که مدار زمین را ترک کرد و به ماه رسید. (هر چند لونار یک سفینه روسی اولین سفینه ای بود که به مدار ماه رسید ولی لونار بدون سرنشین بود)
۲-۱) قرار گیری در مدار ماه : آپولو ۸به عنوان اولین فضا پیما در مدار کره دیگری غیر از زمین (ماه) قرار گرفته و به دور آن چرخید و بنابراین به عنوان اولین ماهواره غیر زمینی در تاریخ جاودانه شد .
۳-۱) اولین فضانوردان که به مدار ماه رسیدند : فضانوردان آپولو ۸ (“فرانک بورمن”و “جیمز لاول” و “ویلیام آندرس” ) افتخار این را داشتند که به عنوان اولین فضانوردان به مدار ماه برسند .  
۴-۱) دیدن زمین به صورت کره کامل : فضانوردان آپولو ۸ (“فرانک بورمن”و “جیمز لاول” و “ویلیام آندرس” ) افتخار این را داشتند که اولین انسان هائی باشند که زمین را به صورت کره کامل از فضا مشاهده کنند و زیبائی آن را به چشم ببینند . و شاهد طلوع زمین از مدار ماه شوند . و اولین عکس را از کل کره زمین بگیرند .
۵-۱) دیدن نیمه پنهان ماه : همچنین فضانوردان آپولو ۸ اولین انسان هائی بودند که توانستد نیمه پنهان ماه را ببینند . ( هر چند اولین عکس را لونار یک از نیمه پنهان ماه فرستاد )

۲) شروع و پایان ماموریت

در روز ۲۱ دسامبر ۱۹۶۸(۳۰ آذر ماه ۱۳۴۷) اولین ماموریت فضائی سرنشین دار از پایگاه فضائی کندی به قصد مدار ماه (در واقع دومین ماموریت سرنشین دار بود ولی اولین ماموریتی بود که به مدار ماه رسید ) , زمین را با موشک ساترن ۵ ترک کرد .
۳ روز طول کشید تا آپولو ۸ به ماه برسد. این سفینه در مدت ۲۰ ساعت، ۱۰ بار به دور ماه چرخید، و در طول این مدت، خدمه از طریق پخش تلویزیونی برنامه شب کریسمس را اجرا کردند و ده آیه از سفر پیدایش را خواندند. این پخش، در عصر خود، رکورد پربیننده‌ترین برنامه تلویزیونی تاریخ را، به خود اختصاص داد. آپولو ۸ مسیر را برای آپولو یازده  هموار ساخت تا هدف جان اف. کندی، رئیس جمهور آمریکا مبنی بر “فرود انسان قبل از پایان دهه ۶۰”، عملی شود. فضانوردان آپولو ۸ در تاریخ ۲۷ دسامبر سال ۱۹۶۸ به زمین بازگشتند و فضاپیمای آنان در اقیانوس آرام شمالی فرود آمد. در سال ۱۹۶۸، خدمه این فضاپیما عنوان “مرد سال” مجله تایم را به خود اختصاص دادند.
در حقیقت قرار بر این شده بود که سفینه آپولو ۸ بدون سفینه ماه نشین (سفینه ماه نشین جزئی از سفینه مادر بود که بعد از قرار گیری در مدار ماه از سفینه مادر جدا شده و روی ماه فرود می آمد در این مورد در قسمت آپولو ۱۱ و همچنین قسمت بعد توضیحات کاملتری می دهیم ) انجام ماموریت کند .

۳) تیم کنترل مأموریت

بجز خدمه آپولو ۸ که به مدار ماه رفتند افراد مختلف دیگری بودند که در روی زمین ماندند ( به فضا نرفتند ) ولی از روی زمین فضانوردان درون فضاپیما را از روی زمین هدایت می کردند . بدون هدایت این افراد امکان موفقیت پروژه بسیار پائین بود بنابراین کار این افراد همانند فضانوردان اصلی بسیار مهم و حیاتی بود از این رو در سه شیفت ۸ ساعته انجام وظیفه می کردند تا دقیقه ای فضانوردان را تنها نگذارند .
هر شیفت از ۳نفر تشکیل شده بود که یکی از آنها مدیر و رئیس شیفت بود این افراد اگر چه آموزش رفتن به فضا را ندیده بودندولی مهندسین ودانشمندان بسیار کار آزموده ای بودند که می توانستند درملاقات ها به جای فضانوردان حضور یابند و تنها افرادی بودند که به طور مستقیم با فضانوردان در ارتباط بودند مدیران شیفت ها عبارت بودند از :
مدیران آپولو ۸ شامل کلیفرد چارلزورث (تیم سبز)، گلین لونی (تیم سیاه)، و میلتون ویندلر (تیم قرمز) بودند.

۴) برنامه ریزی ماموریت

همچنان که گفته شد ماموریت های آپولو چهار تا شش بدون سرنشین انجام شد تا آزمایش های مختلف را در مورد ایمنی پرواز ها و دستگاه های فضا پیما و… مواردی از این دست را امتحان کند . آپولو ۷ برنامه ریزی شده بود تا یک پرواز سرنشین دار را در مدار زمین انجام دهد و اهداف ماموریت های قبلی را کامل کند .
در ابتدا قرار بود در ماموریت آپولو ۸ ماه نشین نیز آزمایش شود ولی چون ماه نشین آماده نشده بود . تصمیم عوض شد و قرار بر این شد که فضاپیما در مدار ماه قرار گرفته و در ماموریت های بعد ماه نشین نیز آزمایش شود . 

۵) وظیفه فضانوردان

در هر کدام از ماموریت های آپولو سه فضانورد حضور داشتند که هر کدام وظیفه خاص خود را انجام می دادند در این ماموریت هم سه فضانورد هر کدام این وظائف را انجام می دادند . وظائفی که قبلا برای آن آموزش های لازم را دیده بودند .
در ۱۰ سپتامبر۱۹۶۸ (۱۹شهریور ۱۳۴۷) خدمه وارد شبیه‌ساز فضایی شدند تا آماده پرواز شوند. زمانی که آپولو ۸ پرتاب شد، هریک از فضانوردان، برای هر ساعت از پرواز، هفت ساعت تمرین کرده بودند. اگرچه تمام خدمه در تمام زمینه‌ها آموزش دیده بودند، اما نیاز به تخصصی کردن مأموریت وجود داشت.
۱-۵) وظائف بورمن : فرانک بورمن بورمن به عنوان فرمانده، آموزش دیده بود تا فضاپیما را در زمان بازگشت به جو کنترل کند.
۲-۵) وظائف لاول : جیمز لاول نیز آموزش دیده بود تا در زمان قطع ارتباط با زمین، سفینه را ناوبری کند.
۳-۵) وظائف آندرسن : ویلیام آندرس نیز وظیفه داشت عملکرد قسمت‌های مختلف فضاپیما را بررسی کند .

شکل شماره  ۳۰ – طلوع زمین در مدار ماه عکاس : ویلیام آندرسن از فضانوردان آپولو ۸

شکل شماره ۳۱ – زمین از فضا عکس گرفته شده توسط ویلیام آندرسن

۹- فرود و صعود بر روی ماه

قبل از فرود بر روی ماه باید یکسری مسائل در این رابطه حل می شد . مهمترین سوال در آن زمان این بود که با توجه به جاذبه زمین و ماه و جو زمین و با توجه به این واقعیت که ماه فاقد جو است و شدت جاذبه ماه یک ششم زمین است (که هرچند خیلی کمتر است ولی به اندازه کافی قوی هست که بتواند جلو فرار سفینه ای که سوخت کافی ندارد را بگیرد ) چگونه باید فضا پیمائی را همراه با سرنشین هایش از روی زمین بلند کرد و سالم روی ماه نشاند و بعد به سلامت بر روی زمین برگرداند . در این راه خطرات زیادی فضاپیما و سرنشینان را تهدید می کند .
هر گونه اشتباه در محاسبات می توانست باعث شکست پروژه و مرگ فضانوردان شود . برخورد به سطح ماه , واژگون شدن فضاپیما موقع فرود , کمبود سوخت برای فرار از سطح ماه و… در این بخش در مورد روش های فرود بر روی ماه که در آن زمان مورد نظر بود توضیح کوتاهی می دهیم و در مقاله های “ صعود و فرود “ در این باره توضیحات مفصل می دهیم .

۱) روش های فرود بر روی ماه

برای فرود بر روی ماه سه راه مختلف در نظر گرفتند .
۱-۱) صعود و فرود مستقیم : ساده ترین راه این بود که فضاپیما بعد از جداشدن از موشک بالابر به اندازه کافی سوخت با خودش داشته باشد تا بتواند بر سطح ماه نشسته و بعد از تمام شدن کار فضانوردان با همان سوخت از روی ماه بلند شده و به زمین برگردد.مهمترین مشکل این روش سوخت عظیمی بود که فضاپیما باید همراه خودش می برد.موشکی که باید فضاپیما را از روی سطح ماه بلند می کرد وبه “سرعت فرار”  از سطح ماه (۸۷۰۰کیلومتردر ساعت) می رساند . باید۲۰متر ارتفاع و صدها تن وزن داشته باشد در این صورت وزن این موشک هم به راکت های بالابری که از زمین فضاپیما را بلند می کردند اضافه می شد و تکنولوژی آن روز هم دیگر اجازه نمی داد موشک قدرتمندتری از ساترن ۵ بسازند . ( برای مطالعه در مورد موشک ساترن ۵ به مقاله “ ساترن ۵ “ که در آینده  منتشر می شود مراجعه کنید .)   

شکل شماره ۳۲ -صعود و فرود مستقیم ( صعود از زمین و فرود مستقیم در ماه)

۲-۱) قرار ملاقات در مدار زمین : در این روش به جای یک موشک دو موشک می سازند و فضا پیما را دو قسمت کرده و هر قسمت را یک موشک حمل می کند و در مدار زمین این دو قسمت به هم متصل می شوند . این کار به منزله بالا بردن ریسک خطر می باشد .

 

شکل شماره ۳۳ – قرار ملاقات در مدار زمین ( الحاق دو تکه جدا شده سفینه در مدار زمین )
۳-۱) قرار ملاقات در مدار ماه : در این روش فضا پیما را از دو قسمت می سازند . قسمت فرماندهی و قسمت ماه نشین تا مدار ماه با هم رفته و در مدار ماه جدا می شوند. راجع به این روش در قسمت بعد توضیح می دهیم .

۲) سفینه فرماندهی و ماه نشین

گفتیم که در روش سوم باید دو سفینه مجزا ساخته شود به نام های “ سفینه فرماندهی “ و “ سفینه ماه نشین “  این دو سفینه بعد از جدا شدن راکت های بالابرنده در مدار زمین به هم متصل می شوند (در روی موشک بالابرنده از هم جدا بودند) و بعد از اتصال به سمت ماه قرار می گیرند و بعد از قرار گیری در مدار ماه سفینه ماه نشین  از سفینه فرماندهی  جدا شده و همراه دو فضانورد بر روی ماه فرود می آید و سفینه فرماندهی با یک فضانورد در مدار ماه باقی می ماند تا دربازگشت بتواند فضانوردان داخل سفینه ماه نشین را سوار سفینه فرماندهی کند و بعد از انتقال فضانوردان به سفینه ماه نشین , سفینه ماه نشین در فضا رها می شود .
در واقع از بین سه روش فوق سرانجام روش ماه نشین که توسط دانشمندی به نام “ جاهوبولت “ پیشنهاد شده به اصرار او مورد موافقت مقامات ناسا قرار می گیرد و بنابراین تمام فرودهای روی ماه به این روش انجام می شود .
در مقاله مقاله های “ صعود و فرود “ توضیحات کاملتری در این رابطه داده می شود .

۳) تفاوت سفینه ماه نشین از سفینه فرماندهی

 در اینجا تفاوت های ساختاری بین سفینه ماه نشین و سفینه فرماندهی را شرح می دهیم
۱-۳) سفینه فرماندهی : برای سه نفر با امکانات کامل ( اکسیژن و آب و…) برای رفت و برگشت ( حدود ۸ روز ) جا داشته این سفینه علاوه بر امکانات بردن فضانوردان در هنگام برگشت باید بتواند از جو زمین عبور کرده و سپر حرارتی داشته و همه این ها وزن آن را زیاد کرده بنابراین بسیار سنگین تراست و امکانات فرود بر روی ماه را ندارد. ( حدود ۳۰ تن )
۲-۳) سفینه ماه نشین : سفینه ماه نشین که برای دو نفر با امکانات محدود جا داشته و تنها برای نشستن روی ماه و اقامت فضانوردان در مدت زندگی روی ماه امکانات داشته هدف از دو قسمتی کردن فضاپیما (سفینه ) این بود که وقتی سفینه روی ماه می نشیند بتواند به راحتی بلند شده و برگردد در غیر این صورت فضانوردان با مرگ فجیعی مواجه می شدند . بنابراین در درجه اول ماه نشین باید بسیار سبک باشد . (کمتر از ۸ تن)

۴) چگونگی نشستن ماه نشین روی ماه ( فرود ماه نشین )

سفینه ماه نشین به همراه دو فضانورد از سفینه فرماندهی جدا می شود و بعد از پیدا کردن جای فرود به کمک موتور موشکی بر روی ماه می نشیند .

شکل شماره ۳۴ – فرود ماه نشین

۵) چگونگی بلندشدن(صعود)سفینه ماه نشین از روی ماه و الحاق به سفینه فرماندهی

بعد از این که فضانوردان کارشان را روی سطح ماه انجام دادند . وقت برگشتن فرا می رسد و در این حالت بعد از سوار شدن فضانوردان به “ماه نشین “ سفینه “ماه نشین “ توسط موشک ها و سیستم پرتابه روی پایه های ماه نشین به طرف بالا پرتاب شده ( پایه ماه نشین روی ماه می ماند) و ماه نشین روی مدار قرار می گیرد و سفینه فرماندهی آن را بدام می اندازد و بعد از انتقال فضانوردان به سفینه فرماندهی “ماه نشین “ از سفینه فرماندهی جدا شده و در مدار ماه رها می شود و سفینه فرماندهی بدون ماه نشین به طرف زمین برمی گردد .

شکل شماره ۳۵ – صعود ماه نشین

۱۰ ـ آپولو ۱۱ و فتح ماه  

سرانجام همه تلاش ها به بار نشست و همه چیز برای سفر سرنشین دار به ماه آماده شد . بعد از ۸ ماموریت آپولو یک تا ۱۰ اکنون نوبت به ماموریت آپولو ۱۱می رسد . رفتن به ماه آرزوی هزاران ساله انسان ها بود و اکنون ثمر داده بود.(برای مطالعه در مورد تاریخچه تلاش های بشر رای رسیدن به ماه به مقاله “ رویای ماه “ مراجعه کنید)
قبل از مطالعه این مقاله  ,مقاله“ آپولو یازده “ و همچنین مقاله “ در مسیر ماه  “ را در همین سایت حتما مطالعه کنید .
آنچه در این قسمت می آید خلاصه و فشرده ای از دو مقاله فوق است .

۱) مقاله های آپولو ۱۱ و در مسیر ماه

آنچه در این قسمت توضیح داده می شود خلاصه دو مقاله می باشد :
۱- مقاله  آپولو یازده  : در مورد تمام مراحل ماموریت به همراه زندگینامه فضانوردان و وقایع بعد از بازگشت فضانوردان از جمله سفر فاتحان ماه به تهران و… می باشد.از این رو این مقاله بیشتر وقایع تاریخی ( نام تیم فنی و زندگینامه فضانوردان و استقبال از فضانوردان در آمریکا و همچنین سفر فضانوردان به ایران و… ) در رابطه با این سفر می باشد (برای مطالعه مقاله  “ آپولو یازده “ نوشته آبی را کلیک کنید )
۲- مقاله در مسیر ماه : در این مقاله از لحظه پرتاب سفینه آپولو ۱۱سروع کرده و در مورد نکات فنی و علمی سفر به ماه و فضا توضیح کامل می دهیم .از این رو بیشتر مطالب علمی و نجومی می باشد .
جزئیات سفر یعنی از لحظه پرتاب توسط موشک ساترن ۵ تا لحظه قرا گیری در مدار زمین و حرکت از آنجا تا مدار ماه و جزئیات مربوط به پیدا کردن جای فرود و… فرود در روی ماه و مدت اقامت و تا بلند شدن از ماه و برگشت به مدار زمین و عبور از جو تا فرود در اقیانوس آرام به همراه توضیحات علمی مربوط به سفر همه در مقاله “ در مسیر ماه  “ به صورت کامل تشریح شده است .

۲) مقدمات ماموریت آپولو ۱۱

بعد از تلاش های فراوان در ماموریت های مختلف پروژه آپولو ( آپولو یک تا آپولو ۱۰) تمامی مشکلات مربوط به فرستادن فضا پیما به ماه و فرود ماه نشین(سفینه ای که روی ماه می نشیند) روی ماه بررسی شدند. بعد از فاجعه آپولو یک که منجر به کشته شدن سه فضانورد و از دست رفتن فضاپیما شد. که ما در صفحات گذشته راجع به آن توضیح کافی دادیم دو ماموریت لغو شد و سه ماموریت بعدی بدون سرنشین انجام شدتا کلیه ایرادات برطرف شده و دیگر چنین حادثه ای اتفاق نیفتد و بعد در پروژه های سرنشین دار ( آپولو ۷ تا ۱۰) کلیه آزمایشات بعدی هم انجام شد و اکنون همه چیز آماده برای پرواز به مدار ماه و فرود روی ماه بود

۳) شروع سفر

روز چهارشنبه شانزدهم ژوئیه ۱۹۶۹(۲۵تیرماه ۱۳۴۸) ساعت ۱۳:۳۲:۰۰به وقت گرینویچ ۱۴:۰۲:۰۰به وقت ایران) سفینه آپولو ۱۱ با موشک ساترن ۵ از پایگاه فضائی کندی به فضا پرتاب شد . در حالی که ناو اصلی و ناوچه ماه نشین نیز به آن متصل بودند .

۴) در مسیر ماه

موشک ساترن ۵ از سه قسمت (سه مرحله) تشکیل شده بود. مرحله اول فضاپیما را تا ارتفاع ۶۱کیلومتری بالا برد و بعد از مجموعه جداشد و در اقیانوس سقوط کرد مرحله دوم فضا پیما را تا ارتفاع ۱۸۵ کیلومتری بالا برد و بعد از مجموعه جدا شد ولی قسمت سوم بعد از این که فضا پیما را تا ارتفاع ۲۵۰ کیلومتری بالا برد فضا پیما را در مدار زمین قرار داد و دوباره خاموش شد . بعد از حدود ۳ ساعت روشن شده و فضا پیما را از مدار زمین خارج کرد و بعد از این که به سرعت فرار رساند و سوخت آن تمام شد در اعماق فضا راه شد .
فضاپیما به حرکت خود به سمت ماه ادامه داد در حالی که به سرعت فرار رسیده و هر لحظه هم از سرعتش کاسته می شد تا به نقطه ای رسید که درآن جاذبه ماه و زمین برابر می شوند.از این نقطه به بعد(نقطه لاگرانژی ) فضا پیما به سمت ماه شتاب گرفته تا در ارتفاع حدود ۳۰۰ کیلومتری ماه در مدار ماه قرار می گیرد . مداری که ابتدا بیضی بود و بعد دایره شد .
بعد از مدتی سفینه ماه نشین در حالی که آرمسترانگ و آلدرین در آن جای داشتند از سفینه فرماندهی ( که کالینز در آن قرار داشته )جدا شده و بعد از سختی و مشقت فراوان جای فرود را در نقطه ای از “دریای آرامش” پیدا می کند و با  کمک ترمز موشکی فرود می آید.آنها بعد از شش ساعت پیاده می شوند و در روی ماه قدم می زنند و تحقیقات علمی کرده و عکس یادگاری می گیرند و سنگ و خاک ماه را جمع آوری می کنند و …برمی گردند .

۵) در مسیر برگشت  

بر خلاف زمین که فرار از جاذبه قدرتمند آن بسیار مشکل بود فضا پیمای ماه نشین با سوخت کمی که داشت بسادگی از روی ماه بلند شده و بعد از پیاده کردن فضانوردان در سفینه فرماندهی در اعماق فضا رها می شود و فضانوردان به سمت زمین حرکت می کنند . در موقع ورود مجدد به جو با استفاده از سپرهای حرارتی مانع متلاشی شدن سفینه می شوند و با استفاده از چتر نجات در اقیانوس آرام فرود می آیند . سفینه مانند قایق در آب شناور می شود تا مسئولین پروژه آنها را از آب گرفته و به کشور خود منتقل می کنند .

۶) بعد از ماموریت

فضانوردان مدت ۲۱ روز در قرنطینه بسر می برند و بعد از استقبال رسمی و مراسم تقدیر و قدردانی و مصاحبه های مطبوعاتی و… به سفر ۴۰ روزه دور دنیا می روند .

۷) سفر فضانوردان به ایران

در تاریخ دوم آبان ماه ۱۳۴۸در برنامه سفر دوردنیا فضانوردان وارد فرودگاه مهر آباد تهران شده و مورد استقبال عموم مردم و مقامات رسمی کشور قرار می گیرند و در آنجا برای مردم سخنرانی می کنند . بعد برای استراحت به هتل استقلال رفته و در بین مسیر نیز مورد استقبال مردم تهران قرار می گیرند و فردای آن روز به انجمن ایران و آمریکا (واقع در خیابان جمهوری سه راه جمهوری) رفته و مصاحبه مطبوعاتی بر گزار می کنند در حالی که همسران آنها در هتل استقلال نیز مناظره برگزار می کنند . سرانجام در روز ۳ آبان ماه بعد از خداحافظی و دادن مقداری از سنگ و خاک ماه به عنوان سوقات سفر به ادامه سفر ۴۰ روزه خود به کشورهای دیگر  می پردازند .

۱۱ ـ آپولو ۱۲ (Apollo 12)

آپولو ۱۱ اولین سفر سرنشین دار به ماه بود ولی آخرین سفر نبود بعد از سفر موفقیت آمیز و پیاده کردن انسان در ماه پروژه ادامه پیدا کرد و ماموریت های سرنشین دار به ماه (علی رغم هزینه سرسام آوری که داشت ) ادامه پیدا کرد . در این قسمت مروی می کنیم به ماموریت آپولو ۱۲ که دومین فرود موفق آمیز انسان به ماه بود .

شکل شماره ۳۶ – فضانوردان آپولو ۱۲

شکل شماره ۳۷ – نشان ماموریت آپولو ۱۲

۱) چگونه سفر به ماه ادامه پیدا کرد ؟

بعد از ماموریت موفق آمیز آپولو ۱۱اکنون نوبت به دومین فرود انسان بر روی ماه بود . آمریکائی ها می خواستند نشان دهند تکنولوژی سفر به ماه در اختیار ما است و بارها و بارها می توانیم به ماه رفته و برگردیم .
دیگر این که در ماموریت آپولو ۱۱ فضانوردان مدت کمی در ماه بودند و فرصت تحقیقات بیشتر را نداشتند از این رو پروژه باید ادامه پیدا می کرد .

 ۲) شروع پرواز و برخورد صاعقه

آپولو ۱۲ (Apollo 12) قسمتی از پروژهٔ آپولوی ناسا بود که منجر به دومین فرود انسان بر سطح کره ماه شد .این سفر ناسا در سال ۱۹۶۹ بوقوع پیوست،و فضانوردان آن “پیت کانرد”، “ ریچارد گوردن “و “ آلن بین” بودند.
پرتاب سفینه ” آپولو ۱۲ “در ۱۴نوامبر ۱۹۶۹(چهار ماه بعد ازپرتاب آپولو ۱۱)در یک روز بارانی از پایگاه فضائی کندی و با موشک ساترن ۵ صورت گرفت . در حین عبور از جو زمین دو بار صاعقه به موشک برخورد کرد و تکان‌های شدید حاصل از آن سامانه هدایت‌کننده و توان آن را برای یک بار از کار انداخت و این می توانست به یک فاجعه ختم شده و یا ماموریت را با شکست مواجه کند ولی در نتیجه واکنش به‌هنگام گروه کنترل ماموریت و آلن بین، سامانه‌ها دوباره به‌کار افتادند.

۲) زندگی فضانوردان آپولو ۱۲

فضانوردانی که با سفینه آپولو۱۲به ماه رفتند سه نفر بودند که در اینجا به طور خلاصه به زندگانی آنها می پردازیم .
۱-۳) پیت کنراد : چارلز پیت کنراد جونیور (Charles “Pete” Conrad, Jr)در تاریخ ۲ژوئن ۱۹۳۰ (۱۱خرداد ۱۳۰۹) در فیلادلفیا متولد شد او فضانورد ناسا و سومین انسانی است که طی مأموریت آپولو ۱۲برکره ماه گام نهاد. درطی ماموریت آپولو ۱۲“ کنراد “به عنوان فرمانده عملیات بود .
کنراد در ۱۶سالگی گواهینامه خلبانی خود را گرفت و در سال ۱۹۵۳از دانشگاه پریستول فارغ التحصیل شد و به عنوان خلبان جنگنده مشغول کار شد و در سال ۱۹۶۲همزمان با حفظ سمت خلبان جنگنده به ناسا پیوست و در ۱۴نوامبر ۱۹۶۹به عنوان فرمانده “ آپولو ۱۲” انتخاب شد و به عناون سومین انسان بر روی ماه قدم گذاشت .
در سال ۱۹۷۳از ناسا و نیروی دریائی بازنشسته شدو به کارهای مختلف پرداخت و در۸ژوئیه ۱۹۹۹(۱۷تیرماه ۱۳۷۸) بعد از تصادف با موتور سیکلت در گذشت .

شکل شماره ۳۸ – پیت چارلز کنراد فرمانده آپولو ۱۲

۲-۳) آلن بین : آلن لاورن بین (Alan LaVern Bean) در ۱۵مارس ۱۹۳۲( ۲۴ اسفند ۱۳۱۰) در شمال شرق تگزاس بدنیا  آمد . او نیز به خلبانی علاقه داشت و از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۰در داشگاه خلبانی نیروی دریائی مدرک خلبانی خود را گرفت و در سال ۱۹۶۳ به ناسا پیوست و در ماموریت آپولو ۱۲ همراه با کنراد به عنوان چهارمین انسان بر ماه قدم گذاشت . در سال ۱۹۷۳ فرمانده اولین ایستگاه فضائی آمریکا “اسکایلب” شد .
آلن بین در سال ۱۹۸۱ میلادی از ناسا بازنشسته و وارد عرصه هنر شد. نقاشی های وی از سفرهای فضایی اش از جمله به کره ماه الهام گرفت. سرانجام در۲۶ مه ۲۰۱۸(۵ خرداد ۱۳۹۷)در سن۸۶سالگی در گذشت .

شکل شماره ۳۹ – آلن پین خلبان ماه نشین و فضانورد  آپولو ۱۲

 ۳-۳) ریچارد گوردن: ریچارد اف گوردن جونیور (Richard F. Gordon, Jr.) در ۵ اکتبر ۱۹۲۹( ۱۳ مهر ۱۳۰۸) میلادی در سیاتل، واشینگتن زاده شد . بعد از تحصیل، تبدیل به یک شیمی‌دان و کاپیتان نیروی دریایی شد. او همچنین با مهارت خود مشکل برخورد صاعقه به Apollo 12 در جریان پرتاب آن را مدیریت کرد. او در ماموریت آپولو ۱۲در سفینه فرماندهی ماند و بر روی ماه قدم نگذاشت .
بعد از بازنشستگی از ناسا به کارهای مختلف از جمله معاون اجرایی رییس تیم فوتبال نیواورلئان سینت شد.
سرانجام در ۶ نوامبر ۲۰۱۷(۱۵ آبان ۱۳۹۶)درگذشت.

شکل شماره ۴۰ – ریچارد گوردون خلبان سفینه فرماندهی آپولو ۱۲

۴) حرکت به سوی ماه و بازگشت به زمین

مراحل پرواز و… بازگشت از ماه همه شبیه هماه پرواز آپولو ۱۱بود (و ما راجع به آن توضیح نمی دهیم) با این تفاوت که در این سفر فضانوردان بیشتر آماده بودند و تجهیزات بیشتری هم با خود برداشته و مدت بیشتری را هم در سطح ماه سپری کردند(۳۱ ساعت و ۳۱ دقیقه) برای مثال قبل از فرود آپولو ۱۲یک سفینه بدون سرنشین محل مناسبی برای فرود پبدا کرد و افراد آپولو ۱۲ با اختلاف ۱۸۵متر در همان محل فرود آمدند ( محل فرود شکل ۳۷ )
سرنشینان آپولو ۱۲به عنوان سومین و چهارمین انسان هائی بودند که پا بر سطح ماه گذاشتند . در این ماموریت هم ۴۰ کیلو سنگ و خاک از ماه برداشتند . همانند آپولو یازده در ماموریت آپولو ۱۲ هم دو فضانورد (پیت کانرد و آلن بین) برماه نشین سوار شده و در سطح ماه پیاده شدند ولی “ریچارد گوردون” در سفینه فرماندهی بر گرد ماه ماند تا آنها را در بازگشت سوار کند.فضانوردان در ۲۴نوامبر ۱۹۶۹به زمین برگشتند .بعد از بازگشت فضانوردان سفینه فرماندهی به مرکز هوا و فضای ویرجینیا منتقل شد . این سفینه در حال حاضر، در بخش با ارزشی از مرکز هوا- فضایی ویرجینیا در شهر همپیتون از ایالت ویرجینیای آمریکا قرار دارد .

شکل شماره ۴۱ – محل فرود سفینه های سرنشین دار آپولو در ماه

۱۲- آپولو ۱۳ و شکست ماموریت

آپولو ۱۳ (Apollo 13) سفر ناموفق ناسا به کره ماه بود. (دومین شکست ناسا بعد از آپولو یک) درهنگام سفر رفت، سفینه دچار حادثه گردید، و فضانوردان مجبور به بازگشت و فرود اضطراری شدند. بنابراین ماموریت با شکست مواجه شد و فضانوردان از رفتن به ماه بازماندند این مسئله و هم نام بودن شماره ماموریت با عدد” ۱۳” که نزد فرهنگ خرافی عامه به نحث و بدیمن بودن مرسوم است باز هم به مسئله نحثی۱۳دامن زد . ولی در واقع فضانوردان آپولو ۱۳خوش شانس نیز بودند زیرا اگرچه از پیاده شدن در سطح ماه بازماندند ولی توانستند جان خودشان را که بالاترین سرمایه جهان فضانوردی می باشد نجات دهند .
نظر به اهمیت ماموریت آپولو ۱۳ ما در مقاله ای جداگانه به نام “ آپولو ۱۳ “ به صورت مفصل این ماموریت را بررسی می کنیم . برای مطالعه کامل این ماجرا  مقاله “ آپولو ۱۳ “ را مطالعه کنید .
در اینجا فقط به صورت خیلی خلاصه ماجرا را توضیح می دهیم . 

۱) مشخصات فضاپیمای آپولو ۱۳

فضاپیمای آپولو ۱۳هم مانند آپولو ۱۱و ۱۲به قصد فرود بر روی ماه برنامه ریزی شده بود و همانند ماموریت های آپولو ۱۱و۱۲سفینه ازدو قسمت سفینه فرماندهی (به نام ادیسه) و سفینه ماه نشیمن (دلو) تشکیل شده بود .

۲) فضانوردان آپولو ۱۳

فضانوردان آپولو ۱۳ هم مانند تمام ماموریت های آپولو سه نفر بودند :
 جیمز لاول ( فرمانده ماموریت ) , جان اسویگرت( خلبان سفینه فرماندهی) و فرد هایزیا هایسه(خلبان ماه نشین )

شکل شماره ۴۲-نشان آپولو ۱۳

شکل شماره ۴۳ – فضانوردان آپولو ۱۳ از چپ به راست :لاول , هایز و اسویگرت

 شکل شماره ۴۴- سکه نقره ضرب شده به افتخار فضانوردان آپولو ۱۳

 ۳) زمان و مکان پرتاب

آپولو ۱۳در تاریخ ۱۱ آوریل ۱۹۷۰(۲۲ فروردین ۱۳۴۹)ساعت۱۷:۱۳  به وقت گرینویچ (۲۰:۴۳ به وقت ایران –۱۳:۱۳ به وقت محلی) از پایگاه کیپ کارناوال فلوریدا پرتاب شد.

۴) مشکل آپولو ۱۳

 فضاپیما در همان دقایق اولیه پرواز دچار مشکل شد . بعد از جدا شدن مرحله اول یکی از پنج موتور مرحله دوم از کار افتاد و موشک حامل فضا پیما با ۴ موتور به پرواز ادامه داد ولی موضوع حل شد . در فاصله حدود ۳۲۰ هزار کیلومتری زمین یکی از کپسول ها سفینه فرماندهی منفجر شدو کپسول دیگر هم از کار افتاد. در این حالت نبوغ جان اسویگرت و دیگر فضانوردان و همکاری مرکز کنترل ماموریت باعث نجات جان فضانوردان شد . در ابتدا فضانوردان فکر کردند مشکل از برخورد شهاب سنگ می باشد ولی بعد که به بیرون نگاه کردن متوجه عمق فاجعه شدند . در این هنگام از طرف فضانوردان این جمله تاریخی گفته شد : « هیوستون ما مشکل داریم » و مرکز فرماندهی جانسون ( واقع در هیوستون ) را در جریان کامل ماجرا قرار دادند.

۵) عمق فاجعه ( فضانوردان در خطر مرگ )

در اولین اقدام هیوستون دستور لغو ماموریت را صادر کرد و فضانوردان در حالی که نزدیک ماه بودند و تا بازگشت به زمین ۴روز در راه بودند همه اکسیژن مصرفی و برق و انرژی خود را از دست داده بودند . خطر مرگ آنها را تهدید می کرد و اگر درایت و هوشیاری خود فضانوردان و افرادی که در هیوستون بودند(بخصوص کن متینگلی) به همراه شانس هائی که آوردندنبود فضانوردان بطور قطع جان خود را از دست داده یودند .
در مقاله “ آپولو ۱۳ “ مابه طور کامل این مسئله را مورد بررسی قرار می دهیم .

۶) فضانوردان چگونه نجات پبدا کردند

در اولین اقدام که با هوشیاری و پیشنهاد “جان اسویگرت “ بود فضانوردان سفینه فرماندهی را تخلیه و به ماه نشین نقل مکان کردند . ولی مشکل اینجا بود که ماه نشین به اندازه ۲ نفر و ۲ روز غذا و آب و مهمتر از همه هوا تنفسی داشت در حالی که در ماه نشین ۴ نفر بودند و ۴ روز هم راه برگشت بود .
به کمک و پیشنهاد “کن متینگلی “که در هیوستون بود ( ابتدا قرار بوددر این ماموریت باشد ولی به دلیل احتمال ابتلا به سرخک او از ماموریت کنار زده شد و  “جان اسویگرت “ به جای او  آمد ) ابتدا برق همه سیستم های اضافی حتی کامپیوترها را خاموش کردند و برای مشکل اکسیژن تنفسی دستگاه تصفیه هوا را به استفاده از یک عدد کیسه پلاستیکی و دی اکسید لیتیوم و نوار چسب ساختند و نام آن را صندوق پست گذاشتند ( بدون این اقدامات بدون شک فضانوردان کشته می شدند ) همچنین “کن متینگلی “ نقش بسیار موثری در عبور بی خطر فضانوردان از جو زمین و سایر کمک ها داشت .

۷) شکست موفقیت آمیز

فضانوردان آپولو ۱۳ در ماموریتشان شکست خوردند این یک واقعیت است ولی به دلیل این که توانستند جان خودشان را که بزرگترین سرمایه معنوی ناسا بود نجات دهند این عملیات را شکست موفقیت آمیز نام نهادند .

۷) فیلم سینمائی آپولو ۱۳

بر اساس ماجرای(Apollo 13)  فیلمی به کارگردانی “ران هاوارد” (Ron Howard) با بازی تام هنکس در آمریکا ساخته شده که مدت زمان آن ۱۴۰ دقیقه می باشد . این محصول سال ۱۹۹۵بوده و نامزد ۹ جایزه اسکار شد که در دو مقام :  بهترین صدا و تدوین موفق به دریافت جایزه گردید.
موضوع فیلم با آنچه در مورد آپولو ۱۳ اتفاق افتاد بسیار همخوانی داشته و در ژانر درام با مضامین حماسی ساخته شده است .
در مقاله “ آپولو ۱۳ “ به صورت کامل تری  تا جائی که محتوای فیلم فاش نشود در مورد فیلم توضیح خواهیم داد .

۱۳-  آپولو ۱۴ تا ۱۷

بعد از شکست ماموریت آپولو ۱۳بقیه ماموریت های پروژه آپولو شامل ماموریت آپولو ۱۴ تا آپولو ۱۷با موفقیت کامل اجرا شد و همه آنها توانستند به اهداف خود برسند .
توضیحات کامل ماموریت های آپولو ۱۴ تا ۱۷ در مقاله “ آپولو چهارده تا هفده “ به زودی منتشر می شود.

۱) آپولو۱۴(Apollo 14)

آپولو ۱۴(Apollo 14) سومین فرود انسان به سطح کره ماه بود. شروع سفر درتاریخ ۳۱ژانویه ۱۹۷۱ساعت ۲۱:۰۳ به وقت جهانی (۱۲بهمن ۱۳۴۹ساعت۰:۳۳ به وقت ایران)و پایان سفر۹فوریه ساعت۲۱:۰۵به وقت جهانی(۲۱بهمن ساعت۰:۳۳ به وقت ایران) یعنی با تقریب بسیار خوبی ۹ شبانه روز در راه بودند . فضانوردان این ماموریت :
آلن شپارد(فرمانده ماموریت) , ادگار میچل (خلبان ماه نشین) و استوارت روسا (خلبان سفینه فرماندهی) طبق روال بقیه ماموریت هادو فضانورد(شپارد و میچل)با ماه نشین بر روی ماه فرود آمده و روسادرمدار ماه باقی ماند .
در این ماموریت فضانوردان فرصت کافی برای پیاده روی و گردش روی ماه و همچنین انجام آزمایش های مختلف داشتند . فضانوردان در روزهای ۵ و ۶ فوریه برای دو نوبت مختلف روی ماه پیاده روی کرده و در مجموع ۱۰ آزمایش مهم انجام داده و ۴۲ کیلو سنگ و خاک ماه را با خودشان برداشتند .
 

 

شکل شماره ۴۵ – نشان آپولو ۱۴

شکل شماره ۴۶ – فضانوردان آپولو ۱۴ از راست به چپ :  میچل , شیارد و روسا

۲) آپولو ۱۵(Apollo 15)

آپولو ۱۵ (Apollo 15) نهمین مأموریت سرنشین‌دار به فضا و چهارمین سفر و فرود انسان به سطح کره ماه بود. فضانوردان این ماموریت دیوید اسکات (فرمانده ), آلفرد وردن(خلبان سفینه فرماندهی)و جیمز ایروین(خلبان سفینه ماه نشین) بودند . شروع سفر(ماموریت)درتاریخ ۲۶ژوئیه ۱۹۷۱ساعت ۶:۳۴به وقت جهانی(۴مرداد۱۳۵۰ساعت ۱۰:۰۴ به وقت ایران) و پایان سفر ۷ اوت ساعت۲۰:۴۶به وقت جهانی (۱۷مرداد ساعت۰:۳۳ به وقت ایران) بود . در این ماموریت اسکات و ایروین روی ماه پیاده شدند ولی وردن در سفینه فرماندهی در مدار ماه ماند .
در این ماموریت برای اولین با از ماه نورد مدرن استفاده شد (قبل از آن از ماشین ماهی استفاده می شد) همچنین دستگاه های پیشرفته برای آزمایش های گوناگون استفاده شد فضانوردان به مدت۳روز روی ماه بودند و جمعا ۳۳ ساعت پیاده روی کردند . و آزمایش های گوناگون انجام دادند ( از جمله آزمایش افتادن همزمان چکش و پر )

شکل شماره ۴۷ – نشان آپولو ۱۵

شکل شماره ۴۸ – فضانوردان آپولو ۱۵ از چپ به راست  : اسکات , وردن و ایرون

۳) آپولو۱۶(Apollo 16)

آپولو ۱۶(Apollo 16) پنجمین سفر انسان به کره ماه و اولین سفر انسان به «ارتفاعات» کره ماه بود.
فضانوردان آن: جان یانگ( فرمانده ماموریت), کن متینگلی (خلبان سفینه فرماندهی) و چارلز دوک (خلبان ماه نشین ) بودند و طبق معمول, متینگلی در سفینه فرماندهی و در مدار زمین ماند و یانگ و دوک روی ماه فرود آمدند.
شروع سفر(ماموریت)درتاریخ ۱۶آوریل ۱۹۷۲ساعت ۱۷:۵۴به وقت جهانی( ۲۷ فروردین ماه ۱۳۵۱ساعت ۲۱:۲۴ به وقت ایران) و پایان سفر ۲۷ آوریل ساعت۱۹:۴۵به وقت جهانی (۷ اردیبهشت ساعت۲۳:۱۵ به وقت ایران)بود .
فضاپیما در تاریخ ۱۹آوریل(۳۰ فروردین) برسطح ماه فرود آمدند(برای اولین بار در ارتفاعات ماه فرود آمدند) و به مدت۳روز درماه بودند و در مجموع۲۰ساعت پیاده روی کردند. و۱۱۰کیلو سنگ و خاک کره ماه را با خود آوردند . همچنین باماشین ماه پیما ۲۷ کیلومتر رانندگی کردند و از مناطق مختلف سنگ و خاک برای نمونه برداشتند . همچنین در این ماموریت از دوربین پیشرفته رنگی برای عکس برداری استفاده کردند .
یکی از نکات جالب این ماموریت این بود که چارلز دوک عکس خانواده اش را در ماه برای یادگاری گذاشت .
 

  

شکل شماره ۴۹ – نشان آپولو ۱۶

 شکل شماره ۵۰ – فضانوردان آپولو ۱۶  از چپ به راست : متینگلی دوک و یانگ

۴) آپولو۱۷(Apollo 17)

آپولو (Apollo 17) یازدهمین سفر از ماموریت‌های آپولو و ششمین و آخرین سفر انسان به کره ماه بود.پرتاب آپولو ۱۷،اولین پرتابی بود که در شب انجام می‌شد.آپولو ۱۷از مرکز فضایی کندی در فلوریدا به همراه سه سرنشین به فضا پرتاب شد. فضانوردان عبارتند بودند از: یوجین سرنان (فرمانده) , رونالد اوانز ( خلبان سفینه فرماندهی ) و هریسون اشمیت (خلبان سفینه ماه نشین) که بعد از فرود سرنان و اوانز در سطح ماه فرود آمدند.
چون آپولو ۱۷آخرین ماموریت فرود در ماه بود و بعد از آن هیچ ماموریت سرنشین دار به ماه صورت نگرفت “هریسون اشمیت “ آخرین انسانی بود که تا این تاریخ ( سال ۲۰۱۸ میلادی و ۱۳۹۷خورشیدی ) برسطح ماه قدم گداشته همچنان که “ نیل آمسترانگ اولین انسانی بود که قدم بر روی ماه گذاشت)جدول شماره ۳
شروع سفر(ماموریت)درتاریخ ۷ دسامبر ۱۹۷۲ساعت ۵:۳۳به وقت جهانی(۱۶ آذرماه ۱۳۵۱ساعت ۹:۰۳ به وقت ایران) و پایان سفر ۱۹دسامبر ساعت۱۹:۲۵به وقت جهانی (۲۸ آذرساعت ۲۲:۵۵ به وقت ایران) بود .
توضیحات کامل ماموریت های آپولو چهارده تا هفده را می توانید  در مقاله “ آپولو چهارده تا هفده “ مطالعه کنید .

شکل شماره ۵۱ – نشان آپولو ۱۷

شکل شماره ۵۲ – فضانوردان آپولو ۱۷ از چپ به راست : اشمیت , سرنان و اوانز

۱۴- جمع بندی ماموریت های آپولو

در این قسمت کلیه ماموریت های آپولو را به صورت جدول های آماری جمع بندی می کنیم . توضیح در مورد جزئیات جدول ها در صفحه های قبلی همه آمده است .

۱) فهرست ماموریت های آپولو

درجدول شماره یک فهرست کلیه ماموریت های آپولو به همراه فضانوردان شرکت کننده را جمع بندی کردیم .

جدول شماره ۲ – فهرست ماموریت های آپولو

 

 ۲) فهرست کسانی که به ماه و یا مدار ماه رفتند

در این قسمت فهرست کلیه کسانی که به ماه و یا مدار ماه رفتند به صورت جداگانه در جدول های یک و دو فهرست شده اند در این دو جدول تاریخ های هجری خورشیدی با حذف دو رقم “۱۳” از اول آنها آمده است بنابراین مثلا : “ ۰۶/۱۲/۲۳”  یعنی ” ۱۳۰۶/۱۲/۲۳ “که” ۲۳ اسفند ۱۳۰۶ “ می شود .  

جدول شماره ۳ – فهرست همه آنها که به ماه رفتند

  

 جدول شماره ۴ – فهرست همه آنها که به مدار ماه رفتند

 

 ۱۵- محل فرود سفینه های آپولو

محل فرود کلیه سفینه های سرنشین دار و بی سرنشن آپولو  در جدول شماره ۵ فهرست شده اند و در قسمت بعد هم مختصات کلیه مناطقی که سفینه ها فرود آمدند فهرست شده اند و لینک” گوگل مپ “ برای ورود مستقیم به محل فرود سفینه ها دقیقا آمده است

۱) محل فرود سفینه های آپولو

در جدول شماره پنج محل فرود کلیه سفینه های آپولو بعداز بازگشت از ماموریت را فهرست کردیم برای خلاصه کردن نوشته ها از علائم اختصاری زیر استفاده کردیم .
۱)اقیانوس ها : اقیانوس آرام شمالی (NP) , آرام جنوبی (SP) , اطلس شمالی (NA) و اطلس جنوبی (SA)
۲)چهارجهت اصلی : شمال , (N)جنوب(S) , شرق(E) , غرب(S)
۳)چهار جهت فرعی : شمال غرب , (NW) شمال شرق , (NE) جنوب غرب  (SW) و جنوب شرق (SE)

جدول شماره ۵ – محل فرود سفینه های آپولو ۵

 

۲) مختصات فرود سفینه های آپولو

برای این که مکان دقیق فرود سفینه ها را بتوانید بدست بیاورید روی مختصات نوشته شده که به رنگ آبی می باشد کلیک کنید.

۴-۱) مختصات فرود آپولو ۶ :  ۲۷°۴۰’۰٫۰″N 157°۵۵’۰٫۰″W
۴-۲) مختصات فرود آپولو ۷ :  ۲۷°۳۲’۰۰٫۰″N 64°۰۴’۰۰٫۰″W
۴-۳) مختصات فرود آپولو ۸ :  ۸°۰۸’۰۰٫۰″N 165°۰۱’۰۰٫۰″W
۴-۴) مختصات فرود آپولو ۹ :  ۲۳°۱۵’۰۰٫۰″N 67°۵۶’۰۰٫۰″W
۴-۵) مختصات فرود آپولو ۱۰ : ۱۵°۰۲’۰۰٫۰″S 164°۳۹’۰۰٫۰″W
۴-۶) مختصات فرود آپولو ۱۱ : ۱۳°۱۹’۰۰٫۰″N 169°۰۹’۰۰٫۰″W
۴-۷) مختصات فرود آپولو ۱۲ : ۱۵°۴۷’۰۰٫۰″S 165°۰۹’۰۰٫۰″W
۴-۸) مختصات فرود آپولو ۱۳: ۲۱°۳۸’۲۴٫۰″S 165°۲۱’۴۲٫۰″W
۴-۹) مختصات فرود آپولو ۱۴ : ۲۷°۰۱’۰۰٫۰″S 172°۳۹’۰۰٫۰″W
۴-۱۰) مختصات فرود آپولو ۱۵ : ۲۶°۰۷’۰۰٫۰″N 158°۰۸’۰۰٫۰″W
۴-۱۱) مختصات فرود آپولو ۱۶ :  ۰°۴۳’۰۰٫۰″S 156°۱۳’۰۰٫۰″W
۴-۱۲) مختصات فرود آپولو ۱۷ :  ۱۷°۵۲’۴۸٫۰″S 166°۰۶’۳۶٫۰″W

برای مطالعه سایر مقاله های نجومی روی شکل زیر کلیک کنید.

برای مطالعه مقاله های روانشناسی اینجا  را کلیک کنید .

عکس های طبیعت, طبیعت خوانسار , شکوفه های بهاری  , گلستان کوه ,دانلود آلبوم های کامل بهترین و زیباترین عکس ها ,آلبوم هائی با صدها عکس کیفیت بالا ,  در هیچ کجای اینترنت این عکسها را پیدا نمیکنید , عکس هابدون استفاده از تکنیک های فتوشاپ تهیه شده , کاملا طبیعی 

برای آموزش کامل و حرفه ای گوگل مپ روی شکل زیر کلیک کنید

همه جیز در مورد گوگل مپ

۱) هر گونه اظهار نظر را در فرم اظهار نظر کاربران وارد کنید .
۲) نظرات بعد از تایید مدیریت نشان داده می شود .
۳) با انتقادات و پیشنهادات سازنده خود ما را هرچه بیشتر  همراهی کنید . مدیریت از انتقادات و پیشنهادات سازنده شما استقبال میکند .
۴) نوشته های قرمز پر رنگ ارجاع به لینک هستند که هنوز لینک آنها قرار داده نشده است ( هنوز صفحه آنها منتشر نشده است )
۵) نوشته های آبی پر رنگ ارجاع به لینک هستند که لینک آنها قرار داده شده است ( صفحه آنها منتشر شده است )
۶) هرگونه بهره برداری : کپی تمام و یا قسمتی از مطالب این سایت بدون ارجاع منبع آن ممنوع می باشد .
۷) تکثیر فایل های Pdf با ذکر منبع آزاد ولی فروش آن تحت هر عنوان و با ذکر منبع هم ممنوع می باشد.

نظر بدهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.